Vietnam'da ileri teknolojilerin gelişimi

Blockchain ve Web3 ekosistemleri açısından küresel düzeyde bir kırılma noktasının eşiğindeyiz. 

İçinde bulunduğumuz evrede Vietnam'da, Batı Avrupa ülkelerini dahi gölgede bırakan bir Web3 rönesansı yaşanıyor.

Bu dalganın boyutunu ve bu coğrafyadaki teknolojik potansiyelin sınırlarını bu ülkeyi doğrudan ziyaret etmeden tespit etmek çok zor. 

Bununla birlikte diğer sektörlerle kıyaslandığında henüz gelişiminin çok erken evresinde olan bu sektörlerin Vietnam'da toplumsal yaşamın bir parçası haline geldiğini ve ülkenin sosyokültürel yapısında gözle görülür değişimlere yol açtığını söylemek durumundayız.

Tuoi Tre News tarafından aktarılan verilere göre, 2024 yılında Vietnam'ın dijital endüstri gelirinin 152 milyar dolara ulaştığı tahmin ediliyor. 

Vietnam dünya genelinde akıllı telefon ihracatında ikinci, bilgisayar bileşenlerinde beşinci, bilgisayar cihazlarında altıncı, elektronik ekipman ve bileşenlerinde sekizinci sırada yer alıyor.

Import Globals platformunda yayımlanan raporda ise Vietnam'ın 2024 yılında bilgisayar, elektronik ve bileşenleri kategorisindeki ihracatının yüzde 25 artış gösterdiği bulgusu yer alıyor. 

Artan küresel talebe karşılık ileri teknoloji alanında Vietnam'a yönelen yabancı yatırımların bu yükselişte belirleyici olduğuna vurgu yapılıyor.

Vietnam'ın elektronik alanındaki ihracatının 71,7 milyar dolar, telefon kategorisindeki ihracatının ise 53,9 milyar dolara ulaştığı dikkat çekiyor.

2024 yılında ihraç ürünlerinin toplam değeri 405 milyar dolara ulaşan Vietnam'ı artık küresel düzeyde önemli bir ihracat odaklı ekonomi olarak değerlendirmek mümkün.

Vietnam ve Web3

Vietnam'ın yüksek teknoloji alanındaki atılımı; Ho Chi Minh City, Da Nang ve Hanoi gibi metropolleri küresel düzeyde Web3 ve blockchain şirketleri için cazibe merkezi haline getirdi.

Bu sektördeki şirketler, bölgesel merkezlerini Vietnam'a taşıyarak ya da doğrudan bu bölgedeki temsil güçlerini artırarak ülkenin dört bir yanına yayılan geliştirici ekiplerle ortak çalışma imkânına kavuşuyorlar.

Bu durum bazı start-up girişimlerinin doğrudan Vietnam'ı hedef seçerek bu bölgede yapılanmaya yönelik stratejiler geliştirmelerine neden oluyor.

Vietnam'ın coğrafi konumu, Web3 şirketlerinin bölgesel bir merkez olarak buraya ağırlık vermesinde önemli bir etken. 

Vizyonlarını gerçekleştirmek için geniş bir sahada mobilize olma, sürekli yeni sermaye akışı sağlama ve bu projelerin yayılmasına öncülük edecek komüniteleri büyütmek mecburiyetinde olan Web3 projeleri, ana üs olarak Vietnam'ı seçerek Singapur, Hong Kong, Bangkok, Kuala Lumpur ve Jakarta gibi metropollere doğrudan erişim sağlayabiliyorlar. 

Bu metropoller arasındaki etkin ulaşım ağı, farklı ülkelerden katılımcıların ortak etkinliklerde, workshoplarda ve projelerde buluşmalarını kolaylaştırıyor.

Vietnam'da hükümetin Web3 ve blockchain teknolojilerinin yayılmasını hızlandıran regülasyonları benimsemesi ve bu sektörleri ulusal ekonominin büyümesinde anahtar olarak görmesi, Web3 şirketleri için Vietnam'ı önemli bir çekim noktası haline getiriyor.

Chainalysis'de yayımlanan 2023 tarihli Küresel Kripto Benimsenme İndeksi'nde Vietnam üçüncü sırada yer alıyor.

Web3 sektörüne yoğunlaşan girişimlerin Vietnam'a yöneliminde bu ekonomik etmenlerin yanında sosyokültürel olgular da önemli rol oynuyor.

Hanoi - Ho Chi Minh City hattında konumlanan yüzlerce komünite, girişim şirketi ve geliştirici ekiple Vietnam artık dünyanın en önde gelen Web3 merkezlerinden birisi konumunda. 

Vietnam'daki Web3 devriminin arka planını detaylandırırken bu ülkede bulunduğum süredeki etkileşimlerime dayanarak bazı kişisel gözlemlerimi aktarmak istiyorum. 

Çünkü Vietnam'da yaşanan Web3 uyanışını salt istatistiksel verilerden ve geleneksel finans piyasalarının dinamiklerinden hareketle anlamak mümkün değil. 

Bu dönüşüm, ancak onun itici gücü olan ruhun pratikteki yansımalarını gözlemleyerek anlaşılabilir.

Da Nang

Vietnam'ın yükselen teknoloji ve finans merkezi olan Da Nang, hem iklim hem de atmosfer olarak California'nın parlak şehirlerini anımsatıyor.

Silikon Vadisi'nin yükselişinin San Francisco'yu küresel düzeyde bilişim teknolojilerinin başkenti haline getirmesini andıracak biçimde Da Nang'da yoğunlaşan Web3 ve blockchain organizasyonları bu şehri bölgesel bir Web3 merkezi haline getirmiş durumda.

