Koronavirüs pandemisi dünya çapında 2,5 trilyon dolarlık moda endüstrisini krize sürükleyerek Batı'da mağaza kapanmalarına, işten çıkarmalara ve iflas davalarına yol açtı. Ayrıca dünya çapında milyonlarca hazır giyim işçisinin geçim kaynağını tehdit ediyor.

Bu yıl dünya iki muazzam zorlukla yüzleşmek zorunda kaldı. Kovid-19 ve hastalığın neden olduğu ekonomik felaket. Bu durum halihazırda düşük ücretlerle ve sahip olduğu az sayıda sosyal hakla uğraşmak zorunda kalan ekonomik açıdan savunmasız işçilere ağır bir zarar verdi. İşçilerin içinde bulundukları kötü durum, moda endüstrisi de dahil olmak üzere küreselleşen dünyanın birçok köşesine yayılan kapsamlı eşitsizliği ortaya çıkardı.

Pandeminin yarattığı ekonomik baskılar, modanın ucuz emek sömürüsüne ne kadar bağımlı olduğunu ve felaket dönemlerinde bu karşılıklı bağımlılığın ne kadar yıkıcı olabileceğini gözler önüne serdi. Dünya Bankası'nın pandemi nedeniyle 2021 sonuna kadar 150 milyon kadar insanın aşırı yoksulluğun pençesine düşebileceği uyarısı gözardı edilemez.

Kovid-19 yayılmaya başladığında ve karantina uygulamaları dünyayı durma noktasına getirdiğinde, gelişmekte olan ülkelerdeki milyonlarca düşük maaşlı hazır giyim işçisi bu acının önemli kısmını üstlendi. Moda tedarik zincirlerinin kesintiye uğramasıyla ödemeler dondurulurken ve siparişler iptal edilirken Vietnam, Kamboçya, Hindistan ve Bangladeş'teki fabrika sahipleri büyük darbe aldı. İşçilerin çoğu, küresel bir sağlık krizinin ortasında kendi başlarına hayatlarını idame ettirmeleri için ödeme yapılmadan evlerine gönderildi.

Kovid-19 etkisini artırmaya devam ederken, insan hakları aktivistleri moda endüstrisinin Çin’in Sincan bölgesindeki Uygur nüfusunun baskı altına alınmasında oynadığı role de dikkat çekti.

Ülkenin en büyük Müslüman etnik azınlığı olan Uygurlar, iktidardaki Komünist Parti'nin baskı kampanyasının hedefi haline geldi. Bir milyona yakın kişi gözaltına alındı, geleneksel yaşam tarzlarından vazgeçmeye zorlanarak mecburi iş programlarında kullanıldılar. Avustralya Stratejik Politika Enstitüsü tarafından hazırlanan bir rapora göre, 2017'den 2019'a kadar en az 80 bin kişi Sincan'dan Çin'deki fabrikalara transfer edildi. İşten ayrılmalarına izin verilmedi ve gözetim altında çalıştırıldılar.

Devlete bağlı Çin medyasına göre, ülkenin pandemiyle karşı karşıya kalmasına rağmen transferlerin 2020'de de devam ettiği görülüyor. Temmuzda uluslararası örgütlerden oluşan Uygurların Zorla Çalıştırılmasına Son isimli bir koalisyon, tedarik zincirlerinin Sincan'dan gelen işçilerin zorla çalıştırılmasıyla bağlantılı olmadığından emin olmak için gerekli adımları atmadığına inandıkları moda markalarının isimlerini yayımladı (küresel üretimin neredeyse yüzde 20'sini oluşturan Çin pamuğunun yaklaşık yüzde 85'i Sincan'dan geliyor).

Mücadele edenler sadece Asya'daki hazır giyim işçileri değil. The Sunday Times of London tarafından temmuzda yapılan bir araştırma, Leicester'daki bir fabrikada ultra hızlı moda perakendecisi Boohoo için kıyafet yapan işçilere saatte 3,50 sterlin (35 TL) kadar az ödeme yapıldığını ortaya çıkardı. (Britanya'da 25 yaşın üzerindeki insanlar için asgari ücret saatte 8,72 sterlin).

