Afganistan ve Pakistan arasındaki diplomatik ilişkilerin seviyesinin yükseltilmesinde kazanan taraf Çin olabilir. 

Kabil ve İslamabad yönetiminden temsilciler, Çin’in başkenti Pekin’de mayısta bir araya gelerek, karşılıklı ilişkileri maslahatgüzarlıktan büyükelçilik seviyesine çıkarma kararı almıştı. 

Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Lin Jian, dünkü açıklamasında iki ülke arasındaki bu adımı memnuniyetle karşıladıklarını söylemişti. Lin, Afganistan ve Pakistan arasındaki karşılıklı güvenle işbirliğinin artırılmasının bölgede önemli bir gelişme sağlayacağını belirtmişti. 

Adlarının açıklanmaması şartıyla Washington Post’a konuşan (WP) Pakistanlı ve Afganistanlı yetkililer, uzun zamandır gerçekleşmesi zor olarak görülen bu atılımın, Pekin yönetiminin yıllardır yürüttüğü diplomatik çabalar sayesinde hayata geçirildiğini ifade ediyor. 

Pakistanlı yetkili, sürecin Hindistan’la yaşanan çatışmaların ardından hızlandığına da dikkat çekiyor. 

Kaynaklar, ilişkilerin geliştirilmesinin üç ülkenin de ortak çıkarlarına hizmet ettiğini vurguluyor. Afganistan’da Taliban yönetimi, Batı'nın yaptırımlarının ve küresel yardım kesintilerinin etkisini hafifletmek için ekonomik desteğe ihtiyaç duyuyor. Pakistan da Afganistan’la sınırını daha istikrarlı hale getirmek istiyor. Çin ise Pakistan’daki altyapı projelerine militan grupların saldırılarını azaltmayı hedefliyor. 

Pakistanlı yetkililer, anlaşma kapsamında Taliban’ın, militan grupların Afganistan’da faaliyet göstermesini durdurma taahhüdü verdiğini söylüyor. İslamabad yönetimine göre Afganistan'da Pakistan Talibanı (Tehrik-i-Taliban Pakistan/TTP) ve başka örgütlere sığınak sağlanıyor. Pakistan, bunlara karşı herhangi bir önlem almadığını savunurken, Taliban ise iddiaları reddediyor.

TTP saldırıları, Çin-Pakistan Ekonomik Koridoru’ndaki altyapı çalışmalarını da tehlikeye atıyor. Bu çalışmalar arasında Pakistan'ın güneybatı ve kuzeybatı eyaletlerindeki demiryolu hatları, petrol ve doğal gaz boru hatları ve sanayi bölgeleri yer alıyor. Afganistan-Pakistan sınırındaki militan saldırıları nedeniyle 2021’den bu yana en az 20 Çin vatandaşı hayatını kaybetti. 

Anlaşma kapsamında, Afganistan’a da mevzubahis ekonomik koridora katılma teklifi götürüldü. 

WP’nin analizinde, Pekin’in “diplomatik güç simsarı” olarak imajını kuvvetlendirmek istediği ve dünyada Batı ülkelerinin yürüttüğü barış müzakerelerine alternatif sunmayı hedeflediği yazılıyor.  

Çin devletine bağlı düşünce kuruluşu Şanghay Uluslararası Çalışmalar Enstitüsü'nden analist Liu Zongyi, şu yorumu yapıyor: 

Başkan Donald Trump ve ABD sorumluluktan kaçarken diğer ülkelerin sorumluluk alması gerekiyor.

Independent Türkçe, Washington Post, Arab News 

Derleyen: Yasin Sofuoğlu