Bulunduğum dönemde bir dizi panelin yer aldığı blockchain odaklı Super Vietnam zirvesi ve haftanın tamamına yayılan yan etkinlikler nedeniyle Da Nang'da büyük bir hareketlilik vardı. 

Singapur'dan Tokyo'ya, Londra'dan New York'a dünyanın çok farklı köşelerinden yüzlerce organizasyonun temsilcilerinin etkinlik için bu şehre akması, Da Nang'ın tamamını bir Web3 festivaline dönüştürdü.

Cardano, Solana ve Aptos gibi büyük ekosistemler tarafından düzenlenen etkinlikler, bu ekosistemlerin komünitelerinin Da Nang'a büyük gruplar halinde yönelmelerine neden oldu.

Bununla birlikte teknolojik rekabetin çok acımasız olduğu bu sektörde farklı projeler arasındaki dayanışma ruhu dikkat çekiciydi. 

Uzun yıllardır kısıtlayıcı regülasyonlarla, dönemsel ayı sezonlarıyla ve sistematik itibarsızlaştırma kampanyalarıyla boğuşan kripto çevreleri aynı safta olduklarını kabullenmiş gibiydi.

Bu nedenle, aynı alanda teknoloji geliştiren ekipler arasında dahi dostça bir paylaşım ortamı ve nezaket hakimdi. 

Geleneksel finans sisteminin dinamiklerinin teknolojik gelişimi ve adil refah paylaşımını engellediğinin bilinciyle bir güç birliğine gidilmesinin zorunluluk haline geldiği anlaşılmış görünüyordu.

Da Nang'da bu bir haftalık süreçte çok yoğun bir etkinlik takvimi vardı.

Web3 çevrelerinin inovatif etkinlik perspektifi gereği gün doğumundan hemen sonra plaj bölgesinde başlayan toplu meditasyon buluşmalarından, günün tamamına yayılan hackathon zirvelerine Da Nang bu süreçte postmodern birçok etkinlik formuna ev sahipliği yaptı.

Kendi içinde bürokratik kısıtlamaları ortadan kaldıran Web3 organizasyonları, bu etkinliklerde çok kısa sürede projelere ilişkin komüniteden geri bildirim alma, başka organizasyonlarla iş birliğine gitme ve geliştirme aşamasındaki uygulamaları test etme imkânına kavuştular. 

İlk gün, Bangkok'taki bir Web3 zirvesinden Vietnam'ın komünite liderini tanıdığım Aptos'un etkinliğine katıldım.

Plaj bölgesinde organizasyonu gerçekleştirilen bu etkinlik, bir açık hava festivali görünümündeydi ve blockchain - Web3 alanında ortak projelerin nasıl süratli biçimde planlandığına güçlü bir örnekti.

Burada edindiğim ilk izlenim, bu alandaki teknolojilerin kullanım alanının çok yaratıcı alanlara uzanmaya başlaması oldu.

Örneğin, Ivy tarafından organizasyonu gerçekleştirilen bir Web3 etkinliğinde tanıştığım bir arkadaş, bir blockchain projesine entegre olan teknoloji aracılığıyla dünyanın her yerinden bir hafta boyunca ücretsiz internet erişimini mümkün kılan bir kod içeren 100'den fazla kartvizit dağıtıyordu. 

Farklı alanlarda özelleştirilmiş yapay zeka modellemeleri üzerinde çalışan geliştirici ekiplerin bulguları, siberpunk çağının beklenenden daha erken geleceğini haber verir gibiydi.

Etkinliğin bir diğer sürprizi ise organizasyon ekibinde yer alan Vietnamlı bir arkadaşın, ODTÜ'de bir yıl boyunca değişim öğrencisi olarak bulunması ve Ankara'ya ilişkin birçok çarpıcı detayı özlemle anmasıydı. 

Burada yaşanan sosyopolitik açıdan sürrealist diyaloğu başka bir yazıda daha detaylıca ele almak gerekir.

Ho Chi Minh City

Vietnam'ın geleneksel sembolleriyle yüksek teknolojinin formlarının eşsiz bir bileşeni olan Ho Chi Minh City, Web3 çevrelerinin hızla genişlediği şehirlerin başında geliyor.

Tarihsel açıdan Vietnam Savaşı'ndan bu yana şehrin hızlı toparlanma ve kalkınma süreci büyük bir başarı öyküsü. 

Savaş sırasında Vietnam'a atılan bombaların miktarının II. Dünya Savaşı'nda tüm tarafların attığı bomba miktarını aşması yıkımın büyüklüğünün tahmininde önemli bir gösterge.

Buna karşılık Ho Chi Minh City; hızla toparlanarak eğitimde, teknolojide ve bilimde büyük bir atılım gerçekleştiren Vietnam'ın yükselişinin önemli sembollerinden birisi haline geldi. 

Bilişim ve finans teknolojileri alanında yetkin çok sayıda geliştirici ekibin bu şehirde konumlanması, Web3 şirketlerinin ve projelerinin kaynaklarını buraya yönlendirmesinde etkili oldu.

Şehirde blockchain ve Web3 odaklı periyodik olarak düzenlenen etkinlikler, konferanslar, atölyeler ve hackathonlar büyük ilgi görüyor.

Ho Chi Minh City'deki Web3 çevrelerinin hareketliliği ve dinamizmi, dünyanın birçok popüler metropolünü geride bırakmış durumda.

