Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 4 Aralık 2021 Cumartesi günü Siirt'te, "Demokrasi Buluşması" adlı toplantıda Cem Vakfı üyesi olduğu iddia edilen Ercan Güvenç'in Alevilerin dedelere maaş bağlanması ve cemevlerine arsa tahsisine sıcak baktığı yönündeki iddiası üzerine Alevilerin devletten yardım alması konusunda ikilem yaşadığını öne sürerek şöyle konuştu:
Bu işi şu anda en büyük tahrik unsuru olan yurtdışı, yurtdışında da birinci derecede Almanya. Bizim partinin belediyeleri noktasında arkadaşlarımıza hep tavsiyemiz şudur: Özellikle cemevi vs. açma noktasında destek aradıkları zaman elinizden gelen desteği verin. Yani böyle bir sıkıntı şu anda Alevi kardeşlerimizin arasında var. Anlaşamıyorlar. Burada bir defa mali noktadaki destek konusunda da anlaşamıyorlar. Devletten alalım mı almayalım mı? Ve sözleri şu: 'Eğer alırsak devletin güdümüne gireriz'. Bunu işliyorlar. Biz de diyoruz ki, yani niye güdüme gireceksin ki? Belli bir ücreti devlet ihdas ediyor da veriyorsa zaten verir. Niye güdümüne gireceksin ki? Ama bu anlayış da var. Önce bunun tabii bir halli gerekiyor. Bunun halli gerektiği taktirde birçok şey daha da kolay aşılabilir.
Erdoğan'dan Ali'siz Alevilik iddiası
Erdoğan, sözlerinin devamında isim vermeden Almanya Alevi Bektaşi Federasyonu (AABF) ve onun da parçası olduğu Avrupa Alevi Bektaşi Federasyonu'nu (AABK) eleştirerek, "Almanya'da da özellikle Alevilikten öte Ali'siz Alevilikle adeta yeni bir din ihdası öne sürülüyor. Ve Cumhuriyet Halk Partisi orada o işi yürüteni de burada aday yapmak da istedi. Bunların da zaten kimler olduğunu bilirsiniz. Ve ciddi de onlara para desteği veriyorlar. Bundan 2 yıl öncesi rakamla 30 milyon euro bunlara parasal destekleri de olmuştu" iddiasında bulundu.
Erdoğan'a beş kuruşluk dava açılıp, iddiaları ispatlaması istenecek
Erdoğan'ın bu sözlerine karşı eski AABK ve AABF Başkanı Turgut Öker harekete geçti.
Öker, Erdoğan'ın "Cumhuriyet Halk Partisi orada o işi yürüteni de burada aday yapmak da istedi" sözüyle kendisini hedef gösterdiğini ancak konuyu yanlış bildiğini CHP'den değil, HDP'den aday olduğunu söyledi.
Öker, 7 Haziran 2015 seçimlerinde HDP'den İstanbul milletvekili olarak seçilmiş ancak seçimin 1 Kasım'da yenilenmesi üzerine yeniden seçilememişti.
2016 yılında Maraş katliamının 37. yılında yaptığı konuşmada Erdoğan'a hakaret suçlamasıyla yargılandığı davada 11 ay 20 gün hapse mahkum olmuş, cezası ertelenmiş ancak mahkumiyeti nedeniyle yeniden aday olamamıştı.
Öker, Independent Türkçe'ye yaptığı açıklamada, Erdoğan hakkında bugün (13 Aralık 2021 Pazartesi günü) İstanbul Kartal'da bulunan Anadolu Adliyesi'nde 5 kuruşluk tazminat talebiyle dava açacaklarını söyledi.
Öker, Erdoğan'ın kendilerini Alman ajanı gibi göstermeye çalıştığını, iddialarının gerçekle ilgisi olmadığını iddia ederek, "Açacağımız davada Ali'siz Aleviliği savunduğumuzu, yeni bir din yaratmaya çalıştığımızı ve Alman devletinden 30 milyon euro aldığımızı ispatlamasını isteyeceğiz" dedi.
"İddiaların doğru olmadığını belgeleriyle de göstereceğiz"
Ali'siz Aleviliği savunduklarını ve yeni bir din yaratmaya çalışmadıklarını öne süren Öker, "Sadece Erdoğan'ı ispata çağırmayacağız. Aynı zamanda söz konusu iddialarını belgelerle çürüteceğiz. Çünkü dediklerinin hiçbiri doğru değil" dedi.
Almanya'da hangi inanç kurumuna ne kadar maddi yardım yapıldığına dair Alman Parlemantosu'nun resmi gazetesinde yer alan 2014 ile 2017 yılları arasına ait döneme içeren resmi belgeleri mahkemeye sunacaklarını ifade eden Öker, "Orada kimin ne aldığı net ortada. Yargıdan bir şey çıkar mı bilmiyoruz. Ama buradaki yargıdan bir şey çıkmasa bile bu işin Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) yönü var. Ya da iktidar değişirse hukuki süreci var. Artık Erdoğan'ın tek kale maç yapar gibi haksız suçlamalar yapmasına göz yumamayız" diye konuştu.