Leicester'da işçi hakları için kampanya yürüten ve kâr amacı gütmeyen bir kuruluş olan Labour Behind the Label (Etiketin Arkasındaki Emek), pandemi sırasında sosyal mesafe önlemlerine çok az özen gösterilerek çalışıldığını, hatta bazı çalışanlara Kovid-19 testleri pozitif çıktığı halde işe gitmelerinin söylendiğini belirtti.
 

Fotoğraflarla dünyadan haberler

Hepsini göster 30

Fotoğraflarla dünyadan haberler

• 1/30

  24 Nisan 2024 - Almanya Şansölyesi Olaf Scholz ve Birleşik Krallık Başbakanı Rishi Sunak, Berlin'de düzenlenen askeri karşılama töreninde. Bugün gerçekleştirdikleri görüşmede daha yüksek savunma işbirliğinde fikir birliğine varan iki lider, Avrupa'nın bir araya gelip Ukrayna'yı Rus istilasına karşı sonuna kadar desteklemesi gerektiğini belirtti. Almanya'nın başkentinde düzenlenen karşılama töreninde iki ülkenin ulusal marşları çalarken küçük bir protesto grubundan "Filistin'e Özgürlük" sloganı atıldı. Bu, Sunak'ın Ekim 2022'de başbakanlık koltuğuna oturduğundan beri Almanya'ya yaptığı ilk ziyaret (Liesa Johannssen/Reuters)

• 2/30

  23 Nisan 2024 - Fransa'nın başkenti Paris'te hayvan hakları organizasyonu PETA'dan aktivistler, Mısır Büyükelçiliği'nin önünde Mısır'ı protesto etti. Gize Piramitleri'ne turist taşımak için hayvanların kullanılmasını durdurma çağrısı yapan eylemciler, "Mısır, develere ve atlara kötü muameleyi durdur", "Gize'de hayvanların çektiği araçları yasakla" ve "Hayvanlar araç değildir" yazılı dövizleri taşıdı (Antonin Utz/AFP)

• 3/30

  22 Nisan 2024 - Eylemciler, Kolombiya'nın Cali kentinde Kolombiya Devlet Başkanı Gustavo Petro hükümetini sağlık ve emeklilik reformları nedeniyle prostesto ediyor. Başta başkent Bogota'nın tarihi Bolivar Meydanı olmak üzere birçok kentte sokaklara dökülen ve çoğunluğu sağ görüşlü grupların oluşturduğu kalabalık, Petro'yu "diktatörlük"le suçluyor. Ayrıca muhalifler, bu reformların ülkenin halihazırda zor durumdaki ekonomisine zarar vereceğini öne sürüyor. Devlet Başkanı Gustavo Petro, muhalefetin ülkedeki değişime karşı çıktığını iddia etmişti. Bu, 2022'de iktidara geldiğinden bu yana Gustavo Petro hükümetinin karşı karşıya kaldığı en büyük protesto (Joaquin Sarmiento/AFP)

• 4/30

  21 Nisan 2024 - Çin Grand Prix'sinde Red Bull'un Hollandalı sürücüsü Max Verstappen yarışırken görevli sarı bayrak sallıyor. Çin'in 2019'dan beri ilk kez ev sahipliği yaptığı grand prix yarışını Verstappen kazandı. Formula 1 Dünya Şampiyonası'nın 5. etabında McLaren'dan Britanyalı Lando Norris ikinci olurken Verstappen'in Meksikalı takım arkadaşı Sergio Perez ise yarışı üçüncü sırada tamamladı. Son üç yıldır dünya şampiyonu olan Hollandalı pilotun bu yılın şampiyonasında halihazırda en yakın rakibi Perez. Şanghay'daki yarışın ardından Verstappen'in 110, Perez'inse 85 puanı var. Sezonun 6. yarışı Miami Grand Prix'si 5 Mayıs'ta düzenlenecek (Pedro Pardo/AFP)

