Pekin yönetimi perşembe günü yaptığı açıklamayla nadir toprak elementleri ve üretim teknolojilerinin ihracatına yeni kısıtlamalar getirdiğini duyurdu.

Çin Ticaret Bakanlığı, nadir toprak elementlerinin çıkarılması, eritilmesi, ayırma işlemleri ve mıknatıs malzemelerinin üretilmesinin yanı sıra nadir toprak elementlerinin ikincil kaynak olarak kullanımı ve geri dönüşümüyle bağlantılı teknolojilerin ihracatına kısıtlama getirildiğini belirtti.

Nadir toprak elementlerinin işlendiği tesislerde montaj hatlarının kurulması, tamir, hata giderme, bakım ve güncelleme işlemlerine ilişkin teknolojilerin transferi de kontrol kapsamına alındı.

Çin'de üretilen nadir toprak elementlerini ihraç eden yabancı şirketlerin, sivil ve askeri ikili kullanıma sahip ürünlerin ihracatı için Ticaret Bakanlığı'ndan lisans alması zorunlu tutuldu.

Bakanlık, ulusal güvenliği ve çıkarları korumak için bu hamleyi yaptığını vurguladı. 

Donald Trump, "Çin'den devasa miktarlarda ihracat yapıyoruz ve belki de bunları durdurmamız gerekecek" dedi. 

ABD Başkanı, Hazine Bakanı Scott Bessent ve Ticaret Bakanı Howard Lutnick'in atılacak adımları planlayacağını da sözlerine ekledi.

ABD'yle Çin arasında gümrük vergisi müzakereleri sürerken gelen bu adım dikkat çekti. 

Ayrıca Donald Trump ve Şi Cinping ekim sonunda Güney Kore'de düzenlenecek Asya Pasifik Ekonomik İşbirliği (APEC) Zirvesi kapsamında yüz yüze görüşmeye hazırlanıyor. 

Bu zirve öncesinde Çin yönetiminin ABD'ye ticaret görüşmelerine dair gözdağı verdiğini bildiren Wall Street Journal (WSJ), Pekin'in bu hamlesini "küresel ekonomiyi sekteye uğratabilecek, neredeyse eşi görülmemiş bir ihracat kontrolü" diye niteledi.

Amerikan gazetesi, yarı iletken çip üretimindeki tedarik zincirinin bozulabileceğini belirtirken bunların cep telefonları, bilgisayarlar ve yapay zeka modellerini eğiten veri merkezleri için kritik önem taşıdığını hatırlattı. 

Dünyadaki nadir toprak elementleri üretiminin yaklaşık yüzde 90'ından sorumlu olan Çin'in kararının diğer ülkelerdeki otomobil ve güneş panelleri üretimine de büyük darbe vuracağı ifade edildi.

Foundation for American Innovation adlı düşünce kuruluşundan Dean Ball, WSJ'ye şu yorumu yaptı:

Nadir toprak mineralleri ve onları işleme kabiliyeti, modern medeniyetin temelini oluşturuyor.

Silverado Policy Accelerator adlı düşünce kuruluşunun kurucularından Dmitri Alperovitch de Pekin'in hamlesini şöyle değerlendirdi:

Bu, nükleer savaşın ekonomik muadili: Amerikan yapay zeka endüstrisini yok etme amacını taşıyor.

Alperovitch, Güney Kore'deki APEC Zirvesi öncesinde Çin'in "şantaj taktiği" uyguladığını ve açıklandığı gibi bu kısıtlamaları uygulamayacağını düşündüğünü de sözlerine ekledi. 

Independent Türkçe, Wall Street Journal, AA

Derleyen: Eren Umurbilir