Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) İstanbul Milletvekili Sezgin Tanrıkulu, geçen günlerde verdiği önergede intihar vakalarının arttığını öne sürdü.
Tanrıkulu, acil somut adımların atılması ve sürekli ekonomik tedbirlerin alınması amacıyla konunun Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin (TBMM) araştırması istedi.
Sadece Diyarbakır Silvan'da bile 2020 yılının son ayları içinde yedi ayrı intiharın yaşandığını söyleyen Tanrıkulu, Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) verilerine göre 2002 - 2019 yılları arasında 53 bin 784 kişi intihar ederek yaşamına son verdiğini ileri sürdü.
Yeniden Refah Genel Başkanı Fatih Erbakan da 7 Mayıs tarihli açıklamasında artan intiharların nedenlerinin ekonomik sıkıntılar olduğunu iddia etti.
Erbakan, "Gelir dağılımı adaletsizliğinin, kaynakların adil bir şekilde paylaşılmamasının ülkemizin çok önemli bir yarası olduğu gerçeği, bu son intihar vakalarıyla bir kez daha açıkça ortaya çıkmış oldu" dedi.
Siyasi polemiklere de konu oluyor
İntihar vakaları, Türkiye'deki siyasi polemiklere de hep konu oldu. Muhalefet, ülkede işlerin yolunda olmadığına örnek verirken borç, işsizlik gibi nedenlerden kaynaklanan intihar vakalarını örnek gösterir veya buna dair sayılar ileri sürer.
İktidar ise yine dünyadan örnekler vererek Türkiye'deki intihar vakalarının ortalamanın altında olduğunu, ekonomik sıkıntılar nedeniyle intiharların arttığı iddiasının gerçeği yansıtmadığını savunur.
Bütün bu tartışmalar içinde asıl gözden kaçan nokta ise şu: İntiharı düşünen veya bir yakınının intihar etmesinden endişe eden kişinin anlık olarak yardım isteyebileceği bir kurum var mı?
Çünkü bazı insanlarda psikoloğa, psikiyatriste gidecek para da olmayabiliyor. Ya da devlet hastanelerinden randevu almak ise günler sürebiliyor.
İntihar danışma hattı 2007'de kapatıldı
Ancak fazla zamanın olmadığı ve son çare olarak aranabilecek bir yer var mı dendiğinde bu sorunun cevabı 2007'ye kadar biliniyordu.
Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi bünyesinde kurulan "İntihar Danışma Hattı" olarak da bilinen "Alo 182 Umut Işığı Hattı", 24 saat boyunca görevli uzmanları ile intihar düşüncesinde olup yardım için arayan insanlara ya da yakınlarına destek oluyor, canına kıymak isteyenleri bu fikirlerinden vazgeçirmeye çalışıyordu.
Ancak bu hat 2007'de kapatıldı ve kapatılma nedeni tam olarak açıklanmamakla birlikte ekonomik nedenlere bağlandı.
Peki şu an benzeri bir hizmet veren bir yer var mı ve intihar nedenleri iddia edildiği gibi maddi sıkıntıların artmasından mı kaynaklanıyor?
Psikiyatrist Prof. Dr. Mansur Beyazyürek ile Psikiyatr Doktor Ayhan Akcan, bu soruları cevapladı.
"Neden kapatıldığı açıklanmadı, fon ayrılmadığı söylendi"
Psikiyatist Prof. Dr. Mansur Beyazyürek, geçmişte var olan intihar danışma hattının neden kapatıldığının resmi olarak açıklanmadığını belirterek, gereksiz görülerek ya da fon ayrılmadığı için kapatıldığı yönünde iddiaların bulunduğunu söyledi.
"Anlık bir karardır. O an biriyle paylaştığında vazgeçebiliyor"
Bu hattın faaliyet gösterdiği dönemde faydalı olduğunu söyleyen Beyazyürek, "İntihar anlık bir karardır. O an kararını biriyle paylaştığında vazgeçebiliyor. Bütün dünyada intihar danışma hatları vardır. Bizde neden kapatıldı tam bilmiyorum. Böyle bir danışma merkezi gerekiyor. Sonra herkes her an psikiyatriste, psikoloğa, hastaneye gitmiyor. O nedenle böyle bir profesyonel sistem olması gerekir" diye konuştu.
"Her yoksulluk, sıkıntı içinde olan intihar etmiyor"
Yoksulluğun ve geçim sıkıntının artmasının intiharların nedeni olarak gösterilmesine karşı çıkan Beyazyürek, intihara teşebbüsün ruhsal bir rahatsızlık olduğunu belirtti.