Bir kitap ismi nasıl siyasi polemiklerde kullanılan kavrama dönüştü?
Erdoğan'ın dile getirdiği Ali'siz Alevilik kavramı, yazar Faik Bulut'un 1997 yılında çıkardığı ve aynı adlı kitabından sonra çıktı.
Piyasaya çıktığı dönemde de büyük tartışmalara neden olan bu isim sonraki yıllarda özellikle sağ kesim ve daha geleneksel çizgide yer alan kimi Alevi derneklerince Aleviliğin Müslümanlığın bir parçası olmaktan çok farklı bir inanç sistemi olduğunu savunanlara karşı kullanılmıştı.
Peki siyasi tartışmalara ve suçlamalara konu olan "Ali'siz Alevilik" ismi nasıl ortaya çıktı?
Sorunun yanıtını kitabın yazarı Faik Bulut verdi. Bulut, Alevilik üzerine kitap çalışması yaptığı dönemde yazar, Türkiye Öğretmenler Sendikası (TÖS) Başkanı Fakir Baykurt'la Almanya'da Frankfurt'ta tesadüfen karşılaştıklarını, oturup sohbette başladıklarında kendisinin Alevi tarihi üzerine bir kitap yazdığını söylediğini, içeriğini merak etmesi üzerine bilgiler vermeye başladığını söyledi.
Hazreti Muhammed'den sonra kimin halife olacağına dair başlayan ayrışmada Ali taraftarlarına Şia dendiğini hatırlatan Bulut, bu ayrışma sonucu ehlibeytin zamanla Şialar arasında simgeleştiğini, Batinilerin de Ortodoks İslam karşısında bir simge olarak ehlibeyti benimsediğini kaydetti.
"Günümüz Aleviliğinin oluşumda ehlibeytin etkisi az"
Aleviliğin temelinin Batinilik olduğunu öne süren Bulut, "Ebu Müslüm'den başlayarak Hacı Bektaş, Ebü'l Vefa Kürdi, Dede Kargın, Horasan'daki kimi hareketlerin ve son olarak Erdebil Tekkesi'nin katkıları hesaba katıldığında Aleviliğin felsefesinin farklı. Bu felsefenin de temeli Batinilik" dedi.
Alevilikte ehlibeyt sevgisi güçlü olsa bile günümüzdeki Aleviliğin Kızılbaşlığın oluşmasında etkisinin az olduğunu savunan Bulut, "Alevilik son 500 sene özellikle de 16. ve 17. yüzyıllarda bugün bildiğimiz son halini almış ancak bu sürece tarihi olarak ehlibeytin tarihi, kronolojik olarak çok katkısı olmamış. Tarihi veriler gösteriyor ki Kızılbaşlık ismi Şah İsmail'in babasından itibaren Anadolu'ya girdi. İran'da kalanların zamanla Şiileşmesinden sonra Türkiye'de olanlar bugünkü Alevi adını aldı" değerlendirmesinde bulundu.
"Alevi toplumuna kalkın Ali'siz Alevilik yapın falan diyemem"
Kitabı yazma amacının Alevilerin de felsefelerine yollarına sahip çıkmasına katkı sağlamak olduğunu belirten Bulut, şöyle devam etti:
"Ancak bu kitapta Aleviliğin, ehlibeyt sevgisinden ibaret olmadığını, tarihsel köklerini ve gelişimini anlattım. Alevi toplumuna 'kalkın Ali'siz bir Alevilik yapın' falan diyemem. İnanç açısından saygısızlık olur. Kitapta Aleviliğin daha sonradan teşekkül etmiş, Anadolu'da son halini almış ve bu son halini alışının da 300-500 yıl öncesinde olduğunu, bu süreçte ehlibeytin etkisinin az olduğunu anlattım. Alevilik aynı zamanda bir hayat tarzıdır, dünyayı, evreni algılama biçimidir. Bunu anlattım. Yoksa kimseye bir şey dayatmadım."
"İsim önerisi Fakir Baykurt'tan geldi, kitaptaki bilgilere, tezlere sahip çıkıyorum"
Bulut, bu bilgileri paylaşması üzerine kendisini dinleyen Fakir Baykurt'un kitabın adının "Ali'siz Alevilik" olmasını önerdiğini kendisinin de bunu kabul ederek kitabına vermeyi uygun gördüğünü belirtti.
Kitabın çıkmasının ardından sözü benimseyenler kadar eleştirenlerin de olduğunu, özellikle radikal çevrelerin eleştirileri karşısında kitabın adını değiştirmesinin geri adım atmış olarak algılanabileceği için değiştirmediğini aktaran Faik Bulut, "Kitaptaki bilgilerin tezlere sonuna kadar sahip çıkıyorum ve savunuyorum" diyerek sözlerini tamamladı.
Bu arada Anadolu'ya ve özellikle köy kültürüne dair eserler veren "Yılanların Öcü" adlı kitabı Türk edebiyatının klasikleri arasına girerek, farklı dillere çevrilen Baykurt da "Ali'siz Alevilik" kitabının çıkmasından iki yıl sonra 1999 yılında yaşamını yitirmişti.
© The Independentturkish
