Trump yalan söylediği halde en büyük hayranları neden hala ona inanmaya devam ediyor?  Cevabı insan beyninde

Başkan ulusal acil durum ilan etmişken, sizi ‘yanıltıcı gerçeklik etkisi' olarak bilinen bir fenomenle tanıştırayım

Fotoğraf: AA 

Caroline Orr – The Independent

ABD Başkanı Donald Trump, hükümeti finanse etmek ve hükümetin tekrar kapanmasını önlemek için iki partili harcama pusulasını imzaladıktan sonra ulusal acil durum ilan etti.

Bu ulusal acil durum ilanı, Trump’ın Kongre'yi es geçip, sınır duvarı inşaatı için daha fazla para sağlamasına izin verecek.

Açıklama, Trump'ın masraflarını Meksika'nın karşılayacağını söylediği sınır duvarını finanse etmek için acil durum emrini kullanma fikrini önerdikten bir ay sonra geldi.

Daha iki gün önce, Trump gazetecilere sınır duvarı inşasının halihazırda yapım aşamasında olduğunu söyledi. Bu doğru değil. Ama şu anda, sizden inşa edilmekte olduğunu söylediği duvarı inşa etmek için ulusal acil durum ilan etmesi gerektiğine inanmanızı istiyor.

Kafanız allak bullak oldu mu şimdi? Kimse evet dediğiniz için sizi suçlayamaz.

Beynimiz sınırlı bilişsel kaynaklara sahip ve Trump’ın sürekli olarak yaptığı yanlış bilgilendirmeler, gerçeği kurgudan etkin bir şekilde ayrıştırma yeteneğimizi hızla zorluyor.

Bilgiyi değerlendirirken, yol boyunca beyinlerimiz her adımda duraklamak ve düşünmek zorunda kalmadan karar vermemize ve yargıları oluşturmamıza yardımcı olmak için zihinsel kısa yollara bel bağlıyor. Bu kestirme yollar sürekli karşılaştığımız bilgi akışını düzenlememizi sağlarken, bizi bilişsel önyargılara ve zayıf karar vermeye karşı savunmasız bırakıyor.

Trump çok iyi bir pazarlamacı olmayabilir, ancak zayıf noktalardan istifade etme ve bunları kendi çıkarı için kullanma konusunda oldukça etkili. Hiçbir mesele onun bu tavrını göçmenlik meselesinden daha net bir şekilde gösteremez ve belki de hiçbir olay gerçek olmayan bir krize cevaben ilan edilen Ulusal Acil Durum bildirisinden daha net bir şekilde bunu ortaya koyamaz.

Trump yalan söylediğinde bu yalanları defalarca tekrar eder. İnsanlardan sınır duvarının inşa edildiğine inanmalarını istediğinde, tüm mitinglerinde göç ve suçla ilgili aynı yalanlara her gün geri döndü.

Duyduğumuz bilgilerin yanlış olduğunu bilsek bile, aynı ifadeye tekrar tekrar maruz kalmanın onun doğru kabul edilmesini artırdığı kanıtlanmıştır. Bu kısmen “yanıltıcı gerçeklik etkisi” olarak bilinen bir olaydır. Buna göre insanlar yeni duydukları ifadelere kıyasla, önceden duydukları ifadeleri daha doğru ve inanılır olarak değerlendirir.

Maalesef, aynı etki, verileri kontrol etme sürecinde yanlış iddiaların yeniden ifade edilmesi dahil bizi her türlü tekrara duyarlı hale getiriyor. Evet, doğru okudunuz: Bir yanlışlık ne kadar çok kez tekrarlanırsa, aksini kanıtlamak amacıyla olsa bile, o yanlışın doğru olarak kabul edilme olasılığı o kadar artıyor.

Araştırmalar ayrıca insanların birden fazla kaynaktan gelen mesajları tek bir kaynaktan gelenlere kıyasla daha güvenilir bulmaya meyilli olduğunu gösteriyor. Sonuç olarak, aynı şeyi birden fazla kişiden veya gruptan duymak, doğru olmasa bile doğru olarak kabul edilme olasılığını arttırıyor.

Trump, sahte iddialarının defalarca arkasında duran yönetimin diğer üyelerinin yanı sıra İç Güvenlik Bakanlığı (DHS) gibi kurumların da yardımı sayesinde, yeni sınır duvarı inşası konusunda bu zaaftan yararlandı.

Ayrıca, DHS gibi kurumlar yetkili bilgi kaynakları olarak algılandığından, böyle bir kaynak tarafından Trump’ın yalanlarının tekrar edildiğini duymak, yanlış iddiaların doğru kabul edilmesini ve başkalarına iletilmesini daha muhtemel kılıyor.

Bunun da ötesinde, doğru olsun veya olmasın, korku ya da iğrenme gibi duygusal uyarılma yaratan mesajların iletilmesi daha çok mümkün. Başka bir deyişle, korku-tellallığının Trump’ın mitinglerinde önemli bir özellik olması tesadüf değil.

Son olarak, Trump’ın destekçileri onun yalanlarına inanmaya özellikle yatkın olabilir, çünkü bu yalanlar, bir şeyler yapılması gerektiği düşünülen göçmenlere ve suçlara ilişkin önceden var olan inançları doğruluyor.

Her ne kadar destekçileri, Trump’ın duvarın inşa edildiğini ya da çete üyelerinin sınırdan içeri döküldüğünü söylerken aslında doğru söylemediğinin farkında olsalar da, verdiği mesaja inanıyorlar ve bu mesajı duymak için kendilerine yalan söylemek istiyorlar.

 

*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.


https://www.independent.co.uk/voices

 

Independent Türkçe için çeviren: Büşra Kırkpınar

© The Independent

DAHA FAZLA HABER OKU