4 maddede Trump - Zelenski görüşmesi

Kilit konulardaki belirsizlik sürüyor

AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, zirveyi "İlerleme kaydedildiğini öğrendik ve bunu memnuniyetle karşılıyoruz" diye yorumladı (AP)

ABD Başkanı Donald Trump, pazar günü Florida'daki Mar-a-Lago malikanesinde Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski'yi ağırladı. 

Trump'ın 20 maddelik barış planı üzerinde değişiklikler yapan Zelenski, elden geçirilen bu taslağı onaylaması için ABD Başkanı'nı ikna etmeye çalıştı. 

Üç saati aşkın süren görüşme sonrasında 2022'de Rusya'nın başlattığı savaşı sona erdirecek somut bir ilerleme açıklanmadı.

fazla oku

Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)

İki lider de sürecin karmaşık olduğunu ve biraz daha zamana ihtiyaç duyulduğunu vurguladı.

Trump, görüşme öncesinde telefonla görüştüğü Rusya lideri Vladimir Putin'in barıştan taraf olduğunu savundu. 

ABD Başkanı, Zelenski hakkında da övgü dolu sözler kullandı. 

Trump; ABD, Ukrayna ve Avrupa ülkelerinin yetkililerinin gelecek haftalarda muhtemelen Washington'da barış çalışmalarını sürdüreceğini açıkladı. 

CNN, kritik zirveden öne çıkan başlıkları şöyle sıraladı:

Savaş ya bitecek ya da süresiz devam edecek 

Mar-a-Lago'nun merdivenlerinde Zelenski'nin elini sıktıktan sonra Trump, Ukrayna savaşı için bitiş tarihi veremeyeceklerini söyledi. 

Ancak sonrasında özel temsilcisi Steve Witkoff ve damadı Jared Kushner'ın yürüttüğü müzakerelerin, savaşın sonlanması açısından en olgun evresine geldiğini de ifade etti:

Bence görüşmelerin son aşamalarındayız. Savaş ya bitecek ya da uzun bir süre daha devam edecek ve milyonlarca kişi daha öldürülecek.

CNN, seçilmeden önce savaşı birkaç gün içinde bitirme vaadi verdiğini hatırlattığı Trump'ın şu sözlerini de aktardı:

Birkaç çetrefilli mesele var, çok zor meseleler ama bence iyi gidiyoruz. Bugün çok fazla ilerleme kaydettik ama işin aslı bunu son bir ayda yaptık. Bu bir günlük süreçle sağlanacak bir anlaşma değil, çok karmaşık.

Barış anlaşmasının sağlanmaması ihtimalinin de sürdüğünü anımsatan Trump, "Birkaç hafta içinde öyle ya da böyle sonucu bileceğiz" dedi. 

Trump - Zelenski - AP

Trump, Dışişleri Bakanı Marco Rubio, Savunma Bakanı Pete Hegseth, Özel Temsilcisi Witkoff ve eski başdanışmanı Kushner'ın da yer aldığı bir çalışma grubunun önce Ukrayna tarafıyla birkaç hafta sonra Rusya'yla çalışmaya başlamasını planladıklarını açıkladı (AP)


Putin yoktu ama unutulmadı 

Ağustosta Alaska'da Trump'la yaptığı görüşme dışında ABD topraklarına yıllardır ayak basmayan Putin bu zirvede de yoktu. 

Ancak Trump, Putin'le Zelenski'den önce en az bir saat konuştu. Kremlin, telefon görüşmesinin ABD tarafının isteğiyle gerçekleştirildiğini bildirdi. 

ABD Başkanı, Ukrayna lideriyle bir araya geldikten sonra Putin'le tekrar konuşacağını ifade etti. 

Ukrayna destekçileri, geçmişte de bu şekilde Trump'ın Zelenski'den hemen önce Putin'le görüştüğünü ve Kiev yönetimine uzun menzilli füze vermediğini hatırlatıyor. 

Bu sefer bu görüşme Zelenski'ye olumsuz yansımadı. 

Ancak Trump, Putin'in Rusya'nın kontrolündeki Zaporijya Nükleer Santrali'ne yönelik tutumunu övdü:

Başkan Putin, onu açmak için Ukrayna'yla gerçekten çalışıyor. Bu, santrali bombalamazken attığı büyük bir adım.