Avrupa ve Amerika kıtası merkezli çok sayıda Web3 projesi; komünite inşa ve uygulama geliştirme sürecinde bu bölgede birimler oluşturarak şehrin dinamizminden ve potansiyelinden yararlanmaya çalışıyor.

Emsalleriyle karşılaştırıldığında Ho Chi Minh City'de blockchaine ve Web3'e yönelimin nedeninin salt finansal motivasyon olmadığı açık. 

Ho Chi Minh City, bu vizyonu doğrudan sahiplenen, Web3 ve blockchain uygulamalarının günlük yaşama entegrasyonunun her an hissedildiği bir metropol.

Dolayısıyla buraya yoğunlaşan geliştirici ekiplerin ilham verici dinamizminde, bu teknolojiler aracılığıyla dünyayı pozitif yönde dönüştürme düşüncesi önemli bir etken. 

Bu motivasyon farklı sektörlerde faaliyet gösteren Web3 inisiyatiflerinin güçlerini birleştirmelerine ve kendi aralarında teknoloji transferine zemin hazırlıyor.

Bir karşılaştırma yapmak gerekirse Ho Chi Minh City'nin enerjisini en çok Ankara'ya benzetiyorum. 

Konur Sokak ve Karanfil Sokak'ı andıran tek bir binada onlarca mekanın yer aldığı sokaklar, şehrin Ankara'nın griliğini hatırlatan mimari yapısı, şehir merkezinde yer alan Kurtuluş Parkı'yla özdeşleştirebilecek park ve kültürel dokusuyla benzer hikayelerin biçimlendirdiği insanlar…    

Web3X ekibi tarafından organizasyonu gerçekleştirilen geniş çaplı bir Web3 zirvesinde Ho Chi Minh City - Ankara paralelliğine ve bu şehirlerin hikayesi olan sokaklarına değindim. 

Şehrin özgün detaylarını tartışırken Avustralya, Japonya, İtalya gibi ülkeleri geride bırakarak buraya yerleşen arkadaşların vurgu yaptığı ortak konu, şehirle organik bağ kurmalarını sağlayan bu özel ruhtu.
 

Fotoğraflarla dünyadan haberler

Hepsini göster 30

Fotoğraflarla dünyadan haberler

• 1/30

  25 Temmuz 2025 - Tayland Başbakan Vekili Phumtham Wechayachai, Kamboçya'yla aralarındaki sınır çatışmalarının savaşa dönüşme riski taşıdığı uyarısında bulunduktan sonra Kamboçya Başbakanı Hun Manet, Malezya Başbakanı Enver İbrahim'in önerdiği ateşkesi kabul ettiklerini açıkladı. Önceki günlerde Tayland'ın top atışları, Budistlerin dini yapısı olan pagodalardan birini de vurmuştu (AFP)

• 2/30

  24 Temmuz 2025 - Tayland'ın Surin eyaletindeki Surindra Rajabhat Üniversitesi'ndeki bir salon, sığınmacılara ev sahipliği yapıyor. Tayland ve Kamboçya, 10 yıldan fazla süredir en kanlı askeri çatışmalarını yaşadı. İki taraf, tartışmalı bir sınır bölgesi üzerinde tanklar, topçu birlikleri ve kara kuvvetleriyle çatışırken en az 12 kişi hayatını kaybetti. Tayland ordusundan yapılan açıklamada, sivilleri vurduğu öne sürülen Kamboçya kınanırken, "Egemenliğimizi ve halkımızı insanlık dışı eylemlerden korumaya hazırız" dendi. Bangkok yönetimi, Kamboçya'yı Phanom Dong Rak Hastanesi de dahil, sivil bölgelere saldırmakla suçlarken, sınır hattındaki köylerden 30 ila 40 bin civarı kişinin güvenli bölgelere tahliye edildiğini duyurdu. Kamboçya ise Tayland'ın "önceden planlanmış ve kasıtlı" saldırılarla çatışmaları başlattığını iddia ediyor. Kamboçya Savunma Bakanlığı, Tayland'ın Preah Vihear tapınağına giden yola savaş uçaklarıyla bomba attığını bildirdi. (Fotoğraf: Lillian Suwanrumpha/AFP)

• 3/30

  23 Temmuz 2025 - James Colomina'nın Donald Trump heykeli ABD'nin New York kentindeki Manhattan'da. Donald Trump'ın hüküm giymiş pedofil Jeffrey Epstein'le ilişkisi ABD gündeminden düşmüyor. ABD Başkanı'nın tutuklu yargılanırken ölü bulunan milyarder Epstein'le ilişkisinin 1990'lara dayandığı ortaya çıktı. İkilinin New York'taki Harley Davidson Cafe'nin açılışında, Trump'ın 1993'teki düğününde, 1997'de Victoria's Secret'ın New York'ta düzenlediği partide ve Mar-a-Lago'daki bir yardım etkinliğinde yan yana olduğu ortaya çıktı. (Kylie Cooper/Reuters)

• 4/30

  22 Temmuz 2025 - Filistinli çocuklar, Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'un Mawasi bölgesindeki bir yardım mutfağında yemek bekliyor. İsrail güçlerinin yıkıcı saldırıları sürerken Gazze'nin en büyük hastanesi, son üç günde Filistin topraklarında yetersiz beslenme ve açlıktan 21 çocuğun öldüğünü açıkladı. İsrail güçleri, tankların Deyr El Belah'ın güney ve doğu bölgelerine ilk kez girmesinden bir gün sonra bugün şafak vakti Gazze'de düzenlediği saldırılarda 26'sı yardım arayan en az 63 Filistinliyi öldürdü. (AFP)

