İsrail'in Gazze'de işlediği savaş suçlarını araştırmak üzere kurulan küresel ve bağımsız girişim "Gazze Mahkemesi"nin nihai kararını açıklayacağı "Gazze Mahkemesi: Nihai Oturum" programının ikinci günü başladı.

İstanbul Üniversitesi Prof. Dr. Cemil Bilsel Konferans Salonu'nda düzenlenen program, bazı akademisyenler, insan hakları savunucuları, medya temsilcileri ve sivil toplum kuruluşu üyelerinin katılımıyla sürüyor.

Bugün düzenlenecek "Aç Bırakma, Ekosit ve Ev Yıkımı" suçlarının incelendiği oturumda, Hani Almadhoun "Aç Bırakma ve Tasarlanmış Kıtlık: Engellenen Yardımlar ve Gazze'yi Besleme Mücadelesi" isimli çevrim içi sunumunu yapacak.

Programda, eski BM Gıda Hakkı Özel Raportörü Hilal Elver de "Kıtlık İlanı ve İnsani Yardımın Silah Haline Getirilmesi" konusunda konuşacak.

Hossam Shabat, Tevfik Al-Hams, Hadeel Alharazin, Sundus Zaqout, Mahmoud Muin Ayyash, Laith Arafat, Rola Darwish, Usama Abo Safer ise "açlık" suçunun görgü tanıkları olarak tecrübelerini paylaşacak.

Bethlehem Üniversitesinden Prof. Dr. Mazin Qumsiyeh, "Ekositin Boyutları" başlığı altında "Gazze Şeridi'nde Son İki Yılda Yaşanan Soykırımla Birlikte Yaşanan Ekolojik Katliamın Boyutu", Filistinli gazeteci Mohamed Al Helou "Ev Yıkımı" başlığı altında "Evler Hedef Olduğunda: Gazze'den Bir Tanıklık" başlıklı sunumu çevrim içi yapacak.

BM Konut Hakkı Özel Raportörü Balakrishnan Rajagopal "Gazze'nin Yıkımından Sorumlu Tutulmak ve Hesap Vermek İçin Yaşam Yıkımının Tanınması", yazar ve akademisyen Shourideh C. Molavi "Evsizleştirme-İsrail'in Gazze'deki Filistinli Evlerini Sistematik Olarak Hedef Alması" başlıklı konuşma gerçekleştirecek.

"Sivillerin ve Sivil Altyapının Hedef Alınması" oturumunda ise özellikle sağlık sistemleri ele alınacak.

Oturumda, Dr. Javid Abulmoneim "Sivillere Kasıtlı Olarak Verilen Toplu Zarar, Sağlık Sisteminin Yıkılması, Savaş Silahı Olarak Gıda: Gazze'deki Soykırıma Tanıklık Etmek", Dr. Taner Kamacı "Gazze Sağlık Sisteminde Soykırım İzleri"; Dr. Ghassan Abu Sittah "Savaşın Biyosferi: Soykırım Makinesi Yaratmak", Dr. Mads Gilbert "İsrail'in Filistin Sağlık Hizmetlerine Ve Personeline Yönelik Sistematik Saldırıları ve Halk Sağlığı İçin Gerekli Ön Koşulların Yok Edilmesine Dair Kanıtlar", Gwyn Daniel "İyileşmeden Hayatta Kalmaya: Soykırım Ortamında Gazze'nin Ruh Sağlığı Krizi" konulu sunumlarını yapacak.

"Suçlar" başlığı altındaki oturumda ise "sivillere, gazetecilere ve eğitim sistemine karşı suçlar" ele alınacak.

Filistinli gazeteci Abubaker Abed "Gazze'den Filistinli Bir Gazetecinin Tanıklığı" konulu, Kudüs Üniversitesi İnsan Hakları Kliniği Direktörü Dr. Munir Nusseibeh ise "Gazetecileri Ortadan Kaldırmak: Bir Soykırım Stratejisi Olarak Gazze'deki Gazetecilere Yönelik Sistematik Saldırılar" başlıklı sunumları yapacak.

İngiltere'de iktidardaki İşçi Partisi'nin eski lideri ve bağımsız milletvekili Jeremy Corbyn'in çevrim içi katılımıyla "İngiltere'nin Suç Ortaklığı" oturumu da düzenlenecek, Scholasticide (Okul Katliamı) başlığı altında konuşmalar yapılacak.

