Putin Avrupa'da ne yapmaya çalışıyor?

Dr. Osman Gazi Kandemir Independent Türkçe için yazdı

Fotoğraf: AA

Putin'in Avrupa'da oynadığı oyun hiç de karmaşık değil.

Hedef net: NATO'yu çatlatmak, eski Sovyet cumhuriyetlerini tekrar kendine bağlamak ve Avrupa'ya "Bana muhtaçsınız, NATO sizi koruyamaz" mesajını vermek.

Eylül 2025'te yaşananlar bu stratejinin son örnekleri.

9 Eylül'de 19 Rus drone'u Polonya hava sahasına girdi.

19 Eylül'de 3 Rus MiG-31 savaş uçağı Estonya'nın hava sahasında 12 dakika dolaştı.

Ardından gizemli drone'lar Danimarka ve Norveç'in başkent havalimanlarını kapattı.


Coğrafya kader: Putin'in tarihsel travması

Putin'in bu agresif politikasının ardında iki temel motivasyon var.

  • Birincisi tamamen coğrafi: Rusya'nın batı sınırları tarih boyunca istilaya açık olmuş. Napoleon geldi bu yoldan, Hitler geldi bu yoldan. Soğuk Savaş döneminde Varşova Paktı sayesinde Moskova ile Batı arasında 1000 kilometrelik tampon bölge vardı. Bugün NATO sınırları St. Petersburg'a sadece 135 kilometre mesafede.
     
  • İkinci motivasyon daha sinsi: demokratik "bulaşma" korkusu. Putin, NATO'nun askeri genişlemesinden değil, demokratik değerlerin yayılmasından korkuyor. Carnegie Endowment'ın araştırması bunu net gösteriyor - Putin'in saldırganlığı NATO genişlemelerinde değil, demokratik devrimlerde zirve yapıyor: Sırbistan 2000, Gürcistan 2003, Ukrayna 2004 ve 2014.

"Sizi koruyamayacaklar" mesajı

Polonya ve Estonya'daki ihlaller tesadüf değil, hesaplı provokasyon.

The Economist'in aktardığı verilere göre, Rus hava sahası ihlalleri son 1 yılda 2 katına çıktı.

Ama asıl tehlikeli olan hibrit savaş kampanyası: International Institute for Strategic Studies'in raporuna göre, Rusya'nın Avrupa'daki sabotaj olayları 2023-2024 arasında yüzde 246 arttı.

Bakın neler yapılmış:

  • Finlandiya'da fiber optik kablo sabotajı (Şubat 2025)
  • İsveç'te 30 baz istasyonu sabote edildi (Haziran 2025)
  • Litvanya, Rus istihbaratıyla bağlantılı 15 kişiyi uçaklara patlayıcı koyma suçlamasıyla tutukladı

Putin'in mesajı çok açık:

Bakın, NATO sizi koruyamıyor. Ben istediğim zaman istediğim yere girebiliyorum. Benimle iyi geçinmek sizin çıkarınıza.


Trump faktörü: Altın fırsat

Putin için şu an mükemmel bir zamanlama.

Amerika'nın başında işlemsel düşünen bir lider var.

Trump açıkça "Avrupa kendini savunsun" diyor ve silah yardımlarını ticarete çeviriyor.

Trump yakın zamanda "Rusya kağıttan kaplan" dedi ama aynı zamanda Ukrayna'ya bağış yapmayacağını, sadece satış yapacağını söyledi.

Bu durum Putin'e 3 avantaj sağlıyor:

  • Birincisi: Avrupa ile Amerika arasına kama sokmak. Rus ihlalleri "Avrupa hava sahasını koruyamıyor" izlenimi yaratarak halk güvenini sarıyor. Trump'ın kriz anında Avrupalı ortaklarını destekleme isteği sıfıra yakın.
  • İkincisi: Avrupa içindeki bölünmeleri derinleştirmek. Polonya Dışişleri Bakanı Radek Sikorski "Bir sonraki Rus uçağını düşürürüz" derken, İsveç Hava Kuvvetleri Komutanı Jonas Wikman "Orantılılık prensibine bakarız" diyor. NATO üyeleri arasında ciddi görüş ayrılıkları var.
  • Üçüncüsü: Eski Sovyet ülkelerine "Batı'ya güvenmeyin" mesajı vermek. Eğer NATO bir Rus uçağını düşürürse ve Rusya misilleme yaparsa, Trump geri çekilirse ne olacak? İşte bu belirsizlik tam da Putin'in istediği şey.