• 5/30

  21 Temmuz 2025 - Polonyalı asker, Polonya-Belarus sınırında. Alman basınında yer alan haberlere göre, Dobrindt, Polonya İçişleri Bakanı Tomasz Siemoniak ile Polonya-Belarus sınırını ziyaret ederek incelemelerde bulundu. Alman Bakan Dobrindt, Polonya'nın Polowce Sınır Kapısı'nda yaptığı açıklamada, Avrupa Birliği'nin (AB) önemli dış sınırına daveti nedeniyle Siemoniak'a teşekkür etti. Polonya'nın AB'nin dış sınırlarını kontrol etme çabalarını öven Dobrindt, "Burada dış sınırların korunmasının ne kadar etkili yapıldığını görebilirsiniz" dedi. Dobrindt, Polonya'nın bu çabalarına AB'nin daha fazla maddi ve lojistik destek vermesini istedi. (Wojtek Radwanski/AFP)

• 6/30

  20 Temmuz 2025 - Fas'ta Filistin'i Destekleme Cephesi başta olmak üzere ülkedeki çeşitli sivil toplum kuruluşlarının çağrısıyla Rabat’ta düzenlenen yürüyüşe on binlerce kişi katıldı.Rabat'taki tarihi Bab el-Hadd Kapısı'ndan şehir merkezindeki parlamento binasına kadar yürüyen göstericiler, Gazze'deki Filistinli sivillerin korunması ve İsrail’in saldırılarına son verilmesi yönünde sloganlar attı. (Abdel Majid Bziouat/AFP)

• 7/30

  19 Temmuz 2025 - Güney Kore'nin Sancheong ilçesindeki bir köyde meydana gelen heyelanın ardından bir kurtarma görevlisi çamurla kaplı bir yolda duruyor. Yonhap Haber Ajansı'nın bildirdiği üzere Asya ülkesinde devam eden şiddetli yağışlar, sel ve toprak kayması nedeniyle ölü sayısı 9'a yükseldi ve iki kişi hâlâ kayıp. Yetkililer selin vurduğu bölgelerde yaşayan en az 7 bin kişiyi tahliye etti. (Gyeongsangnam-do İtfaiyesi / AFP)

• 8/30

  18 Temmuz 2025 - Suriye'deki Bedevi savaşçılar, Bedevi-Dürzi çatışması sırasında, Süveyda kentinin eteklerindeki Mazraa kasabasında konuşlanıyor. Suriye'nin güneyindeki Süveyda ilinde Bedevi Araplarla Dürzi gruplar arasındaki çatışmalar son günlerde alevlendi. Suriye İnsan Hakları Ağı, Dürzilerin çoğunlukta olduğu Süveyda'daki çatışmalarda en az 321 kişinin öldüğünü bildirdi. Bedevi Araplar ve aşiret güçlerinden oluşan ittifakla Dürzi gruplar arasındaki çatışmalar, kentin batı ve kuzey hatlarında sürüyor. İsrail'in çarşamba günü Şam'a saldırmasından sonra ABD, tüm taraflar arasında anlaşma sağlandığını aktarmıştı. Daha sonra Şam yönetimine bağlı güçler Süveyda'dan çekilmişti ancak dün, bölgedeki çatışmalar yeniden alevlenmişti. (Ghaith Alsayed/AP)

• 9/30

  18 Temmuz 2025 - İsrail, sınıra yakın Filistin topraklarını vurdu. Gazze Sağlık Bakanlığı son 24 saat içinde Gazze'de en az 94 Filistinlinin öldürüldüğünü, bunların arasında yardım ararken öldürülen iki düzineden fazla kişinin de bulunduğunu açıkladı. İsrail'in kuşatma altındaki bölgedeki tek Katolik kilisesine düzenlediği saldırıda en az üç kişinin ölmesi ve 10 kişinin yaralanması üzerine kınamalar artıyor. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu saldırıları savunarak, İsrail'in Suriye hükümetinin Şam'ın güneyindeki Suriye topraklarının askerden arındırılması ve Suriyeli Dürzi toplumuna yönelik saldırılar olmak üzere iki "kırmızı çizgiye" saygı göstermesini sağlamak için askeri araçları kullanmaya devam edeceğini söyledi. (Jack Guez/AFP)

• 10/30

  17 Temmuz 2025 - Meksika'da şiddetli yağışlar sonrası gelen sel, özellikle Zapopan kentinde hayatı altüst etti. 90 dakika süren yağmur ani sele yol açarken, en az 140 ev hasar aldı. 4 metreye ulaşan su, bir kişinin hayatını kaybetmesine 12 kişininse yaralanmasına neden oldu. Yetkililer bunun kentte son 12 yılda yaşanan en kötü doğal afet olduğunu belirtti. Ulusal Acil Durum protokolünü devreye sokan Meksika Ordusu da kurtarma çalışmalarına katıldı (Michelle Freyria/Reuters)

• 11/30

  15 Temmuz 2025 - Belçik'nın başkenti Brüksel'de gerçekleştirilen Avrupa Birliği Dışişleri Bakanları zirvesi'nde protesto gösterisi düzenlendi. Avrupa Birliği üyesi ülkelerin dışişleri bakanları, işgal altındaki Filistin topraklarında insan haklarını ihlal ettiği tespit edilen İsrail'e karşı muhtemel yaptırımları tartışmak üzere bir araya geldi. Birlik, kamuoyundan yükselen çağrıların ardından Hollanda'nın teklifi üzerine, 20 Mayıs'ta İsrail'le Ortaklık Anlaşması'nı "insan haklarına ve uluslararası hukuka uyma" şartı kapsamında incelemeye almıştı. Oy birliği gerektirdiği için anlaşmanın tamamen askıya alınması beklenmese de serbest ticaret, araştırma, teknoloji, kültür ve siyasi diyalog gibi ayrı başlıkları içeren anlaşmanın nitelikli çoğunluk gerektiren hükümlerinin askıya alınması muhtemel. (Yves Herman/Reuters)