Programda, "Echoes of a Lost Gaza", "Witness", The Silencing of Anas al-Sharif", "How Israel is Weaponising Water in Gaza" ve "Starving Gaza" isimli belgeseller de gösterilecek.

"İnsanlık, iki yıl boyunca bütün dakika dakika Gazze'de yaşananları öğrendiler"

İsrail'in Gazze'de işlediği savaş suçlarını araştırmak üzere kurulan küresel ve bağımsız girişim "Gazze Mahkemesi"nin nihai kararını açıklayacağı "Gazze Mahkemesi: Nihai Oturum" programı, İstanbul Üniversitesi Prof. Dr. Cemil Bilsel Konferans Salonu'nda düzenleniyor.

Başlangıç toplantısı Londra'da düzenlenen, ilk genel oturumu Saraybosna'da yapılan Gazze Mahkemesi için eski Birleşmiş Milletler (BM) Filistin Raportörü Prof. Dr. Richard Falk başkanlığında bir araya gelen akademisyenler, insan hakları savunucuları, medya temsilcileri ve sivil toplum kuruluşu üyeleri, İsrail'in Gazze soykırımını ve Filistin halkına yönelik işlediği hak ihlallerini çok boyutlu inceleyerek gündeme taşımayı ve uluslararası toplumun dikkatini çekmeyi hedefliyor.

Gazze Mahkemesi Genel Sekreteri Dr. Ahmet Köroğlu, İsrail'in Filistin'de yaptığı zulmün 100 yıla yakın süredir devam ettiğini belirterek, 7 Ekim 2023'ten sonra başlayan saldırıların zulmün farklı bir süreci olduğunu söyledi.

Köroğlu, 7 Ekim 2023'ten sonra tüm dünyada İsrail'in yaptığı katliamlara karşı bir farkındalık oluşmaya başladığına dikkati çekerek, "Geçmiş tecrübelerinden hareketle uluslararası hukuk sisteminin, siyasi mekanizmaların, gözümüzün önünde yaşanan bu krize karşı ya çok yavaş işleyeceğinin ya da hiç işlemeyeceğinin farkındayız. İsrail'e karşı BM'nin almış olduğu kararlar ve yaptırımlar var. Uluslar hukuka aykırı bir sürü süreçler var" diye konuştu.

İsrail'in uluslararası hukuk önünde yargılanmasının devam ettiğini belirten Köroğlu, formel süreçler devam ederken insanlık vicdanı olarak bir halk mahkemesi projesini başlattıklarını ifade etti.

Köroğlu, halk mahkemelerinin uluslararası hukukun işlemediği, çalışmadığı ortamlarda entelektüel bir sorumluluk üstlendiğine işaret ederek, şunları kaydetti:

Bugün sonuç yargılamalarındayız ama bu mahkemenin 1,5 yıllık bir geçmiş süreci var. Bu mahkeme verdiği sonuçlarla yaptırıcı karar alamayacak. Biz maalesef şunu da görüyoruz. Yaptırımı olan ulusal mahkemelerin vermiş olduğu kararları dinlemeyen bir ülkeden, kişilerden de bahsediyoruz. Olayın maalesef bir sıkıntılı tarafı da var. Fakat şunun önemli olduğunu düşünüyorum. İnsanlar özellikle son iki yıldır yaşadıklarını unutamıyorlar. Yaşadıklarına karşı bir tepki göstermek istiyorlar. Çünkü ilk defa insanlık tarihi boyunca, iki yıl boyunca bütün insanlar dakika dakika Gazze'de yaşananları öğrendiler ve buna karşı tepki göstermek istiyorlar. Bir şeyler yapmak istiyorlar.

Dr. Ahmet Köroğlu, "Biz iki yıldır vicdan sahibi insanların ciddi bir karşı duruş sergilediğini görüyoruz. Gazze Mahkemesi bu anlamda önemli bir farkındalık oluşturuyor. Buradan çok önemli dokümanlar çıkacak. Yerel mahkemeler de buradaki yargılamaları, tanık dinlemelerini somut delil olarak kullanabilecek. İsrail için bundan sonra daha zor bir süreç başlayacak çünkü herkes şu anda biriktirdikleri yüz binlerce sayfa dokümanı yargı süreçlerinde kullanacaklar" ifadelerini kullandı.

