Halk öfkesi, Cezayir’deki siyasi çıkmazı daha da kötüleştiriyor

Yüksek işsizlik oranları, yoksulluk ve temel gıda malzemeleri kıtlığı ortasında Cezayir, ekonomik krizden mustarip

Başkent Cezayir’in merkezindeki halk hareketi eylemcileri (AFP)

Grevler, işsizlik, yoksulluk, temel gıda maddelerinin kıtlığı ve yüksek fiyatlar, halihazırda düşük petrol fiyatının neden olduğu ve koronavirüs salgını nedeniyle daha da kötüleşen bir ekonomik krizden mustarip Cezayir’de toplumsal öfkenin ateşlenmesine katkı sağlıyor. Tüm bu etkenler, iki yıl önce halk hareketinin patlak vermesinden bu yana süren siyasi çıkmazı da devam ettiriyor.

Carnegie Ortadoğu Merkezi’nde araştırmacı olan Dalia Ghanem, Fransız Haber Ajansı’na (AFP) yaptığı açıklamada “Cezayir’in ekonomik durumu her geçen gün daha da kötüye gidiyor. Halkın tüm kesimlerinin yoksullaşmasına ve yüksek işsizlik oranına yol açıyor. Kısacası tüm ekonomik göstergeler kırmızıya dönüştü” dedi.

Geçen Aralık ayı başlarında, denetimden sorumlu Bakan Şerif bin Mihub, sağlık krizinin en az 500 bin kişinin işini kaybetmesine neden olduğunu söyledi. Ancak durumun bununla sınırlı olmadığını belirten Bin Mihub, son günlerde 16 kuru limanın (karayolu ve demiryolu aracılığıyla limana bağlanan geçitler) kapatılmasının da doğrudan 4 bin iş kaybına neden olacağını vurguladı. Aynı şekilde Çalışma Bakanı Haşimi Caabub’a göre yolsuzluk skandallarının ardından otomobil montaj fabrikalarının kapatılması ve elektrikli ev aletlerinin ithalatının durdurulması, 2020’de 50 binden fazla işe mal oldu.

Cumhurbaşkanı Abdulaziz Buteflika dönemindeki (1999 - 2019) yaygın yolsuzluk suçlamasıyla hapse atılan şirket çalışanları, işlerini kurtarmak ve aylardır askıya alınan maaşlarına ulaşmak için seferber olmaya devam ederken, Uluslararası Para Fonu ise (IMF) şu anda işsizlik oranını yüzde 14’ten fazla olarak tahmin ediyor.

Halk hareketinin sokaklara geri dönüşü karşısında felç olmuş bir rejimin endişe işaretlerinden biri olarak, posta, eğitim, vergi idaresi, demiryolları ve sağlık sektörü gibi kamu sektöründeki sosyal hareketler, Kovid-19 tarafından tükendi.

Petrol gelirlerinin düşük olmasından kaynaklanan ekonomik kriz, Ramazan ayının gelişiyle malzeme kıtlığı ve yüksek fiyatlar gibi olağan sorunlarla daha da derinleşti. Bu çerçevede eğitim alanından emekli Ömer, bu durumun tekrarlanmasından duyduğu rahatsızlığı dile getirerek, “Hükümet her yıl Ramazan ayından birkaç ay önce toplanır ve bize şunları duyururdu; ‘Bu kez her şey yolunda’. Ama her yıl aynı şey tekrarlanıyor; spekülasyonlar ve kıtlık” dedi.

Bu nedenle zor durumdaki pek çok aile, tek kurtuluşlarını en yoksun gruplara gerekli malzemeleri ücretsiz olarak dağıtan hayır kurumlarında buluyor. Aynı şekilde çok sayıda Cezayirli de daha önceden hiç yapmadıkları düzeyde masraflarının kısman ve kemer sıkmak zorunda kaldı.

1 kilogramı 100 dinardan (0,62 Euro) satılan patates fiyatlarındaki enflasyon karşısında yetkililer, kilo başına 50 dinardan daha düşük bir fiyata ulaşmak için piyasaya büyük miktarlarda patates sürmeye başladı.

Öte yandan Cumhurbaşkanı Abdulmecid Tebbun, erken parlamento seçimleri ilan ederken, en eski muhalefet partisi olan Sosyalist Güçler Cephesi de Cezayirlilerin yaşadığı durumdan duyduğu üzüntüyü dile getirdi. Parti, “Bugün, mevcut yöneticilerin ülkeye liderlik etme yeterliliğini sorgulama hakkına sahibiz. Durumun ciddiyeti; enflasyonu durduramama, ulusal para birimini stabilize edememe, istihdamı ve vatandaşların satın alma gücünü koruyamama ile ölçülmektedir” dedi.

Ulusal asgari ücret 20 bin dinarı (yaklaşık 125 Euro) aşmazken, Cezayir Sendikalar Konfederasyonu, makul bir asgari ücretin bunun 4 katı olması gerektiğine inanıyor.

Ancak para birimi değer kaybetmeye devam ederken, satın alma gücü nasıl korunabilir?

Ekonomist Mansur Kudeydir, “Hükümet, iyice çalışılmış bir ekonomik politika benimsemeden para biriminin değerini düşürmeyi seçerse bunun, vatandaşların satın alma gücü üzerinde (durumdan kalıcı olarak etkilenecekleri şekilde) korkunç sonuçları olabilir” ifadelerini kullandı.

 

*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.

Şarku'l Avsat

DAHA FAZLA HABER OKU