• 12/30

  14 Temmuz 2025 - Pakistan'da tarihinde Sind eyaletinin Haydarabad kentinde yolcular, şiddetli muson yağmurlarında sular altında kalan yolda. Hükümetin 1açıkladığı rakamlara göre Pakistan'da muson yağmurları haziran sonundan bu yana aralarında onlarca çocuğun da bulunduğu 110'dan fazla kişinin ölümüne yol açtı. Ülke genelinde yağışların şiddetini artırabileceğine işaret edilerek, yerel yetkililere teyakkuzda olmaları uyarısı yapıldı. Pakistan'ın birçok şehrinde her yıl temmuz-eylül aylarında etkili olan muson yağmurları, ülkede yüzlerce kişinin ölmesine ve maddi kayıplara yol açıyor. (Husnain Ali/AFP)

• 13/30

  13 Temmuz 2025 - İspanya'nın kuzeyindeki Pamplona kentinde düzenlenen San Fermin festivaline katılanlar, 7. boğa koşusu sırasında La Palmosilla cinsi boğaların önünde koşuyor. Bir hafta süren festivale her yıl binlerce kişi katılıyor ve ünlü boğa koşuları, her gün sabah saat 8.00'de eski şehrin dar sokaklarında 850 metrelik bir parkurda, önlerindeki koşucular düşmeden ya da boynuzlanmadan boğalara yakın kalmaya çalışırken yapılıyor. Koşucuların çoğu, kırmızı kuşak ve boyun atkısıyla beyaz pantolon ve gömlekten oluşan geleneksel kıyafetlerini giyiyor. Uzman İspanyol koşucular, boğaların boynuzlarının hemen önünde ölüme meydan okuyan birkaç saniye boyunca koşmaya çalışırken bir yandan da rulo haline getirilmiş bir gazeteyle hayvanları kışkırtıyor. Binlerce seyirci parkur boyunca balkonlardan ve tahta barikatlardan izliyor. (Miguel Riopa/AFP)

• 14/30

  12 Temmuz 2025 - Birleşik Krallık'ın Londra kentinde Wimbledon Tenis Turnuvası'nda çift erkekler kategorisinde galip gelen Lloyd Glasspool kutlama yapıyor. Glasspool ve Julian Cash, Avustralyalı Rinky Hijikata ve Hollandalı David Pel'i 6-2, 7-6 (3) mağlup etti. Cash ve Glasspool, 1936'dan bu yana All England Club kupasını kazanan ilk Britanyalı çift oldu. Glasspool başarıları hakkında "Duyunca kulağa inanılmaz geliyor" diye konuştu. (Stephanie Lecocq/Reuters)

• 15/30

  11 Temmuz 2025 - Bosnalı bir kadın, Potoçari kentindeki Srebrenitsa Soykırımı kurbanlarının isimlerinin yazılı olduğu bir anıtın yanında yas tutuyor. Bosna Hersek'te 1992-1995'te yaşanan savaşta, Bosnalı Sırp güçlerin 8 binden fazla Müslüman Boşnak erkek ve çocuğu katletmesinin 30. yıldönümü yasla karşılandı. Toplu mezarlara gömülen kişilerin kalıntıları daha sonraki yıllarda tespit edilmeye çalışılsa da binden fazla soykırım kurbanının cesedine hâlâ ulaşılamadı.​​​​​​​​​​​​​​ Bugün düzenlenen törenle katliamda hayatını kaybeden 7 kişi daha Potoçari Anıt Mezarlığı'nda toprağa verildi. (Armin Durgut/AP)

• 16/30

  10 Temmuz 2025 - Rusya'nın başkenti Moskova'da düzenlenen cenaze töreninde bir çalışan, yakın zamanda hayatını kaybeden eski Ulaştırma Bakanı Roman Starovoyt'un portresini taşıyor. Kremlin'in Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Starovoyt'u görevden aldığını açıklamasından saatler sonra Moskova, 7 Temmuz 2025 tarihinde Rusya'nın eski Ulaştırma Bakanı Roman Starovoyt'un intihar ettiğini duyurdu. 53 yaşındaki Starovoyt bir yıldır Rusya'nın ulaştırma bakanlığını yürütüyordu ve daha önce Rusya'nın Ukrayna saldırısıyla mücadele ettiği sınırdaki Kursk bölgesinin valisiydi. (Tatyana Makeyeva/AFP)

• 17/30

  9 Temmuz 2025 - İsrail, Gazze'nin batısındaki Eş-Şati mülteci kampı vurdu. Gazze Savaşı'nda bir buçuk yıl geride kalırken, Hamas'ın güvenlik güçlerinden üst düzey bir yetkili, Filistinli silahlı örgütün Gazze Şeridi üzerindeki kontrolünün yaklaşık yüzde 80'ini kaybettiğini ve boşluğu silahlı aşiretlerin doldurduğunu söyledi. İsrail Başbakanı Netanyahu, ateşkes görüşmeleri devam ederken yaptığı açıklamada, Gazze'de savaşa devam etmeye kararlı olduğunu vurguladı. Katar Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Macid el-Ensari, arabulucuların Gazze Şeridi’nde savaşı sona erdirecek bir anlaşmaya ulaşmak için çabalarını yoğunlaştırdığını ve müzakerelerin “olumlu” yönde ilerlediğini belirtti. İsrail ordusu Gazze’nin kuzeyinde çıkan çatışmada beş İsrail askerinin öldüğünü duyurdu. İkisi ağır 14 asker de yaralandı. (Omar Al-Qattaa/AFP)

