Birleşik Krallık (BK), milyonlarca sterlin harcadığı Ruanda planı kapsamında sadece iki göçmenin ülkeden gönderilmesini sağladı.
Amerikan gazetesi Wall Street Journal (WSJ), BK'nin göçmenleri Ruanda'ya gönderme planının birçok lojistik, siyasi ve hukuki açmazla karşı karşıya kaldığını yazdı.
Haberde, şimdiye dek sadece iki göçmenin Londra yönetiminden 3 bin sterlin alarak Ruanda'ya gitmeyi kabul ettiğine dikkat çekildi.
WSJ, BK'nin plan kapsamında Ruanda'ya 270 milyon sterlin (yaklaşık 11,2 milyar TL) ödediğine işaret ederek, projenin "büyük bir para israfına yol açtığını" yazdı.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
2022'de yapılan anlaşma kapsamında BK, toplamda 370 milyon sterlin (yaklaşık 15,4 milyar TL) ödeme taahhüdü vermişti. BK, Doğu Afrika ülkesi en az 300 göçmeni ağırladığında, bu miktara ek olarak 120 milyon sterlin (yaklaşık 5 milyar TL) daha ödeyecek.
Ancak haberde, planın şu ana dek düzgün işlemediği belirtildi. Ruanda'nın başkenti Kigali'de yer alan ve BK'den gönderilen binlerce göçmenin yerleştirilmesnini planlandığı Hope Hostel'e hiç kimsenin gitmediği aktarıldı.
İşletme sahibi İsmail Bakina, "Halen bekliyoruz. Hiç kimse yok" dedi.
Haberde en büyük sorunlardan birinin, planın BK için yarattığı ekonomik yük olduğu belirtildi.
Oxford Üniversitesi Göç Gözlemevi'ne göre, Ruanda'ya sadece 300 kişi gönderilirse, maliyet göçmen başına 2 milyon sterlin (yaklaşık 83 milyon TL) oluyor. Eğer 20 bin 000 göçmen gönderilirse maliyet kişi başına 200 bin sterline (yaklaşık 8,3 milyon TL) geriliyor.
Ruandalı yetkililer, gönderilen kişilere ülkede oturma ve çalışma izni verileceğini, eğitim kurslarına erişim hakkı sağlanacağını belirtiyor. Plan kapsamında her göçmen 5 yıl boyunca aylık yaklaşık 1400 dolar ödeme alacak. Ülkede çalışan bir öğretmen ayda ortalama 340 dolar kazanıyor.
WSJ, planda sorunlar nedeniyle Ruanda projesinin rafa kaldırılabileceğine de dikkat çekti.
"Sığınmacıların yurtdışına gönderilmesi yeni bir olay değil" denen haberde, Avrupa Birliği (AB) ve Türkiye arasında 2016'da yapılan göç anlaşması da hatırlatıldı. AB, Suriyeli göçmenlerin Türkiye'ye geri gönderilmesi için Ankara yönetimiyle yaklaşık 6 milyar euroluk bir anlaşma imzalamıştı.
Ruanda planı nedir?
Londra hükümeti, Nisan 2022'de hazırlanan plan kapsamında düzensiz göçmenleri ve ülkeye yasadışı yollarla girip sığınma talebinde bulunanları, Ruanda'ya göndereceğini duyurmuştu.
Ülkede muhalefetin yanı sıra insan hakları örgütleri ve Birleşmiş Milletler (BM) başta olmak üzere birçok uluslararası kuruluşun tepki gösterdiği karar, Yargıtay ve Yüksek Mahkeme tarafından yasaya uygun bulunmuştu.
Ancak Haziran 2022'de Ruanda'ya 7 kişiyi taşıyan ilk uçuş, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) kararıyla durdurulmuştu. Bunun üzerine BK İçişleri Bakanlığı, Yüksek Mahkeme'de yeni bir dava açmış, Aralık 2022'de açıklanan kararda uçuşun yasalara uygun olduğu bildirilmişti.
Aktivistlerin ve hak örgütlerinin açtığı karşı davadaysa bu kez planın yasadışı olduğu kararı verilmişti. Hükümet, Temyiz Mahkemesi'nin kararını Yüksek Mahkeme'ye taşımıştı. Yüksek Mahkeme, 15 Kasım'daki kararında Ruanda'ya gönderilecek kişilerin ülkede kötü muamele görebileceği riskine işaret ederek, planın yasaya uymadığını açıklamıştı.
Bunun üzerine Ruanda'yla 5 Aralık 2023'te yeni bir anlaşma imzalanmıştı. Buna göre Ruanda'nın sorumlulukları, bağımsız gözlemcilerce kontrol edilecek. Yasa tasarısıyla Ruanda, düzensiz göçmenlerin sınır dışı edilebileceği güvenli ülke kabul edilecek.
Independent Türkçe, Wall Street Journal, AA