• 5/30

  20 Nisan 2024 - ABD merkezli uluslararası yardım kuruluşu World Central Kitchen'ın üyesi Damian Sobol'un cenazesi, Polonya'nın Przemyśl kentinde düzenlendi. Sobol, İsrail'in Gazze'de düzenlediği saldırıda öldürülmüştü. Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yüksek Komiseri Volker Türk, World Central Kitchen'ın 7 personelinin hayatını kaybettiği İsrail bombardımanını kınamıştı. İsrail'in 7 Ekim'de Gazze'ye başlattığı saldırıda hayatını kaybedenlerin 34 bini geçti ve yaralıların sayısı 77 bine yaklaştı (Sergey Gapon/AFP)

• 6/30

  19 Nisan 2024 - Eski ABD Başkanı Donald Trump, evlilik dışı ilişkilerle bağlantılı sus payı ödemelerini örtbas ettiği iddiasıyla yargılandığı davada öğle yemeği molasının ardından New York'taki Manhattan Ceza Mahkemesine giriyor. Eski bir ABD başkanının ilk kez ceza davasında yargılandığı mahkemede 12 jüri 18 Nisan'da yemin etmişti. Öte yandan Trump'ın yargılandığı tarihi "sus payı" davasının görüldüğü mahkeme binasının önünde bir kişi kendini yaktı. Görgü tanıkları, havaya broşürler atan bir erkeğin bir tenekeden kendisini yakıta buladığını ve ateşe verdiğini söyledi (Spencer Platt/AFP)

• 7/30

  18 Nisan 2024 - Birleşik Arap Emirlikleri'nin (BAE) Dubai kentinde sağanak yağışların ardından arabalar sular altında kalmış caddede böyle görüntülendi. Ortadoğu'nun finans merkezi olan kentin devasa otoyolları sel yüzünden tıkandı ve büyük havalimanında kaos yaşandı. Kayıtların tutulmaya başlandığı 1949'dan beri görülen en şiddetli yağışlarda BAE'de bir, Umman'da 20 kişi hayatını kaybetti. Afetin ardından aşırı yağışların bulut tohumlamadan kaynaklanıp kaynaklanmadığına dair tartışma başladı (Giuseppe Cacace/AFP)

• 8/30

  17 Nisan 2024 - Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nin Goma kentinin dış kesimlerindeki Bulengo kamponda savaştan kaçan çocuklar bulaşık yıkıyor. Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yüksek Komiseri Volker Türk, silahlı çatışmaların pençesindeki bölgeyi 16-18 Nisan'da ziyaret ediyor. Ruanda ordusunun desteklediği M23 isyancıları 2021'in son aylarından bu yana doğudaki Kuzey Kivu bölgesinin büyük kısımlarını ele geçirdi ve yaklaşık 2 milyon kişinin yerinden olmasına yol açtı (Alexis Huguet/AFP)

• 9/30

  16 Nisan 2024 - Danimarka'nın başkenti Kopenhag'da 17. yüzyıldan kalma tarihi borsa binası bu sabah alevlere teslim oldu ve binanın simge kulesi yıkıldı. Başkentteki en eski binalardan olan yapı, nedeni henüz bilinmeyen bir şekilde alev aldığında yenileme çalışmaları yapılıyordu. Danimarka parlamentosunun yanında yer alan bina, 1620'ler Kral IV. Christian tarafından inşa ettirilmişti (Emil Helms/AFP)

• 10/30

  15 Nisan 2024 - Tarihte ilk kez eski bir ABD Başkanı'nın yargılandığı ceza davası bugün başladı. New York'taki Manhattan Ceza Mahkemesi'nde görülen ilk duruşmada hakim karşısına çıkan eski Başkan, "Suçsuz olduğum için burada olmaktan gurur duyuyorum. Siyasi saiklere açılmış bu dava Amerika'ya hakarettir. Buna benzer bir olay daha önce hiç görülmedi. Buraya asla getirilmemeliydim" dedi. "Sus payı davası" diye bilinen yargılamada, Trump'a evlilik dışı ilişkilerini örtbas etmek için "sus payı" ödemeleri yapmak da dahil olmak üzere 34 ayrı suçlama yöneltiliyor. Skandallarla boğuşan 77 yaşındaki Trump, suçlu bulunması halinde 4 yıla kadar hapis cezasına çarptırılabilir. Trump, hakkındaki suçlamaları reddediyor ve suçsuz olduğunu savunuyor (Michael Nagle/AFP)

