Suriye'de Beşar Esad'ın devrilmesinin ardından yönetimdeki üst düzey isimler de sırra kadem bastı.

New York Times'ın (NYT) haberine göre, Esad'ın devrilmesinden kısa süre sonra ülkeden kaçan isimler arasında, Hava Kuvvetleri İstihbarat Müdürlüğü Direktörü Kahtan Halil de vardı.

Halil, Rif Şam iline bağlı Darayya'da 2012'de en az 700 kişinin öldürüldüğü katliamdan sorumlu tutuluyor. "Darayya Kasabı" adıyla da tanınan general, ABD tarafından yaptırım listesine alınmıştı.

Halil'e eşlik edenler arasında Esad'ın eski savunma bakanları Ali Mahmud Abbas ve Ali Abdullah Eyyüb de vardı.

Birleşik Krallık, Abbas'ı "sivillere karşı sistematik olarak şiddet uygulanmasından" sorumlu tutarak 2023'te yaptırım listesine almıştı.

Eyyüb de Fransa'da 2023'te yapılan duruşmada, 2017'de Dera'daki varil bombası saldırısını organize etmekten suçlu bulunmuştu.

Şam'ın devrilmesiyle ülkeden kaçan isimlerden biri de eski Genelkurmay Başkanı Abdülkerim Mahmud İbrahim. Temmuz 2024'te Avrupa Birliği, sivillere yönelik işkence ve cinsel şiddet dahil insan hakları ihlallerindeki rolü nedeniyle İbrahim'e yaptırım uygulamıştı.

Bu isimler, ABD ve Avrupa başta olmak üzere birçok Batılı ülkenin yaptırım listesinde yer alıyor.

NYT'nin uluslararası kuruluşlarla yaptığı araştırmada, Esad rejiminde sivil ve askeri yönetimin üst kademelerinde yer alan 55 ismin sırra kadem bastığı belirtiliyor.

İsyancıların Şam'ın kontrolünü ele geçirmesinin ardından Esad, aralıkta ailesiyle birlikte Rusya'ya kaçmıştı. Haberde, Esad'ın kardeşi Mahir Esad'ın da Moskova'da olduğu yazılıyor. Mahir'in kontrol ettiği Dördüncü Tümen'in eski tuğgenerali Cemal Yunus'un da Rusya'ya kaçtığı aktarılıyor.

Öte yandan bazı eski rejim yetkililerinin sahte kimlikler kullanarak Karayip ülkelerinden pasaport alıp ortadan kaybolduğu yazılıyor.

Paris merkezli hak örgütü Suriye Medya ve İfade Özgürlüğü Merkezi'nin direktörü Mazen Derviş şunları söylüyor:

Bu kişilerden bazıları, gayrimenkul yatırımları veya finansal ödemeler yoluyla vatandaşlık elde edip yeni kimlikler satın aldı. Bunları kullanarak saklanıyorlar.

Haberde, Esad'ın Rusya'nın yardımıyla ülkeden kaçarken kendine yakın isimlere bile haber vermediği yazılıyor. Bunun üzerine üst düzey yetkililerin bazılarının özel tekne, otomobil veya jetlerle alelacele ülkeyi terk ettiği aktarılıyor.

Kimliğinin paylaşılmaması şartıyla konuşan, üst düzey rejim yetkililerine yakın bir kaynak, "Onlar başka ülkelerde keyif çatıyorlar, Suriye denen yeri tamamen unuttular" diyor.

Haberde, Esad rejiminin suçlarının tarihe karışmaması için adalet mücadelesi verenlerin böyle bir "acı gerçekle" karşı karşıya olduğu belirtiliyor.

Suriyeli hak örgütlerine göre en az 160 bin kişi iç savaş sırasında kayboldu. Bu kişilerin çoğunun toplu mezarlarda olduğu düşünülüyor.

Independent Türkçe, New York Times, Reuters

Derleyen: Yasin Sofuoğlu