4 soruyla açıklandı: Gazze'ye yardım sırasında siviller niye ölüyor?

Filistinli yetkililer, dağıtım bölgelerinde ölenlerin sayısının bini aştığını bildiriyor

Eski İsrail Genelkurmay Başkanı ve Savunma Bakanı Moşe Yaalon gibi pek çok deneyimli isim, "Halkın gönüllü göç hedefiyle aç bırakılması bir savaş suçudur" diyerek Binyamin Netanyahu yönetimine tepki gösteriyor (Reuters)

Hafta sonunda Gazze'deki yardım dağıtım bölgelerinden ölüm haberleri geldi. Filistin haber ajansı WAFA, İsrail ordusunun insani yardım alabilmek için bekleyen sivillere ateş açarak cumartesi 73, pazar günüyse 94 kişiyi öldürdüğünü duyurdu. 

Filistinli yetkililer, 27 Mayıs'tan beri Gazze İnsani Yardım Vakfı'nın dağıtım bölgelerinde ölenlerin sayısının bini aştığını, yaralananların sayısının da 7 bine yaklaştığını bildiriyor.

Gazze'deki Sağlık Bakanlığı, pazar günü yaptığı açıklamada bölgede son 24 saat içinde açlık sebebiyle 18 kişinin hayatını kaybettiğini açıkladı. Bakanlık, savaşın başladığı 7 Ekim 2023'ten bu yana açlık ve yetersiz beslenmeden ölen kişi sayısının 86'ya çıktığını belirtirken bunlardan 76'sının çocuk olduğunu vurguladı. 

İsrail bölgedeki 2 milyon kişiyi sistematik olarak açlığa sürüklediği eleştirileriyle karşı karşıya gelirken New York Times, Gazze'ye yardım sırasında sivillerin niye öldüğünü 4 soruyla açıklamaya çalıştı. 

Hafta sonunda ne oldu?

İsrail ordusu, askerlerinin pazar günü oluşan "acil bir tehdit" üzerine kendilerini korumak için Gazze'nin kuzeyindeki binlerce sivile "uyarı ateşi" açtığını öne sürdü. 

Filistinliler, Zikim Sınır Kapısı yakınlarında meydana gelen olayda en az 60 kişinin yaşamını yitirdiğini bildirirken İsrail, Gazze'deki yetkililerin ölü sayısını abarttığını iddia ediyor. 

Cumartesi günü de Gazze'nin güneyindeki Refah'ta benzer bir katliam yaşandı. İsrail ordusu, çağrı yapılmadan askerlerin üzerine doğru ilerleyen sivillere "uyarı ateşi" açıldığını belirtti. 

24 yaşındaki Luay Ebu Oda, cumartesi günü onlarca kişinin öldüğü bölgede yaşadıklarını şöyle anlattı:

Bu benim korkunç günlük rutinim oldu. Yere yatıp ölü taklidi yaparak hayatta kaldım. Saate bakmak için telefonuma bile erişemedim.

Filistinliler, yardımlar çok çabuk tükendiği için dağıtım noktalarına erken gitmek zorunda kaldıklarını söylüyor. 

Gazze - AFP

Filistin makamlarına göre İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 60 bine yaklaşıyor (AFP)


Gazze İnsani Yardım Vakfı nedir?

İsrail ve ABD destekli Gazze İnsani Yardım Vakfı (Gaza Humanitarian Foundation/GHF) cumartesi günü yaşanan ölümlerden sonra "Yardım dağıtım yerlerinde ya da yakınlarında herhangi bir olay yaşanmadı" dedi. Ancak örgüt, dağıtım noktaları açılmadan birkaç saat önce ölenlerin olduğunu da kabul etti.

Daha önce de sivil ölümlerini yok sayan açıklamalar yapan GHF tepki topluyor. Örgütün CEO'su Jake Wood, 27 Mayıs'ta yardım dağıtımlarına başlanmasından önce tarafsızlık ve bağımsızlık ilkeleriyle uyumlu bir şekilde işini yapmasının imkansız olduğunu vurgulayarak istifasını açıklamıştı.

fazla oku

Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)

Farklı ülkelerden 15 insan hakları örgütü de geçen ay ortak bir açıklama yayımlayarak hem Wood'un eleştirilerini tekrarlamış hem de İsrail'le yakın çalışan örgütün uluslararası yardım prensiplerini çiğnediğini vurgulamıştı. 

İsrail'in, Gazze Şeridi'ndeki insani yardım dağıtımını ABD'li özel şirketler aracılığıyla ve kendi ordusunun gözetiminde yürütmeyi planladığı bu sistemle tekelleşmeyi amaçladığı eleştirileri de örgüte dair soru işaretlerini artırıyor. 

BM ve uluslararası yardım kuruluşları, Filistinlileri dahil etmeden İsrail güdümünde çalışmakla suçladıkları GHF'yle çalışmayacaklarını söylemişti. 

Daha önce neler yaşandı?

Geçmişte de İsrail ordusunun yardıma ulaşmaya çalışan sivillere ateş ettiği pek çok olay yaşandı. 

10 Temmuz'da yapılan BM açıklaması, 27 Mayıs'tan sonra 800'e yakın Gazzeli'nin gıda yardımlarına ulaşmaya çalışırken öldüğünü ortaya koymuştu. 

Filistinli yetkililer, dağıtım bölgelerinde ölenlerin sayısının bini aştığını, yaralananların sayısının da 7 bine yaklaştığını bildiriyor.

Diğer yandan İsrail ordusundan itiraflar da geliyor. Wall Street Journal'a (WSJ) askerler, yardım noktalarına ulaşmaya çalışırken beyaz bayrak sallayan Filistinlilere ateş açıldığını anlattı. 

Yeni haberde İsrail ordusunun bölgede "halkla sürtüşmeyi engellemeye" yönelik çitler ve tabelalar kurma planları yaptığı ancak bu konuda hiçbir adımın atılmadığı vurgulandı.

Diğer yardım çabaları ne durumda?

İsrail, GHF aracılığıyla yeni yardım mekanizmasını devreye sokarken BM ve diğer uluslararası örgütlerin ulaştırdığı gıda miktarı çok azaldı. 

Çaresiz halk, Gazze'nin kuzeyine gönderilen un, pirinç ve bakliyat gibi temel gıdaları birkaç dakika içinde kamyonlardan kapış kapış alıyor.

BM yetkilileri, güvenli yol eksiği nedeniyle Gazze'nin içindeki fırın ve depolara istedikleri gibi dağıtım yapamadıklarını söylüyor.


Independent Türkçe, New York Times, Wall Street Journal, AA

Derleyen: Eren Umurbilir

DAHA FAZLA HABER OKU