Tüm dünyada 4 milyondan fazla insana bulaşan koronavirüs ve bu salgının petrol talebini tarihin en düşük seviyelerine çekmesiyle bütçesinde derin yara oluşan dünyanın en büyük petrol ihracatçısı Suudi Arabistan, ekonomik önlemlerini sertleştiriyor.
Buna göre ülkede Katma Değer Vergisi (KDV), 1 Temmuz itibariyle yüzde 5’ten üçe katlanarak yüzde 15’e çıkartılacak. KDV, ülkede 2018 yılında uygulamaya sokulan bir vergiydi.
Geçim ödeneği de kalkıyor
Ülkede ayrıca, haziran itibariyle aylık verilen 1000 riyal geçim desteği de kaldırılacak.
Maliye Bakanı Muhammed El Cedan, ihtiyaç sahiplerine desteğin devam edeceğini söylerken Kral Salman, Ramazan nedeniyle 1,85 milyar riyal yardım talimatını vermişti. Ramazan yardımları, her aileye 1000 riyal ve bakmakla yükümlü oldukları her kişi için 500 riyal ödemeyi kapsıyor.
2014’ten bu yana devam eden petroldeki değer kaybını karşılamak etmek için son yıllarda turizmden sosyal hayata bir dizi yenilik açıklayan Suudi Arabistan, vatandaşların geçim şikayetleri üzerine 2018’de aylık finansal destek uygulamasını başlatmıştı. Ancak bu desteğin o dönem de geçici olacağı duyurulmuştu.
Kemer sıkma kararları kapsamında ayrıca, devlet kurumlarında çalışanların maaşları ve primlerinin yeniden değerlendirecek bir komite kurulacak. Komite tavsiyelerini 30 gün içerisinde açıklayacak.
Gelirlerin artırılması ve harcamaların rasyonel bir seviyeye çekilmesinin amaçlandığı kemer sıkma politikası önlemlerinin değeri yaklaşık 100 milyar riyal (26,66 milyar dolar) olacak.
Kızıl Deniz’de turizm merkezi projesi beklemeye alındı
Maliye Bakanı El Cedan, konuyla ilgili yaptığı açıklamada programın, devlet kurumlarında bazı harcama kalemlerinin iptali veya ertelenmesini, mali yıl için planlanan büyük projelerin uygulama programlarına yönelik kredilerinin azaltılmasını da kapsadığını aktardı.
Suudi Bakan’ın verdiği örnekler arasında ülkedeki salgının merkezi Mekke’de yer alan Kâbe’nin, içinde bulunduğu alanı çevreleyen büyük mescidin genişletilmesi ertelenmesi de var.
Krallığın “mega projeleri” arasında yer alan Kızıl Deniz’de bir turizm merkezi ile Riyad dışında bir “eğlence merkezi” kurulması projelerinin takvimi de uzatıldı. El Cedan, projelerle ilgili “Önceden olduğu kadar hızlı olmayacaklar ama devam edecekler” dedi.
Sağlık harcamalarının 2020 için planlanan seviyede kalacağını belirten El Cedan, “İnsanların yaşaması ve bakımı önceliklerimiz. Kapanmalar bittikten sonra ekonomimizi destekleyebilmemiz için mali gücümüzü artırmamız lazım” diye konuştu.
El Cedan, salgının tüketimi durdurmasının ardından yaptıkları KDV artışının bu yılın gelirlerine çok etki etmeyeceğini söyledi. Suudi Bakan, asıl gelirin gelecek sene ve sonraki sene kendini göstereceğini ifade etti.
Brent petrolün yüzde 50’den fazla değer kaybettiği mart ayında Suudi Arabistan’ın merkez bankası ner varlıkları rekor seviyede gerileyerek 27 milyar dolar kaybetti.
Koronavirüsle gelen bütçe durumu
Suudi Arabistan, bütçesinin yüzde 70'i petrole dayanan, dünyanın en büyük petrol ihracatçısı ve üretimde üçüncü sırada yer alan bir ülke.
Kovid-19 nedeniyle ham petrol ihtiyacında yaşanan gerilemeden dolayı yılbaşından bu yana fiyatlarda yüzde 60 düşüş yaşandı.
Suudi Arabistan bütçesi bu yılın ilk çeyreğinde 9,1 milyar dolar açık verdi. Suudi Arabistan 2020 bütçesine ilişkin yapılan açıklamada, bu yılki gelirlerin 222 milyar dolar, harcamaların ise 272 milyar dolar olacağı buna göre 50 milyar dolar açık beklendiği belirtilmişti.
Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Moody's, Suudi Arabistan'ın "A1" seviyesindeki kredi notunu korurken, görünümünü "durağan"dan "negatif"e çevirdi.
Suudi Arabistan'daki son verilere göre, koronavirüs kaynaklı ölüm sayısı 246'ya çıkarken, ülkede toplam vaka sayısı 39 bin 48'e yükseldi.
Independent Türkçe, Bloomberg, AA