• 11/30

  14 Nisan 2024 - İran'ın İsrail'e drone ve füze saldırısı düzenlemesinin ardından bugünün erken saatlerinde başkent Tahran'daki Filistin Meydanı'nda toplanan göstericiler İran ve Filistin bayrakları sallıyor. İran'ın Şam'daki konsolosluk binasına İsrail'in 1 Nisan'da düzenlediği hava saldırısında İran Devrim Muhafızları Ordusu'ndan 7 kişinin ölmesinin ardından İran dün İsrail'e yüzlerce kamikaze drone'u, balistik ve seyir füzesiyle saldırı başlattı. İran bazı askeri hedefleri vurduğunu, İsrail ise saldırıların çoğunun hava savunma sistemlerince önlendiğini fakat bir askeri üsse füze isabet ettiğini bildirdi. Dün geceki saldırı, İran'ın kendi topraklarından İsrail'e düzenlediği ilk saldırı olma özelliği taşıyor (Atta Kenare/AFP)

• 12/30

  13 Nisan 2024 - Avustralya'nın Sidney kentindeki Westfield Bondi Junction alışveriş merkezinde meydana gelen bıçaklı saldırıdan sonra polis binaya giriyor. Saldırıda 6 kişiyi öldüren erkek saldırgan polis tarafından vurularak etkisiz hale getirildi. Hastaneye kaldırılan yaralılar arasında 9 aylık bir bebeğin de olduğu bildirildi. Britanya Kralı III. Charles, saldırı karşısında şoke olduğunu ve dehşete kapıldığını belirtti. New South Wales polisi ilk belirtilere göre bunun bir terör saldırısı olmadığını açıkladı (David Gray/AFP)

• 13/30

  12 Nisan 2024 - Myanmar'ın Myawaddy kasabasının cunta karşıtı direnişçilerin eline geçmesinden sonra ülkeden kaçmak için sınır kapısında kuyruğa giren insan seli karşısında Tayland'ın Tak eyaletinde yer alan ve Myanmar'a sınırı olan Mae Sot kentinde askeri personel nöbet tutuyor. Stratejik öneme sahip Myawaddy kasabasının gittkçe güçlenen cunta karşıtlarının eline geçtiği dün bildirilmişti. Myawaddy'de çatışmalar devam ederken, Tayland ordusu askeri devriyeleri artırmıştı. Şubat 2021'de Myanmar ordusunun yönetime el koymasının ardından ülke çapında protestolar patlak vermiş ve silahlı direniş başlamıştı (Athit Perawongmetha/Reuters)

• 14/30

  11 Nisan 2024 - Rusya, yörüngeye ağır yükler taşıması için tasarlanan Angara-A5 uzay aracını Vostoçni Uzay Üssü'nden fırlattı. 9 ve 10 Nisan'da çeşitli arızalar sebebiyle iptal edilen deneme saat 12.00'de gerçekleşti. Gelecekte Angara-A5 roketinin Rus yörünge istasyonunun modüllerini uzaya göndermek ve insanlı uzay araçlarını fırlatmak için kullanılması bekleniyor (AFP/ROSCOSMOS)

• 15/30

  10 Nisan 2024 - ABD Başkanı Joe Biden ve Japonya Başbakanı Fumiyo Kişida, Beyaz Saray'daki resmi karşılama töreninde. Çin'in askeri ve ekonomik bakımdan atağa kalktığı ortamda Biden, Hint-Pasifik'teki hayati ortaklıkları güçlendirme kararlılığını pekiştirmek adına ağırladığı Kişida'yla önemli bir Oval Ofis toplantısı da gerçekleştirecek. Biden ve Kishida arasındaki ikili görüşmenin bir parçası olarak çok çeşitli kritik sektörleri kapsayan 70'in üzerinde maddenin açıklanması bekleniyor (Andrew Caballero-Reynolds/AFP)

