Pazar günü sandığa gidecek Şili'de radikal sol ve radikal sağ karşı karşıya gelecek.
Şili Komünist Partisi'nden Jeanette Jara ve muhafazakar eğilimli Cumhuriyetçi Parti'den Jose Antonio Kast'ın mücadelesine sahne olacak seçimlerde, yarışın ikinci tura kalması bekleniyor.
Wall Street Journal'ın anketlerden aktardığına göre, "Pinochet hayatta olsa bana oy verirdi" diyen Kast'ın ikinci turda seçilme ihtimali daha yüksek. Diğer yandan bazı anketlerde kendini "reaksiyoner" diye niteleyen sağ liberteryen Johannes Kaiser'in Kast'ı geçebileceği görülüyor.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
Kast, 2021'deki seçimlerde olduğu gibi kamu harcamalarını azaltmak, vergi indirimine gitmek ve bazı bakanlıkları kaldırmak gibi vaatlerde bulundu. Kaiser ise Arjantin lideri Javier Milei'yi andıran daha radikal çözümleri savunurken, orduya harcamaların artırılacağını söylüyor.
Jara, 2021'deki seçimleri kazanarak ülkenin en genç devlet başkanı olan Gabriel Boric'in yönetiminde çalışma bakanı olarak görev yapmıştı. 51 yaşındaki komünist siyasetçi, ülkedeki haftalık çalışma süresini kademeli olarak 5 yıl içinde 45 saatten 40 saate indirmeyi öngören yasa tasarısını hazırlayarak dikkat çekmişti. Tasarı, Boric hükümeti tarafından 2023'te Meclis'e sunulmuş, 14 hayır oyuna karşı 127 oyla kabul edilerek yasalaşmıştı.
Boric, 2019'da Şili'de patlak veren büyük eylemlerin sağladığı momentumla 35 yaşında ülkenin lideri olmuştu. Jara, Komünist Parti'nin gençlik kollarından yetişen siyasetçiyle yaptığı çalışmaları seçim kampanyasında sık sık ön plana çıkardı.
Diğer yandan Boric'in Pinochet döneminden kalan Anayasa'yı değiştirmek için yaptığı girişimler başarısız oldu.
WSJ'nin analizinde, Boric yönetiminin zamanla merkeze doğru kaydığı, vergileri artırmak, devlete ait lityum şirketi kurmak ve Şili'nin özel sektör tarafından finanse edilen emeklilik planını kaldırmak gibi kapsamlı önerilerini askıya almak durumunda kaldığı yazılıyor.
Boric'in Maliye Bakanı Nicolás Grau, bu değişime dair şunları söylüyor:
Bu, demokrasinin makul bir sonucudur. Sunabileceğinizi düşündüğünüz programla başlarsınız. Ancak sonrasında yönetirken o programı müzakere etmek zorundasınız.
Öte yandan analizde, Şili'de radikal uçlardaki siyasi programların genellikle rağbet görmediğine dikkat çekiliyor.
Jara'nın ekonomi ekibinin koordinatörü Luis Eduardo Escobar "Soğuk Savaş solculuğunun" artık siyasette yeri olmadığını belirtiyor. Jara'nın seçim programındaki lityum ve bakır madenlerinin kamulaştırılması vaatleri de kaldırıldı. Escobar, merkez solla birlikte çalıştıklarını ve "hem özel sektörün büyümesi için gerekli alanı yaratmayı hem de sosyal koşulları koruyup iyileştirmeyi" hedeflediklerini söylüyor.
Katolik muhafazakar Kast'ın seçim programında da önemli değişiklikler yapıldı. Üçüncü kez devlet başkanlığı için yarışan siyasetçi, Pinochet diktatörlüğü dönemini öven sözleriyle gündem olmuştu.
2019'da kurduğu Cumhuriyetçi Parti kürtaj, eşcinsel evlilik ve "toplumsal cinsiyet ideolojisine" karşı duruşuyla biliniyor. Ancak 59 yaşındaki siyasetçinin bu yılki seçim kampanyasında bu çizgiden uzaklaşıldı. Kast'ın ekonomi danışmanı Jorge Quiroz, "Muhafazakarların gündemindeki kürtaj ve eşcinsel haklarıyla ilgili meselelerin programda yeri yok" diyor.
Analizde, Şili'deki kurumların radikal politikalardan etkilenmediğine dikkat çekilerek, Jara veya Kast'ın kazanması durumunda iki siyasetçinin de Anayasa veya Merkez Bankası'na ilişkin köklü değişikliklere gidemeyebileceği belirtiliyor.
Independent Türkçe, Wall Street Journal, AA
Derleyen: Yasin Sofuoğlu
