ABD'li senatörün Türkiye ziyaretinin ardından... ABD'nin Suriye'de tutmadığı sözler

Lindsey Graham ülkesinin Suriye'den çekilme kararının ardından Ankara'da "Hassasiyetleriniz gözetilmeli" mesajı verdi. "Menbiç yol haritası öncelikli olmalı" dedi. Ancak ABD'nin verdiği sözler açısından Türkiye için parlak bir karnesi yok

ABD'li senatör Lindsey Graham'ın kısa ama yoğun Ankara ziyaretinde duraklarından biri de Milli Savunma Bakanlığı'ydı. 

Graham, Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar ile görüştü. 

Akar görüşmede "ABD’nin Menbiç’te Türkiye’ye verdiği sözleri tutmadığını" söyledi. 

2011 yılından bu yana Suriye’de devam eden iç savaşta ABD ile Türkiye ilişkileri verilip de tutulmayan sözler yüzünden sıklıkla gerildi. Akar’ın bahsettiği tutulmayan Menbiç sözünün geçmişi, Türkiye’nin Suriye kuzeyindeki IŞİD varlığına yönelik gerçekleşen Fırat Kalkanı Harekatı’na kadar dayanıyor. 

24 Ağustos 2016 günü Türk Silahlı Kuvvetleri ve TSK’nın desteklediği Özgür Suriye Ordusu tarafından başlatılan Fırat Kalkanı Harekatı, ana omurgasının PKK’nın Suriye’deki askeri uzantısı olan YPG’nin oluşturduğu Suriye Demokratik Güçleri’nin (SDG) ABD hava desteğiyle Menbiç’i ele geçirmesinin ardından başlatılmıştı. 

ABD Menbiç sözünü ilk kez 2016'da verdi

SDG, o günlerde IŞİD’in elinde bulunan Cerablus’u da ele geçirmek için bir “askeri konsey” kurarak, Suriye’nin kuzey kuşağını tamamen ele geçirmek için çalışmalarını hızlandırmış ve Türkiye’nin “kırmızı çizgi” olarak ilan ettiği Fırat Nehri’nin batısına geçerek Ayn el Beyda’ya kadar ilerlemişti. TSK, Fırat Kalkanı Harekatı ile Cerablus’u ABD destekli YPG’den önce ele geçirdi. YPG’lilerle karşı karşıya kalan TSK ve ÖSO unsurları zaman zaman çatışmalara da girdi. Harekatın yönünün Menbiç’e dönmesi tartışılırken ABD devreye girerek Menbiç’ten YPG’lilerin çıkacağı ve bölgede sadece SDG içindeki Arap unsurların kalacağı garantisini verdi. Aradan geçen iki buçuk yıla rağmen Menbiç’teki YPG varlığı devam ediyor. 

ABD’nin Suriye’de verip de tutmadığı sözler sadece Menbiç’le sınırlı değil. 

 

Barack Obama’nın ABD Başkanlığı görevinde bulunduğu dönemde ABD tarafından Türkiye’ye verilen birçok söz tutulmadı. 

2015 yılında, ABD öncülüğündeki IŞİD Karşıtı Uluslararası Askeri Koalisyon, özellikle Irak ve Suriye’deki IŞİD varlığına yönelik etkili hava operasyonları yapma kararı aldı. Yönetim merkezi Ürdün’de bulunan askeri koalisyon operasyonların daha etkili yapılabilmesi için Türkiye’den İncirlik Üssü’nü kullanmak için istedi. 

"İncirlik'e karşı güvenli bölge" sözü unutuldu

Bu durumu yıllardır kurulmasını istediği güvenli bölge için bir koz olarak kullanmak isteyen Türkiye, üssün güvenli bölge karşılığında kullandırılabileceğini koalisyona iletti. Yapılan müzakerelerle, Suriye’de 90 kilometrelik sınır hattı boyunca, Suriye uçaklarını da kapsayacak bir uçuşa yasak bölge kurulma kararı alındı. Varılan mutabakatın ardından Türkiye üssün koalisyon uçaklarına açılmasına izin verdi ancak güvenli bölge hiçbir zaman kurulmadı.

"Eğit-Donat"ta sadece 60 mezun 

2015’te Türkiye ile ABD arasında imzalanan eğit-donat anlaşması da fiyaskoyla sonuçlandı. Anlaşmaya göre ÖSO gruplarından seçilecek savaşçılar Türkiye tarafından Kırşehir’deki askeri kampta, ABD tarafından ise Ürdün’deki ABD üssünde eğitime alınacaktı. Ağır silahlarla donatılması planlanan bu savaşçıların eğitim programının ardından Suriye’ye dönerek hem IŞİD hem de Şam rejimine karşı mücadele etmesi planlanıyordu. Ancak ABD bu plana sadık kalmadı.

ABD’nin eğitmek için Suriye’den Ürdün’e götürdüğü yaklaşık 3 bin 500 ÖSO mensubu çeşitli nedenlerle eğitim programından çıkarıldı. ABD’deki eğitim programından mezun olabilen Suriyeli sayısı sadece 60 civarında. Ürdün’deki eğitim programına katılan ÖSO mensupları, ABD’nin bu programı sadece bölgeden istihbarat toplamak amacıyla başlattığını düşünüyor.

"ÖSO'ya hava desteği" sözü havada kaldı

Azez-Çobanbey hattındaki IŞİD unsurlarına karşı savaşan ÖSO güçlerine yeterli hava desteği vereceğini Ankara’ya taahhüt eden ABD bu taahhüdünü de yerine getirmedi. Bölgede IŞİD’in yayılması üzerine 2014 yılında ÖSO ile ortak bir harekata başlayan ABD öncülüğündeki askeri koalisyon, ÖSO’ya hava desteği vermeyince bölgenin stratejik kenti Çobanbey IŞİD’in eline geçti. YPG, Kobani, Tel Abyad ve Menbiç operasyonlarında ABD’nin hava desteği sayesinde başarıya ulaşmıştı. 

Trump’ın göreve gelmesinin ardından da verilen sözler tutulmadı. Trump, Kasım 2017’de Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile yaptığı bir görüşmede ABD’nin artık YPG’ye silah vermeyeceğini söyledi. Trump YPG’ye silah vermelerine ilişkin “Bu saçmalığa daha önce son vermemiz gerekiyordu” ifadelerini de kullandı. Ancak ABD YPG’ye silah vermeye devam etti.

DAHA FAZLA HABER OKU