Baltık hava sahası: Sıcak temas noktası

Baltık ülkelerinin (Estonya, Letonya, Litvanya) kendi savaş uçakları yok.

Hava sahalarını NATO'nun rotasyon usulü gönderdiği uçaklar koruyor.

Türkiye de bu hava polisi görevine katılıyor.

Bu durum son derece tehlikeli. Polonya bir sonraki Rus uçağını düşürebilir - hakkı var.

Ama sonra ne olacak?

Rusya misilleme yaparsa, Trump destek vermezse, Avrupalılar kendi aralarında tartışırsa...

İşte NATO'nun bütünlüğü için en büyük test bu.

Estonya olayında NATO uçaklar ihlali boyunca takip etti.

Rus uçakları hava-hava füzeleriyle donanımlıydı ama yerde hiçbir tehdide neden olmadı.

İsveç Hava Kuvvetleri Komutanı'nın sözleri dikkat çekici:

Füze açmam. Ama her zaman tehdit seviyesine bakarız. İsveç topraklarından bahsederken orantılılıktan bahsederiz.


"Şartlı egemenlik" doktrini

Putin'in asıl hedefi İngiltere, Fransa ya da Almanya değil.

Onların askeri gücü caydırıcı.

Putin'in gerçek hedefi eski Sovyet cumhuriyetleri: Ukrayna, Gürcistan, Moldova, hatta Baltık ülkeleri.

Putin'in zihnindeki model şu:

Bu ülkeler nominal olarak bağımsız olabilir, ama temel güvenlik ve dış politika kararlarında Moskova'nın onayını almalı.

Belarus zaten bu modeli benimsedi.

Putin diğerlerini de aynı statüye getirmeye çalışıyor.

Polonya ve Estonya'daki ihlaller bu stratejinin parçası:

NATO sizi koruyamaz. Batı'ya yanaşırsanız sonuçları görürsünüz. Bizimle iyi geçinin.


Hibrit savaş: 21’inci yüzyıl silahı

2018'den bu yana Avrupa'da onlarca Rus sabotaj operasyonu gerçekleşti.

Hedefler sistematik:

  • Enerji ve iletişim altyapısı: Fiber optik kablolar, baz istasyonları
  • Ulaşım: Havalimanları, demiryolları
  • Askeri tesisler: Almanya ve İngiltere'deki savunma üretim tesisleri
  • Denizaltı altyapısı: Kablolar, boru hatları

CSIS'in raporu açık: Rusya "Avrupa ve ABD hedeflerine karşı saldırgan yıkım ve sabotaj kampanyası" yürütüyor.

Rusya istihbarat servisleri Avrupa'da sabotaj misyonları için yerel varlık topluyor. 

Bu hibrit savaşın amacı ne?

Korkutmak, bölmek, zayıflatmak.

Avrupa halkına "Hükümetiniz sizi koruyamıyor" mesajı vermek.

NATO üyeleri arasında "Nasıl yanıt vereceğiz?" tartışması yaratmak.


Rekor savunma harcamaları

Avrupa boş durmuyor. AB savunma harcamaları 2024'te 343 milyar euro'ya ulaştı - 2023'e göre yüzde 19 artış. 2025'te 381 milyar euroya çıkması bekleniyor.

Polonya en dramatik hamlelerden birini yaptı:

Savunma harcamasını GSYİH'nin yüzde 2,7'sinden (2022) yüzde 4,2'sine (2024) çıkardı.

2025'te yüzde 4,7 olacak. 2025 Lahey Zirvesi'nde NATO üyeleri 2035'e kadar GSYİH'nin yüzde 5'ini savunmaya ayırmayı taahhüt etti.

Baltık Denizi'nde yeni güvenlik önlemleri devreye girdi.

Ocak 2025'te Baltic Sentry askeri faaliyeti başlatıldı.

Brüksel’de Kritik Denizaltı Altyapı Koordinasyon Hücresi kuruldu.

18 yaptırım paketi uygulandı.


Sonuç: NATO'nun kararlılık testi

Asıl soru şu: Bir sonraki Rus ihlalinde ne olacak?

Polonya bir uçağı düşürürse, Rusya misilleme yaparsa, Trump destek vermezse...

NATO bütünlüğünü koruyabilecek mi?

Putin bunu biliyor ve oyunu ona göre oynuyor. 

Ve şu ana kadar oldukça başarılı.

 

 

*Bu içerik serbest gazeteci veya konuk yazarlar tarafından hazırlanmıştır. Bu içerikte yer alan görüş ve ifadeler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.

© The Independentturkish

DAHA FAZLA HABER OKU