200 yıldır savaşmadı, dünyada barışın timsali görülüyor… İsveç, savunma sanayisinde nasıl güçlü bir ülkeye dönüştü?

Ukrayna'ya ilk olarak silah göndereceğini duyuran İsveç'in savunma sanayisindeki etkinliğini bu ülkede yaşayan gazeteci Aygün ve stratejist Çitlioğlu'na sorduk. Aygün'e göre bunda yine geçmişteki Rusya korkusu yatıyor

İsveç, ciddi bir savunma sanayisinde gelişmiş ülkelerden biri.  Saab JAS 39 Gripen uçağı da İsveç teknolojisiyle geliştirilen uçaklardan / Fotoğraf: Wikipedia 

Rusya'nın saldırısına uğrayan Ukrayna'ya silah yardımı yapacağını açıklayan ilk ülkelerden biri de İsveç oldu.

İsveç'ten yapılan açıklamada, Ukrayna'ya 5000 anti-tank silahı gönderileceği belirtildi. 

Aynı açıklamada askeri amaçlı dış yardımın en son 1939 yılında yine Rusya ile savaşan Finlandiya'ya yapıldığı hatırlatıldı.

Halihazırda Ukrayna ordusunun, Rus saldırısından önceki süreçlerde aldığı İngiliz-İsveç yapımı MLAW tanksavar silahını ilk günden beri etkili şekilde kullandığı belirtiliyor.

Bu silahın da Rus tank ve zırhlı araçlarına en çok kayıp verdiren sistemler arasında olduğu kaydedilmekte.

1814 yılından beri savaşmıyor

İsveç, dünya genelinde barış ve demokrasi kavramlarının en güçlü olduğu ülkelerden biri.

1814 yılında komşusu Norveç ile yaşadığı çatışmadan beri İsveç, herhangi bir silahlı çatışmanın tarafı olmadı.

Buna karşın ülkenin dikkatlerden kaçmayan bir savunma sanayisi bulunuyor. Stockholm yönetimi aynı zamanda ciddi bir silah ihracatçısı.

at4.jpg
İsveç, Ukrayna'ya ABD'yle ortak ürettiği AT-4 tanksavar silahlarından gönderecek / Fotoğraf: savunmasanayist.com

 

Silah ihracatında 15. sırada

İsveç merkezli olarak faaliyetlerini yürüten ve uluslararası resmi silah transferlerini izleyen Stockholm Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsü (Stockholm International Peace Research Institute- SIPRI) 2020 yılını kapsayan raporuna göre 2016 ile 2020 yılları arasında en çok silah ihraç eden ülkeler arasında İsveç 15. sırada yer aldı.

isveçordusu.jpg
İsveç, 200 yılı aşkın bir süredir sıcak çatışmaya girmiyor

 

Bir zamanlar Avrupa'nın önemli bir askeri gücüydü

Aslında İsveç sıralamada daha önlerde de olabilir ancak kendi beyanına göre demokrasi sorunu olan ülkelere silah ihraç edilmemekte.

İsveç'in savunma sanayisinde güçlü olmasının bir nedeni tarihi.

İsveç, her ne kadar 1814'den beri savaşmayıp birçok sorunda tarafsız kalmayı tercih etse bile öncesinde önemli bir askeri güçtü.

İsveç ordusu, 16, 17 ve 18'inci yüzyıllarda Avrupa'daki en önemli askeri güçlerden biriydi.

Almanya, Polonya, Rusya topraklarında büyük çaplı askeri harekatlar düzenlemişti İsveç ordusu.

Osmanlı devleti bile 18. yüzyılda ordusunu güçlendirmek için İsveç'ten askeri danışmanlar getirmişti.

Ciddi bir askeri geleneğe sahip olan İsveç, 200 yıldır bunu pratik savaşa dökmese bile savunma sanayisini canlı tutarak sürdürüyor.

Geliştirdiği ileri teknoloji ürünü silahları ABD, İngiltere, Norveç gibi ülkelerle ortak üretim yoluyla geliştiriyor.

draken.jpg
İsveç yapını Saab 35 Draken uçakları / Fotoğraf: Wikipedia

 

II. Dünya Savaşı'ndan beri savaş uçağı üretiyor

1937 yılında kurulan İsveçli havacılık ve savunma sanayi şirketi Saab, ticari amaçla otomobil ürettiği kadar 1940'lardan beri çeşitli tiplerde savaş uçakları üretiyor.

