4 soruda Afganistan-Pakistan çatışmaları

Kısa süreliğine dinen gerginlikte sınırdaki çatışmalar yeniden alevlendi

Taliban, Pakistan sınırındaki Spin Boldak bölgesine tank ve asker gönderdi (Reuters)

Afganistan ve Pakistan arasındaki çatışmalar yeniden alevlendi.

Afganistan'da Taliban yönetimi, iki ülke arasında sınır olarak kabul edilen Durand Hattı yakınlarında Pakistan'la bu sabah tekrar çatışma çıktığını duyurdu.

Kabil yönetimi, Pakistan ordusunun saldırılarında en az 12 sivilin hayatını kaybettiğini ve 100'den fazla kişinin yaralandığını bildirdi.

İslamabad ise Taliban'a bağlı güçlerce düzenlenen saldırılarda 4 sivilin yaralandığını duyurdu. Ayrıca 6 askerin öldüğü, 6 kişinin de yaralandığı aktarıldı.

Son günlerdeki çatışmalarda neler yaşandı?

9 Ekim'de Kabil'de patlama sesleri duyulmasının ardından Taliban, saldırılardan Pakistan'ı sorumlu tuttu. İslamabad yönetimi saldırıları üstlenmezken, Afganistan'ın "Pakistan'a yönelik terör saldırıları için üs olarak kullanıldığını" iddia etti.

fazla oku

Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)

11 Ekim'de de Afganistan'ın Pakistan sınırındaki Paktiya vilayetinde tekrar çatışma çıktı. Taliban, 58 Pakistan askerinin öldüğünü, 30 askerin yaralandığını, çok sayıda silah ve teçhizatın da Afgan sınır muhafızlarının eline geçtiğini öne sürdü.

Taliban Sözcüsü Zabihullah Mücahid, çatışmalarda 9 Afgan askerin öldüğünü de duyurdu.

İslamabad ise hayatını kaybeden askerlerin sayısını 23 olarak açıkladı. Ayrıca Taliban'a bağlı 200 savaşçının öldürüldüğünü iddia etti.

Mücahid, çatışmaların Katar ve Suudi Arabistan'ın arabuluculuğunun ardından durdurulduğunu ifade etti.

Afganistan ve Pakistan neden savaşıyor?

Pakistan yönetimi, Afganistan'ın Pakistan Talibanı (Tehrik-i-Taliban Pakistan/TTP) ve başka örgütlere sığınak sağladığını öne sürüyor. İslamabad yönetimi, terör örgütü diye sınıflandırdığı ve topraklarında çok sayıda eylem düzenleyen TTP'nin Afganistan'da mevzilendiğini, Kabil yönetimininse örgüte karşı tedbir almadığını savunuyor.

Öte yandan Afgan yönetimi, TTP'nin kendi topraklarında faaliyet göstermediğini iddia ediyor.

İki ülke arasında Britanya sömürge döneminde çizilen sınır hatları da ihtilaf yaratıyor. TTP, fiilen sınır işlevi gören Durand Hattı'nın iki ülkeye yayılmış Peştun kuşağındaki aşiretler bölgesini aktif şekilde kullanıyor.

ABD merkezli araştırma kuruluşu Silahlı Çatışma Konum ve Olay Verileri'nin (ACLED) raporuna göre TTP, geçen yıl Pakistan'da 600 saldırı düzenledi.
 


Hindistan'ın bölgede nasıl bir etkisi var?

Taliban yönetiminin Dışişleri Bakanı Emirhan Muttaki, 2021'den bu yana ilk kez Hindistan'a gitti. Geçen hafta yapılan görüşmede Muttaki, Hindistan Dışişleri Bakanı Subrahmanyam Jaishankar'la bir araya geldi. Yeni Delhi yönetimi, Kabil'deki konsolosluğun tekrar açılacağını duyurdu ve iki ülke arasındaki "dostluğun geliştirileceğini" bildirdi.

ABD merkezli düşünce kuruluşu Uluslararası Stratejik Araştırmalar Enstitüsü'nden Antoine Levesques, Pakistan ve Hindistan'ın "onlarca yıldır Afganistan'da nüfuz için kanlı bir rekabet içinde olduğuna" dikkat çekiyor. Muttaki'nin Hindistan ziyaretinin Pakistan'ı endişelendirdiğine işaret ediyor.

CNN'in analizinde, Pakistan'ın Hindistan'a karşı denge unsuru olarak Taliban'a özellikle ABD karşıtı ayaklanmasında destek verdiği hatırlatılıyor.

Kabil-İslamabad ilişkileri nasıl şekillenecek?

Türkiye, ABD, Katar, Suudi Arabistan, Çin ve Rusya, bölgede tansiyonun düşürülmesi çağrısı yaptı. Ancak çatışmaların tekrar alevlenmesiyle durumun büyüme riski sözkonusu.

ACLED'den Pearl Panya, Taliban'ın TTP'ye yaklaşımının iki ülke arasındaki ilişkinin geleceğini belirleyebileceğini söylüyor:

TTP, Taliban'la birlikte ABD ve NATO güçlerine karşı savaştı. Taliban onlara karşı ciddi bir baskı uygulamaya isteksiz görünüyor. Artan jeopolitik maliyetlerin Taliban'ın tutumunu yeniden gözden geçirmesine yol açıp açmayacağıysa henüz belli değil.

 

Independent Türkçe, CNN, Reuters, Dawn, AA 

Derleyen: Yasin Sofuoğlu

DAHA FAZLA HABER OKU