• 16/30

  9 Nisan 2024 - Nepal'in başkenti Katmandu'da güvenlik güçleri, Ulusal Demokratik Parti'nin (RPP) organize ettiği protestoda eylemcilere müdahale etti. RPP, monarşinin geri gelmesini ve Güney Asya ülkesinin bir Hindu eyaleti olmasını talep ediyor. Polis, yüzlerce kişinin katıldığı eyleme müdahale ederken göz yaşartıcı gaz ve tazyikli su kullandı. Parti, olaylarda kurmaylarından bazılarının yaralandığını açıkladı. 2008'de tahttan indirilen Kral Gyanendra'nın destekçileri, polis barikatlarını aşıp başbakanlık ve bakanlıkların olduğu alana erişmeye çalışıyordu (Prakash Mathema/AFP)

• 17/30

  8 Nisan 2024 - Kurtarma ekipleri Rusya'nın Orenburg bölgesinde, Ural Dağları'nın güney ucunun güneydoğusunda yer alan Orsk şehrinin sular altında kalan kısmındaki sakinleri tahliye ediyor. Rusya Acil Durumlar Bakanlığı'nın yaptığı açıklamaya göre, ülkenin 39 bölgesinde 10 bin 400'den fazla ev su altında kaldı. Orsk'taki barajın patlamasıyla 230 bin nüfuslu kentte 6 bin 100 kişi tahliye edildi. Kremlin tarafından yapılan açıklamada, Urak’daki Kurgan ve Siberya’ya bağlı Tümen bölgesindeki sellerin kaçınılmaz olduğu kaydedildi. Bu nedenle bölgede acil durum ilan edilmesi kararı alındığını duyuran Tümen Bölge Valisi Aleksandr Moor, "Acil durumu tedbiren devreye sokuyoruz" ifadesini kullandı (Anatolii Zhdanov/AFP)

• 18/30

  7 Nisan 2024 - RB'nin Avustralyalı pilotu Daniel Ricciardo ve Williams'ın Taylandlı pilotu Alexander Albon, Suzuka'da düzenlenen Formula 1 Japonya Grand Prix'de kaza yaptı. Yarış başladıktan saniyeler sonra yaşanan kazada Ricciardo'nun aracının tekerleği Albon'un aracına çarparak onu pist dışına itti. Sürücüler araçlarından tek başlarına çıkmayı başarırken durumlarının iyi olduğu bildirildi. Kazanın ardından tekrar başlatılan yarışı Max Verstappen birinci sırada tamamladı (JIJI/AFP)

• 19/30

  6 Nisan 2024 - Ekvador'un başkenti Kito'da polis ve askerler, eski Ekvador Devlet Başkanı Yardımcısı Jorge Glas savcılıktan çıkarken güvenlik operasyonu gerçekleştirdi. Dün Ekvador'da yetkililer, Kito'daki Meksika Büyükelçiliği'ne baskın düzenleyip Meksika hükümetinin siyasi sığınma hakkı vereceğini duyurduğu Glas'ı gözaltına almıştı. Meksika Devlet Başkanı Andres Manuel Lopez Obrador söz konusu hareketin ulusal egemenliğin "açık" ihlali anlamına geldiğini söyledi. Eski Ekvador Devlet Başkanı Yardımcısı Glas, hakkında yürütülen rüşvet soruşturması kapsamında 3 Ekim 2017'de tutuklanmış, Aralık 2022'de Meksika'nın Kito Büyükelçiliği'ne sığınmıştı (Rodrigo Buendia/AFP)

• 20/30

  5 Nisan 2024 - Doğu Kudüs'teki Mescid'i Aksa'da Ramazan ayının son cuma namazı yaklaşık 120 bin kişiyle kılındı. İsrailli yetkililer, yalnızca kısıtlı sayıdaki Müslümanın Batı Şeria'dan gelerek Mescid-i Aksa'da cuma namazı kılmasına izin verdi. Sabah saatlerinden bu yana şehrin sokaklarına çok sayıda güvenlik gücü konuşlandırılmış ve Doğu Kudüs'ün Eski Şehir bölgesi çevresindeki birçok cadde kapatılmıştı (Ammar Awad/Reuters)