Saab JAS 39 Gripen adlı çok maksatlı savaş uçağı en son geliştirilenlerden.

Bu uçağın yine İsveç Hava Kuvvetleri'ndeki Saab 35 Draken ve Saab 37 Viggen uçaklarının yerini alması için tasarlandığı belirtiliyor.

boforstopu.jpg
Borofs tarafından üretilen bir top / Fotoğraf: Wikipedia

 

350 yıldır top üretiyor

İsveç Bofors firması neredeyse 350 yıldan beri demir ve top üreten bir firma.

Bofors topları gemilerde de kullanılıyor. Bofors'un 40 mm'lik uçaksavar topu da bulunuyor.

combat.jpg
Combat Vehicle 90 aracı / Fotoğraf: Wikipedia

 

Akıllı mühimmattan, füzeye kadar her türlü silahı üretiyor

İsveç savunma firmaları tarafından üretilen ve dünyada da rağbet gören silah sistemlerinden bazıları şöyle:

"Carl Gustav Geri Tepmesiz Tüfekleri

Combat Vehicle 90 zırhlı aracı

AT4 tanksavar silahı:  ABD ile ortak üretiliyor. Ukrayna’ya bunlardan beş bin adet gönderilmesi planlanıyor.

M982 Excalibur (akıllı mühimmat): ABD ile ortak üretilen güdümlü 155 milimetrelik top mühimmatı. 

Ikv 91 zırhlı araç: Tank imhasında kullanılan tanka benzeyen bir zırhlı araç.

RBS 70 kısa menzilli hava savunma sistemi

RBS-15 anti-gemi füzesi: Havadan ve denizden atılabiliyor. Son versiyonu olan Mk. III'ün kara hedeflerini de vurma kabiliyeti bulunuyor." 

fırataygün.jpg
Fırat Aygün / Fotoğraf: Twitter

 

"Silah sanayisinin gelişmiş olmasında Rusya korkusu etkili oldu"

Peki İsveç'in savunma sanayisinde bu kadar güçlü olmasının nedeni ne?

Soruyu uzun yıllardan beri bu ülkede yaşayan gazeteci yazar Fırat Aygün yanıtladı.

İsveç'in sadece 2020'de 16,3 milyar İsveç kronu silah sattığını söyleyen Aygün, ülkenin savunma sanayisinde güçlü olmasının geçmişten gelen Rus korkusundan kaynaklandığını belirtti. 

Finlandiya'nın geçmişte Rus egemenliğinde kaldığını ve 1939'da da Rus saldırısına uğradığını hatırlatan Aygün, bundan dolayı İsveç'in, Finlandiya'dan sonra sıranın kendisine geleceği endişesiyle bir yandan "tarafsızlık politikası" güderken diğer yandan da savunmasını hep güçlü tutmaya çalıştığını kaydetti.

Norveç ile birlikte dünyanın en önemli silah üreticilerindendir

"İsveç denince barış ve tarafsızlık akla gelir" diyen Aygün, "ama" diyerek şunları söyledi: 

"Norveç ile birlikte İsveç, dünyadaki sayılı silah üreticilerinden birisidir. Açıktan söylenmese bile bu hep oldu. Bunun için gerekli önlemleri almak, savunma sanayisini dünyadaki diğer güçlü devletlerin seviyesine getirmek için çok çalışıp üretirler." 

İsveç'in dijitalleşmeye ve yazılıma büyük önem verdiğini aktaran Aygün, "Bu alanlarda yapılan çalışmaların da savunma sanayisinin daha fazla gelişmesinde katkıları oldu" dedi.

ercançitlioğlu.jpg
Ercan Çitlioğlu / Fotoğraf: Twitter

 

"Çelik ve demir sanayisindeki gelişmişlik savunmaya da yansıdı"

Başkent Üniversitesi Stratejik Araştırma Merkezi Danışmanı Ercan Çitlioğlu da İsveç'in savunma sanayisinde güçlü bir ülke olduğunu belirtti.

Çitlioğlu, "Bunun altında ülkenin geçmişten beri çelik ve demir üretiminde gelişmiş olması da yatıyor. Sonuç olarak silah sanayisinin temelinde ve hammaddesinde de bu sektörler yatıyor" diye konuştu. 

 

© The Independentturkish

DAHA FAZLA HABER OKU