Reuters’ın iki kaynağa dayandırdığı haberine göre ihtiyaç kredilerindeki artış hızının ocak sonu itibariyle yüzde 30’u aşmasının ardından bu artışı sınırlayacak bir düzenleme planlanıyor.
İhtiyaç kredileri tüketimi artıran unsurlar. Tüketim artışının bir kısmı ise ithalata olan talebi besliyor. Bu da cari açığa olumsuz yansıyabiliyor. Ayrıca iç talebin kuvvetlenmesi enflasyonu da artıran unsurlar arasında.
Reuters’a göre Merkez Bankası bu kapsamda, ekonomik büyümeyi sınırlandırmayacak bir düzenleme üzerinde çalışıyor.
Reuters’a konuşan kaynaklardan biri “İhtiyaç kredilerindeki büyüme güncel verilere göre yüzde 34, ancak bankaların aldığı taleplere, onay bekleyen işlemlere ve eğilime baktığımızda bu kredi büyümesi baz etkisiyle yüzde 50’lere doğru ilerliyor. Cari açık, enflasyon ve ticaret dengesi gözetilerek bir önlem alınması öngörülüyor” dedi. Diğeri ise şöyle devam etti:
Üretime olumsuz etki edecek herhangi bir adım söz konusu değil. Bazı kalemlerde artan ithalat talebinin kısılması hedefleniyor. Ekonomik büyümeye olumsuz etki hiçbir şekilde olmayacak.
İki kaynak da düzenlemeyi “makroihtiyati tedbir” olarak niteliyor.
Merkez Bankası’nın söz konusu düzenlemeyi, zorunlu karşılıkları TL kredi büyümesi ile ilişkilendiren sistem aracılığıyla yapması öngörülüyor. Merkez Bankası’ndan ise konuyla ilgili henüz resmi bir açıklama gelmedi.
Zorunlu karşılık, bankaların bünyelerinde tuttuğu mevduatlara karşılık olarak, merkez bankasında tutmaları gereken miktarın kanunen belirlenmiş oranı. Bu oran yükseldiğinde banka, Merkez Bankası bünyesinde daha çok para tutmak zorunda.
Kredi büyümesinin düşük zorunlu karşılık oranları ve daha yüksek faizle teşvik edildiği yeni sistem, TCMB tarafından geçen yıl Ağustos ayında devreye alındı.
Sistem daha sonra kredi büyümesinin hesaplanmasında tüketici fiyat endeksinden arındırılmış hesaplamaya geçildi. Ayrıca uzun vadeli ticari kredileri ve konut kredilerini teşvik edecek şekilde güncellendi.
TCMB’nin son değişikliği ise zorunlu karşılıkların yabancı para cinsinden de tutulabilmesi oldu.
"Gerektiğinde adım atabiliriz"
MB Başkanı Murat Uysal ocak ayı sonunda düzenlenen yılın ilk enflasyon raporu toplantısında gazetecilerin zorunlu karşılıklarla ilgili sorusu üzerine ihtiyaç kredilerindeki büyümenin hızlanmasını izlediklerini ifade ederek, “Son dönemde kredi büyümesindeki kompozisyonda ihtiyaç kredilerine daha fazla dikkat ediyoruz. Orada diğerlerine göre daha hızlı giden bir durum var… Şu an için alınmış bir şey yok ama gerektiğinde adım atabiliriz” demişti.
Bireysel kredilerin yüzde 43'ü ihtiyaç kredisi
Türkiye Bankalar Birliği’nin verilerine göre bankalar ve banka dışı finansal kuruluşlar tarafından gerçek kişilere kullandırılan bireysel krediler, 2019'da bir önceki yıla göre yüzde 12,7 artarak 618 milyar liraya ulaştı.
Bireysel kredilerin yüzde 43'ünü ihtiyaç kredileri, yüzde 33'ünü konut kredileri, yüzde 19'unu kredi kartları ve yüzde 4'ünü taşıt kredileri oluşturdu.
Independent Türkçe, Ajanslar