• 18/30

  8 Temmuz 2025 - Belaruslu Aryna Sabalenka, 2025 Wimbledon Şampiyonası'nın 9. gününde tek kadınlar çeyrek final tenis maçında Alman Laura Siegemund'la karşı karşıya geldi. Rakibini üç sette geçen yıldız, adını yarı finale yazdırdı. Tek erkeklerdeyse Carlos Alcaraz ve Taylor Fritz, yarı finale yükseldi. Wimbledon Tenis Turnuvası’nda bu yıl ilk kez tamamen elektronik çizgi sistemi (ELC) kullanılması, büyük bir tartışmanın fitilini ateşledi. Tenisin en köklü turnuvalarından biri olan Wimbledon’da, 147 yıl boyunca görev yapan çizgi hakemlerinin yerini artık kameralar ve yazılımlar aldı. Ancak bu değişim, özellikle yaşanan son hatalardan sonra ciddi şekilde sorgulanmaya başladı. (Kirill Kudryavtsev/AFP)

• 19/30

  7 Temmuz 2025 - Kenya'nın başkenti Nairobi'de düzenlenen Saba Saba Günü gösterilerinde protestocular, çıkan çatışmalar sırasında Kenya polisinin attığı göz yaşartıcı gaza maruz kaldı. Kenya demokrasi mücadelesini 7 Temmuz 2025'te kutlarken polis, olası protestolar öncesinde Nairobi'deki ana yolları kapatmasıyla kutladı. Saba Saba Günü, 7 Temmuz 1990'da dönemin başkanı Daniel arap Moi'nin yıllar süren otokratik yönetiminin ardından Kenyalıların çok partili demokrasiye dönüş talebiyle başlattıkları ayaklanmayı hatırlamak için kutlanıyor. (Simon Maina/AFP)

• 20/30

  6 Temmuz 2025 - McLaren'ın Avusturyalı pilotu Oscar Piastri, büyük kısmını önde götürdüğü Britanya Grand Prix'sini ikinci sırada bitirirken zafer, Britanyalı yakım arkadaşı Lando Norris'in oldu. Yarışa pole pozisyonundan başlayan Max Verstappen damalı bayrağı 5. sırada görürken, Silverstone'un ev sahipliği yaptığı mücadeleye yağmur damgasını vurdu. 5 sürücünün yarış dışı kalmasıyla bitiş çizgisini 15 araç geçti. 37 yaşındaki deneyimli pilot Nico Hulkenberg, üçüncü sırayı alarak kariyerindeki ilk podyumu elde etti. (Ben Stansall/AFP)

• 21/30

  5 Temmuz 2025 - Fransa Bisiklet Turu'ndaki bisikletçiler, Porte de Paris anıtının yanından geçiyor. 112.'si düzenlenen Fransa Bisiklet Turu veya Tour de France, bugün başladı. Yarışçılar ülkenin kuzeyindeki Lille'de başlayıp biten ilk etapta 184,9 kilometre boyunca pedal çevirecek. Toplamda 3 bin 320 kilometrelik zorlu yarış boyunca bisikletçiler, Pireneler ve Alpler de dahil 6 dağ etabında mücadele edecek. Üç hafta sürecek yarış 27 Temmuz Pazar günü Paris'teki Champs-Elysees'de sona erecek. (Anne-Christine Poujoulat/AFP )

• 22/30

  4 Temmuz 2025 - ABD Başkanı Donald Trump, vergi indirimleri ve harcama kesintilerini içeren yasa tasarısını imzaladıktan sonra Temsilciler Meclisi Başkanı Mike Johnson'ın kendisine verdiği tokmağı vuruyor. Kamuoyunda "Büyük, Güzel Yasa Tasarısı" diye bilinen tasarı ABD Kongesi'nden geçtikten sonra bugün, ABD Bağımsızlık Günü'nde, Trump tarafından imzalandı. Trump'ın ilk dönemindeki vergi indirimlerini kalıcı hale getiren ve kapsamını genişleten düzenlemede, sınır güvenliği ve göçmenlik denetimi için ciddi miktarda fon ayırılmasının yanı sıra savunma harcamalarının artırılması öngörülüyor. Ayrıca düşük gelirlilere sağlık sigortası ve beslenme yardımı sağlayan programlarda da büyük kesintiler amaçlanıyor. Trump, Beyaz Saray'da düzenlenen 4 Temmuz Bağımsızlık Günü kutlamasında "Tasarıyı imzaladığımda şimdiye kadarki en büyük zaferimizi resmileştirmiş olacağız" ifadelerini kullandı. (Evan Vucci/AP)

• 23/30

  3 Temmuz 2025 - Yerli turistler ülkenin doğu kıyısında yer alan devasa tatil köyü Wonsan Kalma'nda. Kuzey Kore lideri Kim Jong-un'un gözde projelerinden biri olan tesisin bu ay içinde Rus misafirlerini ağırlaması bekleniyor. Kim, Birleşmiş Milletler'in 2017'de ülkesinin kömür ve tekstil dahil tüm ana ihracatını yasaklayan ağır yaptırımlar uygulamasının ardından turizmi teşvik etmeye başlamıştı. Yaptırımlar, Kuzey Kore'yi nükleer ve füze programlarını finanse etmek için döviz kazanma araçlarından mahrum bırakmak üzere tasarlanmıştı. Ancak Kim'in şiddetle ihtiyaç duyduğu yeni bir döviz kaynağı olarak gördüğü turizmi etkilemediler. (Kim Won Jin/AFP)