• 21/30

  4 Nisan 2024 - Tayvan'ın doğusundaki Hualien kentinde meydana gelen şiddetli depremin ertesi günü bir yapı mühendisi, eğilmiş bir binadan örnek alıyor. Doğu Asya ülkesinde gerçekleşen afet sonrası en az 10 kişi hayatını kaybetti ve binden fazla da yaralı var. 7,4 şiddetindeki depremin hasar verdiği bina sayısıysa 125. Adada son 25 yıldır görülen en şiddetli depremin merkez üssü Hualien'de 300 bin kişi yaşıyor (Chiang Ying-ying/AP)

• 22/30

  3 Nisan 2024 - Ukrayna Silahlı Kuvvetleri'nin 37'inci Deniz Piyade Tugayı'ndan bir asker, Ukrayna'nın güneyinde açıklanmayan bir yerde gerçekleştirilen askeri tatbikatlar sırasında Fransız AMX-10 RC zırhlı aracında. Rusya'nın Ukrayna'ya tam kapsamlı bir istila başlatmasının üzerinden 769 gün geçti ve savaş tüm hızıyla devam ediyor. Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu, Rusya'nın yılın başından itibaren Ukrayna'nın doğusunda 403 kilometrekare toprak ele geçirdiğini söylerken Ukrayna bu iddiayı reddetti. Öte yandan Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski, seferberlik yaşını 27'den 25'e düşüren yasayı imzaladı (Ivan Antypenko/Reuters)

• 23/30

  2 Nisan 2024 - Kudüs'te İsrail'in parlamentosu Knesset önünde bir protestocu, Hamas'ın 7 Ekim'de düzenlediği saldırıda rehin alınanların derhal serbest bırakılması için düzenlenen eylemde. Parlamento binasının çevresinde kurulan çadırlarda yurttaşlar erken seçim çağrısı yaparken, İsrail genelinde halk geceleri de sokaklara çıkarak Başbakan Binyamin Netanyahu'yu istifaya davet ediyor. Öte yandan ABD merkezli kâr amacı gütmeyen kuruluş World Central Kitchen, İsrail'in hedefli saldırısında Avustralyalı, Polonyalı, Birleşik Krallıklı ve ABD-Kanadalı personellerinin Gazze'de öldürüldüğünü açıkladı (Ronen Zvulun/Reuters)

• 24/30

  1 Nisan 2024 - Tayvan'ın bağımsızlık yanlısı aktivistlerden biri (sağda) Çin Devlet Başkanı Şi Cinping'in maskesiyle banknot taşırken, diğeri Tayvan'ın eski devlet başkanı Ma Ying-jeou'nun maskesiyle Tayvan haritası tutarak Taoyuan Uluslararası Havalimanı önünde protesto gösterisi yapıyor. Tayvan'ın eski devlet başkanı Ma Ying-jeou, iki ülke arasındaki gerilimi düşürmeyi amaçlayan ziyaret için bugün Çin'e gitti. Güney Çin'in Guangdong eyaletindeki Shenzhen şehrine uçmadan önce gazetecilere kısa bir açıklama yapan Ma, "Bu bir barış ve dostluk gezisi" dedi. Ma, şimdiki Tayvan Devlet Başkanı Tsai Ing-wen'in seçilmesinden kısa bir süre önce, 2015 sonlarında Singapur'da Şi 'yle önemli bir zirve için bir araya gelmişti (Yan Zhao/AFP)

• 25/30

  31 Mart 2024 - Fransa'nın batısında yer alan Chinon'daki Vienne Nehri'nin taşması nedeniyle bazı alanlar sular altında kaldı. Fransa'nın içbatı kesiminde dünden beri yaşanan şiddetli nehir taşkınlarının ardından Indre-et-Loire ve Vienne'de yüzden fazla kişi evlerinden tahliye edildi ve Haute-Vienne'de bir kanocunun kaybolduğu bildirildi (Pascal Lachenaud/AFP)

