Anayasa Mahkemesi Başkanı Zühtü Arslan, "Anayasa Mahkemesinin Temel Haklar Alanındaki Kararlarının Etkili Şekilde Uygulanmasının Desteklenmesi Projesi"nin açılışında yaptığı konuşma yaptı.

Yargı kararlarının icrasının, adil yargılanma sürecinin tamamlayıcı bir unsuru olduğuna işaret eden Arslan, şöyle konuştu:

Eğer bir mahkemenin verdiği karar uygulanmıyorsa, orada yargılama yapmanın da mahkemenin karar vermesinin de bir anlamı kalmayacaktır. O yüzden mahkemeye erişim hakkının olmazsa olmaz unsurlarından birisi, yargılama sonucunda verilen kararın hakkıyla icra edilmesidir. Diğer yandan, bir ülkede mahkeme kararlarının etkili bir şekilde uygulanması, icra edilmesi, o ülkede hukuk devletinin varlığının da ön şartıdır. Anayasa Mahkemesi kararlarında sıklıkla vurgulandığı gibi, mahkeme kararlarının icrasının hakkıyla sağlanmadığı bir yerde hukuk devletinden bahsedilemez. Çünkü hukuk devleti bir söylemden ibaret değildir. Mahkeme kararlarının icrası, Anayasa Mahkemesi kararlarının özelde icrası, bir ülkede hukukun üstünlüğünün olduğunun da temel işaretlerinden biridir.

"Anayasa Mahkemesi kararları bir ülkede bulunan tüm kuruluşları bağlar"

Arslan, "Anayasa Mahkemesi, anayasaya aykırılık konusunda bir karar verdikten sonra bu aykırılıkta ısrar, anayasanın kasten ihlalidir. Bu bilinçle Anayasa Mahkemesinin gerek norm denetiminde gerekse bireysel başvuruda tespit ettiği anayasaya aykırılıktan sonra bu aykırılığın giderilmesi, tüm kurum ve kuruluşların temel vazifelerinden biridir" ifadelerini kullandı.

Arslan, mahkeme kararlarının tüm devlet kurum ve kuruluşlarını bağladığını vurguladı.

"Bireysel başvurunun amacı bataklığı kurutmaktır"

Bireysel başvurunun Türk hukuk sisteminde köklü bir değişiklik olduğunu ifade eden Arslan, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine taraf olan 47 ülkeden yapılan başvuru sayısından daha fazla başvurunun Türkiye'de Anayasa Mahkemesine yapıldığını anlattı.

Bireysel başvurunun etkili bir hak arama yolu olarak sürdürülmesi konusunda yapısal tedbirlerin acil olarak alınmasının gerekli olduğunu söyleyen Arslan, bireysel başvurunun objektif etkisinin anlaşılmasının önemine değinerek "İhlal kararlarının gereği gibi yerine getirilmesi ve yeni ihlallerin engellenmesi hayati derecede önemlidir" dedi.

Anayasa Mahkemesinin bir amacının da yeni ihlallerin ortaya çıkmasını önlemek olduğunu vurgulayan Arslan, "Bireysel başvurunun amacı tek tek sivrisinekleri yok etmek değildir, bireysel başvurunun amacı bataklığı kurutmaktır. O nedenle bu objektif etkinin çok iyi anlaşılması ve ihlal kararlarından sonra bu kararlarda belirttiği esasları, kararlarda belirttiği ilkeleri uygulayarak yeni başvuruların yapılmasını beklemeden idare makamlarının ve yargı mercilerinin kararlarını o yönde vermesi hayati derecede önemlidir" ifadelerini kullandı.

Başkan Arslan, Anayasa Mahkemesinin hem norm denetiminde hem de bireysel başvuruda özellikle temel haklar alanında verdiği tüm ihlal kararlarının, anayasaya aykırılığın tespiti olduğunu kaydetti.

Bu konuda tüm kurumlara düşenin söz konusu anayasaya aykırılığı gidermek olduğunu belirten Arslan, "Her ihlal kararı anayasaya aykırılığın tespitidir. Dolayısıyla tüm kurumlara düşen anayasaya aykırılığı gidermektir. Bu hepimizin başta gelen vazifesidir" dedi.

AA