• 24/30

  2 Temmuz 2025 - İspanya'nın Segerra bölgesinde orman yangınları etkili oluyor. Avrupa'yı etkisi altına alan ve İsviçre'deki bir elektrik santralindeki nükleer reaktörün kapanmasına neden olan sıcak hava dalgası nedeniyle İspanya'da orman yangınları iki kişinin ölümüne neden olurken Fransa'da da iki kişi hayatını kaybetti. Bugün yine kavurucu sıcaklıklar yaşanırken İspanyol yetkililer Katalonya'da bir gün önce çıkan orman yangınında iki kişinin öldüğünü, Fransa Enerji Bakanı ise sıcak hava dalgasıyla doğrudan bağlantılı iki ölüm vakası yaşandığını ve 300 kişinin de hastaneye kaldırıldığını açıkladı. İtalya'da da aşırı sıcaklar nedeniyle 18 şehir için kırmızı alarm verildi. Yetkililer, İspanya'nın Katalonya bölgesindeki Torrefeta'da çıkan yangının birkaç çiftliği yok ettiğini ve yaklaşık 40 km boyunca uzanan bir alanı etkilediğini söyledi. Daha fazla rüzgar ve gök gürültülü fırtına beklenmesine rağmen yangın büyük ölçüde kontrol altına alındı (AP)

• 25/30

  1 Temmuz 2025 - Tayland Anayasa Mahkemesi, eski Kamboçya lideri Hun Sen ile telefon görüşmeleri gerçekleştirdiğinin ortaya çıkmasının ardından Başbakan Paetongtarn Shinawatra'yı görevden uzaklaştırdı. Anayasa Mahkemesi'nde yapılan oylamada Shinawatra'nın görevden uzaklaştırılması kararı 2'ye karşı 7 oyla kabul edildi. Ülkenin en genç lideri ve ikinci kadın Başbakanı olan 38 yaşındaki Shinawatra'nın savunmasını 15 gün içinde yapması gerekiyor. Shinawatra'nın görevden uzaklaştırılmasının ardından ülkeyi Başbakan Yardımcısı Suriya Jungrungruangkit yönetecek. (Lilian Suwanrumpha/AFP)

• 26/30

  30 Haziran 2025 - 200 bin müzikseveri ağırlayan Glastonbury Festivali'nin bitmesiyle alanda büyük bir temizlik operasyonu başlatıldı. Festivalin temizlik ekibi, festival katılımcıları evlerine doğru yola çıkmaya başladığında, kağıt bardaklar ve yiyecek kapları da dahil binlerce çöpü toplamaya başladı. Temizlik görevlileri taşan çöp kutuları, kamp sandalyeleri ve şişme yataklar gibi büyük eşyaların yanı sıra sandaletler, parmak arası terlikler ve alışveriş torbalarıyla da boğuşuyor. Glastonbury 2026'da geri dönmeyecek, çünkü festival bir sonraki etkinlik 2027'de gerçekleşmeden önce zeminin toparlanmasına zaman tanımak için nadasa giriyor. Festivalde sahne alan İngiliz punk rap grubu Bob Vylan'ın "Özgür Filistin" ve "İsrail ordusuna ölüm" sloganları atıp kalabalığın da sloganlara eşlik etmesi medyada büyük yankı uyandırdı. BBC, Bob Vylan'ın ifadelerini "derin şekilde rahatsız edici" diye nitelendirerek performansın yeniden yayımlanmayacağını bildirdi. (Oli Scarff/AFP)

• 27/30

  29 Haziran 2025 - Formula 1'de 2025 Avusturya Grand Prix'sinin kazananı Lando Norris oldu. Spielberg kentindeki 4,32 kilometrelik Red Bull Ring Pisti'nde yapılan yarışa pole pozisyonunda başlayan McLaren pilotu Lando Norris, damalı bayrağı ilk sırada gördü. Norris'in takım arkadaşı Oscar Piastri ikinci olurken, Ferrari'den Charles Leclerc podyumun son basamağında yer aldı. Formula 1'de sezonun bir sonraki yarışına Büyük Britanya'daki Silverstone pisti ev sahipliği yapacak. (Leonhard Foeger/AFP)

• 28/30

  28 Haziran 2025 - İran'ın başkenti Tahran'da, İsrail saldırıları sonucu öldürülen İranlı askeri komutanlar ve bilim insanları için düzenlenen cenaze töreni sırasında hayatını kaybedenlerin fotoğrafları Enghelab Meydanı'nda sergileniyor. İran, İsrail'le 12 gün süren çatışmalarda öldürülen 60 kişi için bugün cenaze töreni düzenlendi. Onbinlerce kişinin katıldığı törende son yolculuğuna uğurlananlar arasında saldırıların başladığı 13 Haziran'da öldürülen İran Genelkurmay Başkanı Muhammed Bakıri, Devrim Muhafızları Başkomutanı Hüseyin Selami ve ülkenin önde gelen nükleer bilim insanı Muhammed Mehdi Tehrançi de vardı. İranlı yetkililer çatışmalar boyunca İran'da toplam 627 kişinin öldüğünü açıkladı. İsrailli yetkililerse İran'ın füze saldırılarının ardından İsrail'de 28 kişinin öldüğünü söyledi (Atta Kenare / AFP)