• 26/30

  30 Mart 2024 - New York Polis Teşkilatı'ndan Jonathan Diller'ın cenazesine binlerce kişi katıldı. Pazartesi günü yanlış park eden bir araca müdahale ederken arabanın içinden ateş açılması sonucu karnından vurulan polis memuru, kaldırıldığı hastanede hayatını kaybetmişti. Diller, son iki yılda New York'ta görev başındayken öldürülen ilk polis memuru oldu. New York Emniyet Müdürü Edward Caban, cenazede Diller'ı dedektifliğe terfi ettirdi ve teşkilatın sonuna kadar ailenin yanınca olacağı sözünü verdi (Jeenah Moon/AP)

• 27/30

  29 Mart 2024 - Filistinliler Gazze Şeridi'nin orta kısmında yer alan Magazi mülteci kampındaki hasar görmüş ve yıkılmış binaların yanından geçiyor. Gazze Sağlık Bakanlığı son 24 saatte İsrail saldırıları sonucu 71 Filistinlinin öldüğünü ve 112'sinin de yaralandığını açıklarken, UNICEF sözcüsü James Elder, Gazze'de karşılaştığı herkesin "Gıdaya ihtiyacımız var" dediğini belirtti. Öte yandan Reuters'ın aktardığına göre ABD Dışişleri Bakanlığı'ndan bir yetkili, Gazze'nin kuzeyindeki bazı bölgelerde halihazırda kıtlık yaşanıyor olması ihtimalinin epey yüksek olduğunu söyledi (AFP)

• 28/30

  28 Mart 2024 - Vatikan'ın resmi TV kanalı Vatican Media, Papa Francis'in ayak yıkarken çekilen fotoğrafını paylaştı. Papa, Paskalya kutlamaları sırasında Kutsal Perşembe'de, İtalya'nın başkenti Roma'daki kadın hapishanesi Rebibbia'ya gerçekleştirdiği ziyarette "Ayak Yıkama" ritüelini gerçekleştirip 12 kadının ayağını yıkadı ve öptü. Mahkumlardan bazıları ritüel sırasında gözyaşlarına hakim olamadı (AFP/Vatican Media)

• 29/30

  27 Mart 2024 - İspanya'nın başkenti Madrid yakınlarında, ülkenin simgesi haline gelmiş Osborn Boğası'na Filistin bayrağı çizilmiş ve Özgür Filistin yazılmış. Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi, Ramazan'da ateşkes ilan edilmesi çağrısı yapsa da Gazze Savaşı'nda İsrail'in saldırıları sonucu son 24 saatte 76 Filistinli hayatını kaybetti. Öte yandan Dünya Gıda Programı, Gazze'nin kuzeyinde yetersiz beslenen çocuklarının sayısının rekor hızda arttığını, kuzeydeki nüfusun yaklaşık yüzde 70'inin feci bir açlıkla karşı karşıya olduğunu ve muhtemelen mayısta kıtlık başlayacağını açıkladı (Oscar Del Pozo/AFP)

• 30/30

  26 Mart 2024 - ABD'nin Maryland eyaletindeki Baltimore kentinde konteyner gemisinin çarptığı Francis Scott Key Köprüsü yıkıldı. Sabah 1.30 sularında meydana gelen olayda bir inşaat ekibinden en az 8 kişinin yanı sıra araçlar da suya düştü. Maryland Valisi Wes Moore, Singapur bandralı Dali konteyner gemisinin güç kaybettiğini ve Francis Scott Key Köprüsü'ne çarpıp çökmesine neden olmadan kısa süre önce acil yardım çağrısı yaptığını söyledi. İmdat çağrısının yetkililerin köprü üzerinden geçen araç trafiğini durdurmasına olanak sağladığını belirtti. Çökme sırasında köprüde kaç aracın bulunduğu bilinmiyor. Arama ve kurtarma çalışmaları devam ediyor (Jim Watson/AFP)

Her şeyden önce, özellikle de dünya ölümcül bir hastalıkla savaşırken, düşük ücretli işçilerin durumu oldukça sıkıntılı. Imperial College London'daki araştırmacıların yaptığı bir araştırma, düşük gelirli ve düşük-orta gelirli ülkelerdeki yoksul insanların Kovid-19'dan ölme olasılığının varlıklı insanlara göre çok daha yüksek olduğunu gösteriyor. ABD'de pandeminin ekonomik etkileri düşük gelirli yetişkinler için çok daha kötü oldu.