ABD Başkanı Putin'in barış konusunda ciddi olduğunu da öne sürdü:

Gerçekleştiğini görmek istiyor. Bana çok ciddi bir şekilde konuştu, ona inanıyorum.

Geriye kalan yüzde 10

Zelenski barış planının yüzde 90'ı üzerinde anlaşma sağlandığını söyledi:

20 maddelik bir barış planımız var, bunun yüzde 90'ı üzerinde mutabakata varıldı. ABD ve Ukrayna güvenlik garantileri yüzde 100 oranında kabul edildi. ABD, Avrupa ve Ukrayna'nın güvenlik garantileriyse neredeyse tamamen uzlaşıya bağlandı. Askeri boyut yüzde 100 oranında kabul edildi. Refah planı ise son aşamasına getiriliyor.

ABD Başkanı ise daha temkinliydi:

Yüzde kaç olduğunu bilmiyorum ama muhtemelen II. Dünya Savaşı'ndan bu yana en büyük savaşı sona erdirmek için büyük ilerleme kaydettik.

CNN, geriye kalan yüzde 10'lık kısımda, Zaporijya Nükleer Santrali'nin akıbeti ve Ukrayna'nın vazgeçeceği topraklar meselelerinin olduğunu ve bunlarda mutabakata varılmasının çok zor görüldüğünü vurguluyor. 

Trump, Rusya daha fazla ilerlemeden Ukrayna'ya bazı topraklarından vazgeçmesi çağrısında bulunuyor. 

Zelenski ise olası bir anlaşmayı referanduma götürmesi gerekeceğini ancak bunun kolay bir süreç olmadığını vurguluyor. Ukrayna lideri pek çok yurttaşlarının Avrupa'da bulunduğunu ve onların oy kullanması için de altyapı kurulması gerektiğini söylüyor. 

Kiev, referandum için de ateşkes sağlanmasını isterken Moskova bu talebe soğuk bakıyor. 

Kremlin Dış Politika Danışmanı Yuriy Uşakov, Putin-Trump görüşmesinin ardından şu açıklamayı yaptı:

Önemli olan şu: Rusya ve ABD liderleri, Ukraynalılar ve Avrupalılar tarafından referandum hazırlığı ve diğer bahanelerle önerilen geçici ateşkesin, yalnızca krizin uzamasına ve çatışmaların yeniden başlamasına yol açacağı görüşüne sahip. Buna son verilmesi için her şeyden önce, Kiev'den Rus-Amerikan kanalı aracılığıyla yürütülen çalışmalara uygun, cesur ve sorumlu bir siyasi karar bekleniyor. Ukrayna yönetiminin, cephedeki durumu göz önünde bulundurarak, Donbas'la ilgili kararı gecikmeden alması gerekiyor.

Eski ABD diplomatlarından Daniel Fried, New York Times'a şu yorumu yaptı:

Rusya'nın ciddi bir anlaşmaya hazır olduğuna dair herhangi bir kanıt yok. Ancak iyi haber şu ki, ABD bu çerçeveye ne kadar çok yatırım yaparsa Putin'in alışıldık cayma ve geciktirme oyununu oynaması o kadar zorlaşır.

BBC'nin Rusya editörü Vitaliy Shevchenko ise hem toprak konusunun hem de Ukrayna'nın güvenliği için ABD'den nasıl güvenceler aldığının belirsizliğini koruduğunu vurguluyor. 

Karmaşık bir ilişki

Şubatta ilk kez bir araya gelen Trump ve Zelenski'nin görüşmesi Ukrayna liderinin azarlandığı anlarla hafızalara kazınmıştı. 

Sonraki görüşmelerde kapalı kapılar ardında sert tartışmalar yürütüldüğü bilinse de benzer bir durum yaşanmadı. 

Bu sefer Trump, Zelenski'yi şu ifadelerle karşıladı:

Bu beyefendi çok çalıştı ve çok cesur. Halkı da çok cesur.

Ukrayna lideri de sözlerine başlarken ve konuşmasını bitirirken ABD Başkanı'na teşekkür etti. CNN, Trump'ın şubatta Zelenski'yi kendilerine minnet etmemekle suçladığını hatırlatıyor. 


Independent Türkçe, CNN, BBC, New York Times, Guardian, AA

Derleyen: Eren Umurbilir

DAHA FAZLA HABER OKU