"26 Ekim'de herkesi bu tarihi ana tanıklık etmeye çağırıyorum"

İslam İşbirliği Gençlik Forumu (ICYF) Başkanı Taha Ayhan ise İsrail'in işgal kuvvetlerinin Gazze'ye yönelik soykırımının 2 yılı aşkın bir süre devam ettiği belirterek, "Bu akıl almaz barbarlığı cumhurbaşkanımızın üstün gayretleriyle ortaya çıkan 13 Ekim 2025 tarihindeki o kırılgan ateşkes antlaşmasına kadar izlemek zorunda kaldık" dedi.

Ayhan, 7 Ekim 2023'ten hemen sonra dünyanın her tarafında milyarlarca insanın her gün protestolar, toplantılar, yürüyüşler yaptıklarına dikkati çekerek, sözlerini şöyle sürdürdü:

İnsanların taleplerinden bir tanesi de soykırımcıların adalet önünde hesap vermesi, yargılanmasıydı. Gerek Uluslar Adalet Divanı, gerek Uluslararası Ceza Mahkemesi, gerek Birleşmiş Milletler, gerek Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi gibi güç kullanma tekelini elinde bulunduran o çok kuvvetli kurumlar İsrail işgal devletini durdurmakta maalesef başarısız oldu. Gazze Mahkemesi de bu milyonlarca dünya vatandaşının yaptığı adalet çağrısına bir cevap olarak, yine toplumların kanaat önderleri, hukukçuları ve entelektüelleri tarafından kurulmuş bir sivil inisiyatiftir.

İslam İşbirliği Gençlik Forumu olarak Gazze Mahkemesi'nin finansal, siyasi ve akademik anlamda bağımsız kalması için desteklediklerini vurgulayan Ayhan, "Gazze Mahkemesi A'dan Z'ye tüm yönleriyle hesap verebilir, şeffaf ve tamamen bağımsız bir yapı olarak ortaya çıktı. 26 Ekim'de malumunuz karar duruşmamız var. Tüm dostlarımızı, kardeşlerimizi ve milletimizin her bir evladını, vatandaşımızı ben 26 Ekim Pazar günü saat 14.00'te İstanbul Üniversitesi Cemil Bilsel Konferans Salonu'nda bu tarihi ana tanıklık etmeye çağırıyorum" değerlendirmesinde bulundu.

"Gazze Mahkemesi" girişimi

Gazze Mahkemesi, İsrail'in saldırıları altındaki Gazze'de yaşananların hukuki, siyasi ve etik yönlerini araştırmak üzere kuruldu.

Bağımsız bir inisiyatif olarak kurulan, insanlık ve vicdan mahkemesi olan "Gazze Mahkemesi", uzun hazırlık sürecinin ardından Londra'da ilk uluslararası toplantısını gerçekleştirdi.

Eski BM Filistin Özel Raportörü Falk'ın liderliğinde yürütülen projenin başkanlık heyetinde yine BM eski özel raportörlerinden Michael Lynk ve Hilal Elver gibi isimlerin yanı sıra Raji Sourani, Susan Akram, Ahmet Köroğlu, Diana Buttu, Cemil Aydın ve Penny Green bulunuyor.

Mahkemenin önemli bileşenlerinden biri olan "mahkeme üyeleri" arasında, dünyanın farklı bölgelerinden birçok tanınmış isim yer alıyor.

Bunlar arasında Ilan Pappe, Jeff Halper, Ussama Makdisi, Ayhan Çitil, Cornel West, Avi Shlaim, Naomi Klein, Aslı Bali, Mahmood Mamdani, Craig Mokhiber, Hatem Bazian, Mehmet Karlı, Sami Al Arian, Frank Barat, Hassan Jabareen, Willy Mutunga, Victor Kattan ve Victoria Brittain bulunuyor.

Halk vicdanına dayanan mahkemenin kuruluşu ve hazırlık toplantısı Kasım 2024'te Londra'da ve ikinci ayağı, Mayıs 2025'te Bosna Hersek'in başkenti Saraybosna'da düzenlendi.

AA