The Business of Fashion tarafından 2016'da düzenlenen ve moda endüstrisindeki yenilikçilerin bir araya geldiği Voices etkinliğinde konuşan Hollandalı trend tahmincisi Li Edelkoort, şu soruyu sormuştu:

Bir giysinin sandviçten daha ucuz olması nasıl mümkün olabilir? Ekilmesi, büyütülmesi, hasat edilmesi, işlem görmesi, çekilmesi, örülmesi, kesilmesi, dikilmesi, bitirilmesi, basılması, etiketlenmesi, paketlenmesi ve taşınması gereken bir ürün nasıl birkaç euroya mal olabilir?

Bu, o zamandan bu yana aklımda kalan bir soru.

Pamuk, tekstil ve hazır giyim endüstrileri zaten Kovid-19’un ortaya çıkardığı çürümeden çok önce emek sömürüsüyle ilişkiliydi. Moda endüstrisi, kârı en üst düzeye çıkarmak için insanlara geçinebileceklerinin altında ödeme yapan bir sistemin uzun zamandır suç ortağı. Bu iş modeli doğası gereği sürdürülemez fiyatlarla dağlar kadar giysi satmaya odaklandı ve onları yaratanlara karşılık olarak gittikçe daha az şey verdi.

4 milyon hazır giyim işçisine ev sahipliği yapan Bangladeş'i ele alalım. Birçoğu hükümetin zorunlu kıldığı asgari ücretten biraz daha fazlasını kazanıyor. Bu tutar ayda sadece 8 bin taka yani 100 dolardan az. Adil ücret kampanyası yürütenler, işçilerin rahat yaşamaları için bu miktarın iki katına ihtiyaç duyulacağını söylüyor.

En havalı moda markaları bile tedarik zincirlerindeki en savunmasız işçileri sömürüyor. Dior ve Saint Laurent gibi lüks markalar, genellikle daha düşük maliyetlerle karmaşık nakış ve süslemelerin üretimi için Hindistan'daki taşeronlara yöneliyor. İşi yapmak için kiralanan çok yetenekli zanaatkârlar çok az para alıyorlar. Aslında bazı işe alma şirketleri genellikle giysilerin son birleştirmesini Avrupa'da gerçekleştiriyor ve yanıltıcı bir şekilde onları "İtalyan Malı" veya "Fransız Malı" olarak etiketliyor.

İnsanların gerçek karakterinin herhangi bir bunalım, buhran veya kriz sırasında nasıl tepki verdikleriyle görüldüğü söylenir. Aynı şey 2,5 trilyon dolarlık küresel moda endüstrisi ve karşılaştığı zorluklar için de söylenebilir. Pandemi, sektörün gelirlerinde önemli bir düşüşe, perakendeciler arasında bir iflas davası dalgasına ve tüketiciler arasında belirsizliğe yol açtı. Benim de yazarlarından biri olduğum The Business of Fashion ve McKinsey&Company ortak raporuna göre, sektörün yıl sonuna kadar yüzde 30'a kadar küçüleceği tahmin ediliyor.

Moda şirketi bu sürecin aciliyetinden yararlanıp daha iyiye doğru değişebilecek mi?

Sektör, temelinde adaletsizlikten kaynaklanan bu iş modelini yeniden elden geçirmek için daha fazla sorumluluk almalı. Çözüm sözleşmeleri iptal etmek, üretimi yerel fabrikalara taşımak ve insanları robotlarla değiştirmek değil, sektörün en önemli çalışanları olarak giysilerimizi yapan insanlar için çalışma koşullarının iyileştirilmesine anlamlı kaynaklar ayırmaktır. Moda şirketleri toparlanmaya giden uzun yolu çizerken, hazır giyim çalışanlarını da akıllarından çıkarmamalıdır.

* Imran Amed, The Business of Fashion’ın kurucusu ve moda uzmanıdır.

 

* Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir. Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.

nytimes.com/2020/12/10/opinion

Independent Türkçe için çeviren: Ahmet Delal Tüy