Beyazyürek, "Her yoksulluk, sıkıntı içinde olan intihar etmiyor. İntihar ciddi bir ruhsal sorun sonucu oluşan durum. Aç kaldım intihar ettim diye bir şey yok. Öyle olsa kimi ülkelerde sağ insan kalmazdı. Yoksullukta intihar olmuyor. Yoksulluk sadece şayet alt yapında depresyon varsa ya da genetiğinde intihara yatkınlık varsa onu tetikliyor. Böyle bir eğilimi yoksa etkilemez" değerlendirmesinde bulundu.
"En yakını olan kişinin konuşmasını sağlayın"
Beyazyürek, çevremizde intihar etmesinden endişe ettiğimiz biri varsa ve o an kısa sürede profesyonel destek alma imkanı da yoksa en güvendiği kişiye ulaşıp onunla konuşmasının sağlanmasının bile önleyici etkisi olabileceğini söyledi.
Ölüm düşüncesinin herkesin aklına gelebileceğini ancak son süreçlerde yoğun bir şekilde düşünülüyorsa endişe edilmesi gerektiğini belirten Beyazyürek, bu durumlarda da zaman kaybetmeden destek istenmesi gerektiğini kaydetti.
"112 Acil Yardım Hattı da aranabilir"
Psikiyatr Doktor Ayhan Akcan da intiharın bir kriz meselesi olduğu görüşünde: "Krize müdahaleyle ilgili önlemler olur. İntihar danışma hattı vardı eskiden o kapatıldı."
İntihar düşüncesinde olanların "Alo 112 Acil Yardım Hattı"nı da arayabileceğini söyleyen Akcan, "Kriz durumunda burası da aranarak destek istenebilir" ifadelerini kullandı.
En önemli neden ruhsal problemler ve depresyon
20 intihar girişiminden ancak birinin ölümle sonuçlandığını kaydeden Akcan, ölümle sonuçlanmayan intihar girişimlerinin toplumda anlaşılmadığını dile getirerek "Her intiharda yüzde 93 mutlaka ruhsal problem, her intiharda yüzde 50 depresyon oluyor" yorumu yaptı.
"Uzun süreli işsizlik ve parasızlık da intiharı tetikleyebilir"
İşsizlik ve yoksulluk, parasızlık gibi nedenlerin intiharları tetikleyebileceğini belirten Akcan, şunları söyledi:
Uzun süreli işsizlik, uzun süreli parasızlık, yoksulluk çaresizlik duygusunu artırıyor. Çaresizlik duygusu boşluk duygusuna dönüşünce intiharı tetikleyebiliyor. İntihar edenlerin birçoğunun da geçmişinde bir depresyon ya da ailesinde intihar etmiş biri olabiliyor.
Tedavi de olamazsa intihar riski artıyor
"Fakirliğin ve işsizliğin tek başına intiharları tetiklemeyeceği böyle olsa yoksul ülkelerde intiharların çok olacağı" şeklindeki karşı görüşe de katılmadığını söyleyen Akcan, şöyle devam etti:
Yoksulluğun çok olduğu ve genele yayıldığı ülkelerde yoksulluk artık bir yaşam biçimi olarak benimsenmiş olduğundan umursanmayabilir. Ama bugün Türkiye'de ciddi işsizlik ve belirsizlik var. Bu da dolaylı yoldan insanları çaresizliğe itebiliyor. Tedavi de olamazsa intihar riski artıyor.
Silaha dikkat. Silahlı intiharlar ikinci sırada
Türkiye'de eskisi gibi aile bağlarının da güçlü olmamasının bireysel intiharların artmasında etkili olduğunu belirten Akcan, bireysel silahlanmaya da dikkat çekerek şu uyarıda bulundu.
Türkiye'de silahlı intihar ikinci sıraya oturdu. Özellikle esnafta çok silah var. Durumu iyiken güvenlik ya da kültürel nedenlerle alıyor. Ancak işleri bozulunca o silah riske dönüyor. Bugün pandemi nedeniyle kapalı olan çeklerini ödeyemeyen esnaflarda silah varsa intihar olayları da daha fazla risk teşkil ediyor.
Bakanlık'tan bilgi yok
Bu arada konuyla ilgili aradığımız ve intiharı düşünen insanların arayabileceği bir yardım hattının olup olmadığını sorduğumuz Sağlık Bakanlığı'ndan haberin yazımı süresi içinde cevap gelmedi.
© The Independentturkish
