Tunç Çağı'ndan kalma çanak çömlekler, Sicilya'da atların sanılandan bin yıl önce evcilleştirildiğini ortaya koydu.

Avrasya’da atların MÖ 3. ila 4. binyılda evcilleştirildiği biliniyor ancak tarih öncesi Sicilyalıların bu dönemde atlara eriştiğine ya da onları tükettiğine dair kesin bir kanıt bugüne dek bulunamamıştı.

Ancak İtalyan adasındaki Polizzello kazı alanında 2005'te keşfedilen mutfak malzemeleri bu gizemi aydınlattı. 

Güney Florida Üniversitesi'nden arkeolog Davide Tanasi, 20 yıl önce bulunan bu eşyaları, gerekli teknoloji olmadığı için o dönem detaylı inceleyememişti.

Fakat bilim insanı ve ekibi 2024'te, uzun süredir saklanan parçaları laboratuvarda inceledi ve proteomik analizler sayesinde organik kalıntıları saptamayı başardı.

Bulguları hakemli dergi PLOS One'da yayımlanan çalışmada, Tunç Çağı'nın ilk dönemlerinden kalma çanak çömlek parçalarında at eti izleri tespit edildi.

Araştırmacılar yeni çalışmanın, bölgede atların evcilleştirildiği tarihi bin yıl geriye taşıdığını söylüyor.

Yaklaşık MÖ 3000 ila MÖ 1200'ü kapsayan Tunç Çağı, toplumların gelişmesi ve tarımın yaygınlaşması gibi insanlık tarihinde kritik olayların yaşandığı bir dönemdi.

Bazı hayvanlar bu dönüşümde kilit rol oynarken, örneğin eşekler engebeli arazilerde dayanıklı yük hayvanları olarak kullanıldı, atlardan da seyahat ve savaşta yararlanıldı.

Tanasi "Göçü, savaşı, avcılığı, tarımı, ekonomiyi ve dini şekillendiren at, antik medeniyetlerde en dönüştürücü hayvanlardan biriydi" diyerek ekliyor:

Sicilya yerlilerinin genelde düşünülenden bin yıl önce atlara erişebildiğini kanıtlamanın muazzam sonuçları var.

Bilim insanları bulguların, MÖ 3. binyılda Orta Akdeniz'deki kültürlerin etkileşimleri ve ritüelleri hakkındaki anlayışı da geliştirdiğini belirtiyor.

Çoğu kalıntının pişirme kapları, sürahi ve bardaklar gibi mutfak gereçlerinden kaldığını ve bunların, sıvı sunuların yer aldığı tarih öncesi ritüellerde yaygın kullanıldığını söylüyorlar.

Kazı alanında keşfedilen ve muhtemelen ritüelin merkezinde kullanılan kaplarda güveç gibi at eti yemekleri olduğu tahmin ediliyor. 

Tanasi "Ritüele katılanlar muhtemelen daha küçük kaselere yemek doldurup yiyordu" diyerek ekliyor: 

Ritüeller sırasında neler yaşandığını söyleyemeyiz ama etnografik çalışmalar bize dua edilmiş, ilahi söylenmiş ve dansların yapılmış olabileceğini gösteriyor.

Independent Türkçe, Discover Magazine, Phys.org, PLOS One

Derleyen: Büşra Ağaç