Türkiye'nin 10 kentini vuran Kahramanmaraş depremlerinin 6. gününde arama kurtarma çalışmaları sürüyor.

Can kayıpları 21 bine yükselirken, yaralı sayısı da 90 bine yaklaştı.

Deprem bölgesindeki yurttaşların ise çilesi katlanıyor.

Halk bir yandan kayıplarını defnedip enkaz altındaki yakınlarından gelecek iyi haberleri beklerken, diğer yandan can ve mal güvenliği riskine karşı tetikte.

Güvenlik güçleri çıkan olayları bastırmak için denetimlerini artırıyor; tacizcilere, hırsızlara ve yağmacılara göz açtırmamak için uğraşıyor.

 Ancak sahadan gelen haberler tehlikenin sürdüğü yönünde.

Diğer taraftan Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD) da görevlileriyle sahada. 

Onlara hem Türkiye hem de dünyanın dört bir yanından arama-kurtarma ekipleri destek veriyor.

Pek çok sivil toplum kuruluşu (STK) da bölgede canla başla çalışıyor.

59. saatte enkazdan çıkarılan çift umutları yeşertti

Gönüllü şekilde elini taşın altına koyan kuruluşlardan biri İyilik Takipçileri Platformu.

2,5 yıl önce İzmir Bayraklı'yı vuran deprem sonrası yurttaşlara destek için kurulan platform, bugün de gönüllüleriyle yine hem sahada hem de merkezde yardım koordinasyonunda görev başında.

Pek çok zorlukla karşılaşan ekibin tüm umudu daha fazla kişiye yardım ulaştırabilmek ve enkazdan canlı çıkarılanların sayısını artırabilmek.

59. saatte Hatay'daki bir apartmanın enkazından canlı çıkarılan çift onlardan biri. 

"Koordinasyon eksikliği had safhada"

Ayrıca sahada sağlık ekibi dahil profesyonel çalışanlara sahipler. Kent merkezi, ilçe, köy ayırt etmeksizin yardıma koşuyor; zorlu alanlarda off road araçlarıyla kıyafet, erzak desteği sağlıyorlar ancak sahadaki sorunların ardı arkası kesilmiyor.

Arama kurtarma çalışmalarına ilişkin yaşananları, İyilik Takipçileri Platformu gönüllülerinden Yağmur Çelikli'yle konuştuk.

Geçmişe AFAD ve AHBAP için görev alan Çelikli, bu kez de "İyilik Takipçisi gönüllüsü" olarak sahada bulunuyor. 

Afet koordinasyonunda görevli olduğum için saha konusunda tecrübeli olan Çelikli'ye göre deprem bölgesinde karşılaşılan sıkıntıların başında koordinasyon eksikliği geliyor.

Yağmur Çelikli / Fotoğraf: Independent Türkçe 

"Şahıs araçlarının yoğunluğu nedeniyle trafik kilit durumda"

Barınma sorununun çözümü için kurulan çadırlardan giysi ve yemek yardımlarının ihtiyaç sahiplerine ulaştırılmasına kadar pek çok alanda düzen ve disiplinde aksaklık yaşandığını vurgulayan Çelikli, trafik yoğunluğunun da işleri zorlaştırdığını aktardı. 

Şahıs araçlarıyla gelenlerin oluşturduğu kuyruklara dikkati çeken Çelikli, dakikalarla yarışılan böylesi kritik bir ortamda saatlerce trafikten çıkamadıklarını, ambulans ve iş makinelerinin çalışmasının zorlaştığını aktardı.

İyilik Takipçileri Platformu için gönüllü olan kişiler hem toplanan yardımların ulaştırılmasına katkı sağlıyor hem de arama kurtarma çalışmalarına el veriyor. 30'u aşkın depremzedenin barınma sorununu çözerek bu kişilerin İzmir, Muğla gibi kentlere nakillerini de sağlayan ekip, sayının artacağını söylüyor / Fotoğraf: Independent Türkçe

"Ciddi bir yağmalamayla karşı karşıyayız, hırsızlık kol geziyor"

İyilik Takipçisi gönüllüsü Yağmur Çelikli, deprem bölgesinde karşılaşılan en büyük problemlerden bir diğerinin ise yağmalama olduğunu, özellikle kıyafet ve cep telefonu hırsızlığının arttığını aktardı.

Kahramanmaraş depremleri sonrası hayatta kalanların güvenliğini sağlamak ve yağmalamayı önlemek için askerler canla başla görevde ancak sahadan gelen haberlere göre sıkıntılı durumlar devam ediyor / Fotoğraf: AA

"Tuvaletler taşmış durumda"

Deprem bölgesindeki seyyar tuvalet sorunu da sürüyor. Mevcut tuvaletlerin taştığını belirten Yağmur Çelikli, ivedilikle mobil tuvaletlerin ulaştırılması çağrısı yaptı.

"Binlerce ölü var, yıkama yapılamıyor, kefen yetişmiyor"

Hijyen eksikliğinin çeşitli salgın hastalıklara neden olabileceğine ve toplum sağlığının riske atıldığına değinen Çelikli, etraftaki binlerce cansız bedenin varlığına ilişkin şu yorumda bulundu:

Her yer ceset dolu. Binlerce ölü var. Yıkama yapılamıyor, kefen yetişmiyor. Durakların önü, bırakılan ölü bedenlerle dolup taşıyor. İnsanlar, yakınlarının dirisine ya da ölüsüne artık ulaşmak istiyor. Çoğu kişi yakınının ölüsüne bile ulaşamıyor. Zaten pek çok ölü teşhis edilemiyor."

"Can güvenliği riski var"

Çelikli'ye göre alanda can güvenliği riski de var. Bazı gruplar arasında kavgalar artıyor ve kimi zaman bıçaklama olayları da yaşanıyor.

Yağmur Çelikli, çadır teminine ilişkin yaşanan zorluğa da dikkati çekti:

Çadır sayısı yetersiz. Kaymakamlık çadır vermiyor. Valilik, Kaymakamlık yağmalamaya karşı önlem almak isteyerek depremzedelerin muhartlıklardan yazı almasını istedi. Ancak şöyle bir sorun var, pek çok muhtar ölü durumda. Diğerlerinden enkaz altında olan ya da yakınının çıkarılmasını bekleyenler var. Depremzedeler muhtarlarına ulaşamıyor." 

"AHBAP'ın 20 kişilik acil kurtarma ekibi ilk günden beri sahada"

Son olarak, daha önce gönüllü olarak görev yaptığı AHBAP'taki işleyişi sorduğumuz Çelikli, bu oluşumu çok başarılı bulduğunu kaydetti ve görev alanına ilişkin önemli bir ayrıntıya dikkati çekti:

Haluk (Levent) abi ilk günden beri koşturuyor. Zaten AHBAP'ın 20 kişilik acil kurtarma ekibi var, özel eğitimler alan bu kişiler ilk günden beri sahada. Ama bu ekip dışında ilk 72 saat, AHBAP gönüllüleriyle sahaya inmez çünkü asıl yetkili AFAD ve afet koordinasyondur.  AHBAP, arama kurtarmacı değil, yetkisi yok. AHBAP görevlilerinin işi asıl şimdi başlıyor. Aileleri konteynerlere, çadırlara, otellere ya da evlere yerleştirmek, kira destekleri sağlamak, hijyen tırları kurmak, gıda, kıyafet ve eşya, ulaştırma gibi yardımlara koşuyorlar.