Çip krizi sürerken, Çin-Tayvan gerginliği hangi ürünleri etkileyecek?

Uzmanlara göre olası bir savaşın etkisi elektronik sektöründeki krizi derinleştirebilir

Çip krizinin en önemli nedeni, karantina önlemleri sırasında dünya genelinde çoğu fabrikanın üretim yapamaması (Reuters)

ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi'nin Tayvan’ın başkenti Taipei’yi ziyaretinin ardından Çin ve Tayvan arasında savaş çıkıp çıkmayacağı merak konusu oldu.

Uzmanlara göre süregelen çip krizi otomotiv de dahil olmak üzere pek çok sektörü olumsuz etkilerken, olası bir savaşın sektörel etkisi de endişe verici boyutlara ulaşabilir.

fazla oku

Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)

Tayvan, dünyanın en büyük bilgisayar çipi üreticisi olan Tayvan Yarı İletken Üretim Şirketi’ne (TYİÜŞ) ev sahipliği yapıyor.

TYİÜŞ’ün ürettiği çipler, iPhone 13’ün de aralarında yer aldığı telefonlarda, Renault Arkana SUV gibi otomobillerde, Nintendo Switch ve Playstation 5 gibi oyun konsollarında ve aralarında Revcook akıllı ekmek kızartma makinesinin de yer aldığı bir dizi akıllı ev aletinde kullanılıyor.

TYİÜŞ Başkanı Mark Liu, olası bir savaşın firmanın tesislerini çalışamaz hale getirebileceğine dair uyarıyor. CNN’e konuşan Liu, şunları söyledi:

Askeri güç veya işgal durumda fabrikayı çalışmaz hale getirirsiniz. Bu çok sofistike bir üretim tesisi. Malzemelerden kimyasallara, yedek parçalara ve yazılımlara kadar dış dünyayla, Avrupa, Japonya ve ABD’yle gerçek zamanlı bağlantıya sahip.

"En büyük etki gelecek yıl hissedilir"

Konuyu Daily Mail’e değerlendiren uzmanlar da şirketin şu anki hızda çip üretememesi durumunda birçok popüler cihazın yılbaşına kadar krizden payını alacağını vurguladı.

Ancak en büyük etkinin gelecek yıl hissedilmesi bekleniyor.

Analist Ben Barringer, "Pazardaki konumu, uzmanlığı ve sektörün karmaşıklığı göz önüne alındığında, şirketin hem şimdi hem de gelecekte Tayvan yönetimi açısından stratejik önemini sürdürmesi muhtemel" diye konuştu.

"Yılın üçüncü çeyreği, yarı iletken endüstrisi için son derece önemli. Çünkü tam bu zamanda Noel'de satılacak ürünlerde kullanılan bileşenleri üretiyorlar" diyen Barringer, sözlerini şöyle sürdürdü:

Çin, adayı yakında işgal ederse bazı zincirleme etkiler görebiliriz. Ancak gecikmeler ve kıtlık büyük olasılıkla 2023'te ortaya çıkacaktır.

Öte yandan, Barringer’a göre Çin, adanın kontrolünü ele geçirse bile, ABD ve Güney Kore’deki üreticilere karşı üstünlük elde etmek için şirketi ve arkasındaki "beyin gücünü" koruyabilir.

 

 

"Tüketiciler daha uzun bekleyecek"

Eski ABD Başkanı Donald Trump’ın Şanghay merkezli çip üreticisi SMIC'e ve diğer Çinli firmalara uyguladığı yaptırımlar nedeniyle Tayvan çiplerine talep son yıllarda daha da arttı.

Birleşik Krallık merkezli elektronik şirketi Paragraf'ın CEO'su Simon Thomas, bu nedenle sıcak çatışma durumunda tüketicilerin "daha uzun bekleyeceğini ve yeni ürünlerde daha az seçenek bulacağını" belirtti:

Tedarik zincirinde belirsizlik devam ettiği sürece, farklı ürünlerin bulunabilirliği üzerindeki etki daha yaygın hale gelecektir.

Çin-Tayvan gerginliği

II. Dünya Savaşı sonrasında Çin'de Milliyetçi Parti ve Komünist Parti arasındaki iç savaş Komünist Parti'nin zaferiyle sonuçlanmıştı. Mağlubiyetin ardından Milliyetçi Parti liderleri Tayvan'a sığınmıştı.

Soğuk Savaş nedeniyle Batı'yla ilişkilerini koparan Çin'i 1970'lerin başına kadar Birleşmiş Milletler'de (BM) Tayvan ya da resmi adıyla Çin Cumhuriyeti temsil ediyordu.

BM'nin 1971'de aldığı Çin Halk Cumhuriyeti'ni tanıma kararı gerginliği yeni bir boyuta taşımıştı. Kararın ardından Tayvan, BM'den çıkarılmıştı.

Pekin yönetimi, "tek Çin" ilkesini benimseyerek Tayvan'ın kendi topraklarının parçası olduğunu savunuyor. Buna göre Çin, boğaz ve çevresindeki askeri varlığının yanı sıra Tayvan'ın ülkelerle diplomatik ilişkiler kurmasına, BM'de ve diğer uluslararası kuruluşlarda temsil edilmesine karşı çıkıyor.

Tayvan ise o günden bu yana bağımsızlık arayışını farklı biçimlerde sürdürüyor.

 

Independent Türkçe, Daily Mail, CNN International

Derleyen: Çağla Üren

DAHA FAZLA HABER OKU