Türkiye'de son dönemde iğneden ipliğe her kaleme zam geldi.
Hatta bazı ürünler bir yıl içinde birkaç defa zamlandı.
Ancak uzun süredir fiyatı yükseltilmeyen az sayıda ürün de yok değil.
Bunlardan biri de en çok tüketilen gıda maddeleri arasında başı çeken ekmekti.
Ekmek üreticileri uzun süredir zam talebinde bulunuyordu.
İstanbul Fırıncılar Odası, 2 liraya satılan ekmeğin 2,5 lira olması için başvuruda bulunmuştu.
Başvuru bu hafta sonuçlandı. 200 gram ekmek artık zincir marketlerde 2 liraya, 250 gram ekmek de artık fırınlarda ve marketlerde 2,5 liraya satılacak.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
İstanbul Valiliği'nin talebi kabulünden önce bazı fırınlar, eylül ayında ekmeği zamlı olarak satmaya başlamıştı.
Gizli zammın ortaya çıkmasından sonra "ceza kesilecek" haberleri üzerin gramaj artırımı yapılarak zam yapılmadığı izlenimi verilmeye çalışıldı.
Toprak Mahsulleri Ofisi'nin verilerine göre, Türkiye'de günlük 123 milyon ekmek üretiliyor. Yıllık kişi başı ekmek tüketimi ise ortalama 121 kilogram.
Dolayısıyla en çok tüketilen ürünün de zamlanmasıyla geçim sıkıntısı çekenlerin yükleri daha da ağırlaştı.
Ekmeğe zam yapılmasını isteyen Ekmek Üreticileri İşverenleri Sendikası Genel Başkanı Cihan Kolivar, Independent Türkçe'ye değerlendirmede bulundu.
"Bir çuval unun fiyatı 9 ayda yüzde 100 arttı"
Kolivar'a göre ekmek fiyatındaki artış normal. Artış gösteren un fiyatları, enerji maliyetlerinin yanı sıra ekmeğin üretiminde görünenden fazla gider kalemi var.
"Un, maya, fırın ve araç yakıtı, işçilik, elektrik, su, kira, vergi, işçi giysisi, muhasebe, tabela vergisi, çöp vergisi, bunların hepsi ekmek üretiyor" diyen Kolivar, "Un fiyatı dokuz ayda yüzde 100 arttı. 2021 Şubat'ta bir çuval unu 115 liraya alıyordum. Şimdi aynı unu 230 liraya alıyorum. Zaten ürettiğimiz ekmeğin sadece yüzde 30'nu tezgahtan satıyoruz. Yüzde 70'ni bakkallara veriyoruz" dedi.
"Cumhurbaşkanı ekmeğin fiyatına karışıyor"
Her ilçede ekmek fiyatının farklı olması gerektiğini savunan Kolivar, "İstanbul'da ekmeğin fiyatı 2,5 lira diyorlar. Beşiktaş ile Bayrampaşa'nın alım gücü bir mi? Beşiktaş'ta dükkan kirası 30 bin lira, Bayrampaşa'da 6 bin lira. Şimdi bu olur mu?" diye sordu.
Fırınların gerektiği gibi denetlenmediğini, yetkili kurumların yaptığı tek işlemin ceza kesmekten olduğunu ileri süren Kolivar, "Bütün namussuzluklar para cezası ile örtülüyor" yorumunu yaptı.
Son iki senede herkesin Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın ağzına bakar duruma geldiğini aktaran Kolivar, "Cumhurbaşkanı ekmek fiyatına dahi karışıyor. Her şeye o karar veriyor" şeklinde konuştu.
"Biz sizi market açın, fırın açın diye seçmedik ki"
Kolivar'ın itiraz ettiği bir başka husus daha bulunuyor. Ona göre belediyelerin fırın, hükümetin ise market açması yanlış.
İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu'nun bir görüşmede kendisine "Ekmek üretmek belediyenin görevi değildir" dediğini iddia eden Kolivar, şunları kaydetti:
"Cumhurbaşkanı market açıyor, belediye fırın açıyor. Ya kardeşim biz sizi market açın, fırın açın diye seçmedik ki! Avrupa'da hiç askıda ekmek, ucuz ekmek gibi bir şey gören var mı? Ben görmedim. Hani Avrupa bizi kıskanıyordu? Ekmek, gelişmiş toplumlarda temel gıda maddesi değil. Tüketimi de çok azdır."
"Fakir 70 çeşit ekmek yer mi?"
İBB'nin Halk Ekmek ile ticaret yaptığını söyleyen Kolivar, alım gücü yüksek olan bölgelere açılan Halk Ekmek büfeleri için de sitemde bulundu.
"70 çeşit ekmek yapacağını söylüyor. Fakir 70 çeşit ekmek yer mi? Ya sade ya kepekli" ifadelerini kullanan Kolviar, "Halk, ucuz ekmeği yer. Sen hiç Etiler'de, Yeniköy'de, Bağdat Caddesi'nde fakir gördün mü? Büfe kurmuş oralara. Zengine ucuz ekmek yedirecek. Madem 'halkçıyız' diyorlar kendilerine, getirip fırınlarımıza koysunlar o ekmeği, halk da kuyruklara girmesin. Kimi seçtiysek fırıncıyı mağdur etti. Fırıncı eziliyor, ben fırıncıma söylüyorum ‘Size küçük insan diyecekler de kızarsınız diye küçük esnaf diyorlar" değerlendirmesinde bulundu.
"100 bin kapasiteli fırınların sanayi bölgesine taşınması lazım"
Çözüm önerisi olarak ilçe bazında fiyatlandırmayı yineleyen Kolivar, ilçe belediyelerine gidip maliyetlerin sıralanıp bölgesel bir ekmek ücretinin belirlenebileceğini ifade etti.
Ruhsatsız fırınların en büyük sorunları olduğunu dile getiren Kolivar, bunların yasal çalışan fırınların kapasitelerini daralttığını söyledi.
Ekmek Üreticileri İşverenleri Sendikası Genel Başkanı Cihan Kolivar, Halk Ekmek ve yüksek hacimli fırınların mahalle aralarında olmasını doğru bulmadığını belirterek sözlerini şöyle tamamladı:
Biz defalarca dile getirdik: Ruhsatı olmayan fırınlara doğalgaz ve su bağlanmasın. Biz bildirelim, onlar da bağlamasın, bu şekilde ruhsatsız fırınlar engellenmiş olur. Onun dışında yüksek kapasiteli fırınların sanayi bölgesine taşınması gerekiyor.
© The Independentturkish
