Ocak 2019 itibarıyla 25 kuruşa satılmaya başlanan plastik poşetlere zam geldiği haberleriyle ilgili Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'ndan açıklama geldi. 

Plastik poşetlerin 30 kuruş olduğuna dair iddiaları yalanlayan Bakanlık, "Plastik poşet ücretine 2020 itibarıyla zam uygulanmayacağı, 20 Kasım 2019'daki Plastik Poşet Komisyonu Toplantısı'nda benimsenmiş, Bakanımız Sayın Murat Kurum'un 31 Aralık 2019 tarihli imzasıyla karara bağlanmıştır. Bir zam kararı olmadığı gibi, geri adım da söz konusu değildir" açıklamasını yaptı. 

31 Aralık'ta Resmi Gazete'de yayımlanan "Geri Kazanım Katılım Payına İlişkin Yönetmelik" sonrası başlayan "poşete zam" tartışmalarında fiyatı artan poşet değil, geri kazanım katılım payı. 

Yani, eskiden 15 kuruşu geri dönüşüm projelerinde kullanılmak üzere devlete, 10 kuruşu marketlere kalan plastik poşetlerde bu ağırlıklama değişti. 

Yönetmelikle birlikte geri kazanım payı 18 kuruşa çıktı, marketlere kalan ücret 7 kuruşa düştü. Böylelikle poşetin tüketiciye direkt yansıyan ücretinde bir değişiklik olmadı. 

Türk Plastik Sanayicileri Araştırma Geliştirme ve Eğitim Vakfı (PAGEV) Başkanı Yavuz Eroğlu, PAGEV'in internet sitesinden yapılan açıklamada Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın fiyat belirleme komisyonu toplantısında 25 kuruşluk fiyatın kesinlikle artırılmaması gerektiği konusunda görüş birliğine varıldığını söyleyerek şu ifadeleri kullandı: 

"Zam konusunda bir karışıklık olmuş. Uygulama kapsamında vatandaştan alınan 25 kuruşun 15 kuruşu geri dönüşüm katkı payı olarak devlete aktarılıyor. Kalan 10 kuruş ise marketin maliyetine sayılıyordu. Geri Kazanım Katılım Payına İlişkin Yönetmelik ile alışveriş poşetlerinin satışı karıştırılmış. 25 kuruşun devlete aktarılacak olan kısmına yüzde 22,58 zam gelmiş oldu. Böylece devlete 18 kuruş aktarılacak, marketlere ise 7 kuruş kalacak." 

Yönetmelik ne diyor?

Tartışma, 31 Aralık’ta Resmi Gazete’de yayımlanan “Geri Kazanım Katılım Payına İlişkin Yönetmelik” ile başlamıştı. 

Zira 2872 sayılı Çevre Kanunu’na atıf yapan yönetmelik, Kanun’da 26 başlıkta sıralanan bazı ürünlerin bulunduğu listedeki geri kazanım katılım payı tutarlarının takvim yılı başından geçerli olmak üzere artırılacağını belirtiyordu. 

Fiyat artırımının ise 213 sayılı Vergi Usul Kanununun mükerrer 298 inci maddesi hükümleri uyarınca tespit ve ilan edilen yeniden değerleme oranında olacağı ifade ediliyordu. 

23/12/2019 tarihli ve 30987 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın 512 Sıra Nolu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile 2019 yılı için yeniden değerleme oranı yüzde 22,58 olarak tespit edilmişti. 

Bu oranın kullanılmasıyla 25 kuruşluk poşetten alınan 15 kuruşluk geri kazanım katılım payı, 18,38 kuruş oluyor. 

Geri Kazanım Katılım Payına İlişkin Yönetmelik, “Hesaplanan tutarların yüzde 5’ini aşmayan kesirler dikkate alınmaz” ifadesini kullandığı için bu pay 18 kuruştan hesaplanıyor. 

Yönetmelikte ayrıca “Cumhurbaşkanı, bu suretle tespit edilen tutarları yarısına kadar artırmaya veya indirmeye yetkilidir” açıklaması da yer alıyor. 

Plastik poşet kullanımında yüzde 77 düşüş 

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nın verilerine göre 1 Ocak 2019'da başlayan uygulama ile plastik poşet kullanımı 2019'un 11 ayında yaklaşık yüzde 77 oranında azaldı.

Aylık yaklaşık 35 adet olan kişi başı kullanım adedi ise 10'a kadar düştü.

Independent Türkçe