• 29/30

  27 Haziran 2025 - Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Cibaliye'de yer alan acil müdahale ekipleri, UNRWA'ya ait bir okulda İsrail saldırısı nedeniyle çıkan yangını söndürmeye çalışıyor. İsrail'in bugün gerçekleştiği saldırılarda 62 Filistinlinin hayatını kaybettiği bildirildi. Gazze'nin sivil savunma ajansı, öldürülen kişilerin 10'unun insani yardım beklediğini aktardı. Bölgedeki yetkililer mayıs sonundan beri en az 500 kişinin yardım merkezlerinin yakınında öldürüldüğünü ifade ediyor (Bashar Taleb / AFP)

• 30/30

  26 Haziran 2025 - Kuzey Kore gelecek hafta lider Kim Jong-un'un ülkenin turizm sektörünü geliştirme yolunda "ilk adım" olmasını umduğu doğu kıyısında bir sahil tesisi açacak. Devlet medyasına göre, sahilin 4 kilometrelik bir bölümünü kapsayan Wonsan-Kalma kıyı turizm bölgesi, oteller, restoranlar, alışveriş merkezleri ve su parkından oluşuyor. Bölgede inşaat 2018'de başladı ancak hem inşaat sorunları hem de Kovid-19 pandemisi nedeniyle gecikti. Kore Merkezi Haber Ajansı'nın (KCNA) bildirdiğine göre, yılda yaklaşık 20 bin misafir ağırlayabilecek bölge, ilk yerli ziyaretçilerini salı günü kabul edecek. Uluslararası turistlerin bölgeye ne zaman gelebileceğiyse bilinmiyor. Tesisin büyük açılışında Kim'e eşi Ri Sol-ju ve varisi olduğu varsayılan kızları Kim Ju-ae eşlik etti. (AFP/KCNA/KNS)

Cardano Vietnam

Vietnam'da Web3 ve blockchain komünitelerinin dinamizminin anlaşılmasında, Cardano Vietnam'ı incelemek önemli veriler sunuyor.

Küresel düzeyde en dinamik blockchain komünitelerinden olan bu organizasyon periyodik olarak reelde ve online platformlarda blockchain eğitimleri gerçekleştiriyor, atölyeler düzenliyor ve Cardano'nun yönetişim süreçlerine etkin olarak katılımda bulunuyor.

Ho Chi Minh City ve Da Nang'da bu komünite tarafından organizasyonu gerçekleştirilen etkinliklerde, bu çevreden arkadaşlarla Cardano ekosistemi ve Web3'ün geleceğine ilişkin gerçekleştirdiğimiz sohbetler oldukça ufuk açıcıydı.

Vietnam'daki canlılık ve Cardano Vietnam tarafından periyodik olarak gerçekleştirilen organizasyonlar, bu çevrenin teoride ve pratikte büyük deneyim kazanmasını sağlamış görünüyor.  

Kripto ekosisteminin akademik yanı en güçlü projelerinden olan Cardano'nun, Vietnam'da akademik fikir paylaşımı ruhunu komüniteyle bütünleştirme konusunda başarılı olduğu açık. 

“Önemli olan fiyat değil teknolojidir” prensibini ifade eden “1 ADA = 1 ADA” düşüncesinin Cardano ekosistemine katkıda bulunmaya yeni başlayan kişilerde dahi karşılık bulduğu fark ediliyor. 

Bu ekosistemin vizyonunun iki önemli ayağını oluşturan “merkeziyetsizlik” ve “organik demokrasi” anlayışının pratikte Cardano Vietnam'daki yansımalarına tanık olmak, Web3 uyanışının mikro düzeyde sosyopolitik yapıda yarattığı dönüşümlere çarpıcı bir örnek oluşturuyor.

Bu açıdan küresel düzeyde ortaya çıkışından bu yana teknolojik gelişmenin yanında bilimsel araştırmaları ve yayınları teşvik eden bir vizyonla ortaya çıkan bu ekosistem, en elverişli üretim alanlarından birisini Ho Chi Minh City'de bulmuş görünüyor.

Vietnam'da Web3'ün geleceği

Vietnam'da geçirdiğim süre boyunca, bu ülkedeki Web3 çevrelerinin ardı ardına düzenlediği paneller, hackathonlar ve atölyeler nedeniyle çok yoğun bir etkinlik takvimini izlemem gerekti.

Postmodern ve siberpunk etkinlik formlarının uçuk örneklerinin pratiğe dönüştürüldüğü bu coğrafyada henüz çok erken evresinde olan Web3 dalgasının hızla yükseldiğini görmemek mümkün değil. 

Ho Chi Minh City, Da Nang ve Hanoi gibi metropollerin yanında Vietnam'ın kırsal coğrafyalarına dek nüfuz eden yüzlerce komünite bu ülkeyi şimdiden Web3'ün en önemli merkezlerinden birisi haline getirmiş durumda.

Vietnam'ın yüksek teknoloji ürünleri ihracatına ilişkin yıllık veriler bu yükselişi doğruluyor. 

Web3 vizyonunun kurucu nüvelerinin şekillendiği başlıca ülkelerden olan Vietnam, bilişim devrimini ıskalama riskiyle karşı karşıya olan ülkeler için önemli bir model oluşturuyor. 

Vietnam'da Web3 çılgınlığının dalga dalga yayılmasına zemin hazırlayan dinamikler; siber çağa geçiş sürecinde yapısal problemleri aşamayan kurumlar için çarpıcı bir yol haritası sunuyor.

*Bu içerik serbest gazeteci veya konuk yazarlar tarafından hazırlanmıştır. Bu içerikte yer alan görüş ve ifadeler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.