Cidde görüşmeleri nasıl sonuçlandırıldı, ikili görüşmelere katılmak isteyen heyetler kimler?

Suudi Arabistan uluslararası diyaloğu ilerletmeyi ve Ukrayna krizine diplomatik ve siyasi çözümler bulmayı hedefliyordu

Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman mayıs ayında Cidde'de Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy'i kabul etti / Fotoğraf: SPA

Suudi Arabistan, kıyı kenti Cidde'de, Ukrayna'daki savaşla ilgili müzakerelere ev sahipliği yaptı.

Müzakereler, krallığın siyasi bir çözümle Moskova ile Kiev arasındaki savaşı sona erdirmek ve ateşkesi sağlamak için başlattığı yeni bir girişim olarak yaklaşık 40 ülkenin katılımıyla başlatıldı.

Katılımcılara göre, görüşmeler cumartesi akşamı çeşitli delegasyonların katıldığı birkaç saat süren tartışmaların ardından sona erdi.

Aynı kaynaklara göre bazı heyetler pazar günü Cidde'de ikili görüşmelere katılmayı planlıyor.

Fransız Haber Ajansı'nın kaydettiğine göre, Avrupalı bir kaynak, başta "Ukrayna'nın toprak bütünlüğü ve egemenliğine" saygı olmak üzere, bu konunun "herhangi bir barış anlaşmasının merkezinde yer alması" şartıyla, ana noktalarda anlaşma bulunduğundan bahsetti.

fazla oku

Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)

Suudilerin savaşı bitirme çabaları

Resmi haber ajansı (SPA) tarafından belirtildiğine göre Suudi hükümeti, "Ukrayna krizini diplomatik ve siyasi yollarla çözmenin yöntemleri hakkında uluslararası düzeyde diyalogun, işbirliğinin ve görüş alışverişinin güçlendirilmesine" katkıda bulunacak toplantıyı sabırsızlıkla bekliyor.

Açıklamaya göre, bölgede önemli bir diplomatik rol oynayan Riyad, dünyayı "savaşın daha fazla insani, güvenlik ve ekonomik yansımalarından" korumak istiyor.

Bu bağlamda gözlemciler, Cidde müzakerelerinin Danimarka'nın başkenti Kopenhag'ın ev sahipliği yaptığı ilk toplantıdan tamamen farklı olduğunu, özellikle de Kopenhag'daki toplantıda, bugün Cidde'de yapılan müzakerelerde yer almayan Moskova'nın müttefiki tarafların yer aldığını söylüyor.

Geçen haziran ayında yapılan bu görüşmeler, Kiev müttefiki bir Avrupa seferberliği şeklinde görülüyordu.

Ukrayna, katılımcı ülkeler arasındaki farklılıklar göz önüne alındığında, Cidde'de gerçekleşen istişarelerin zor olduğunu düşünüyor.

Fransız Haber Ajansı AFP'nin gözlemlerine göre görüşmeler, üç saat süren ve çeşitli heyetlerin açıklamalarına ayrılan oturumlar, ardından iki saatlik kapalı toplantılar ve son olarak da bir çalışma yemeğinden oluşuyor.

Ukrayna Cumhurbaşkanı Ofisi Başkanı Andriy Yermak, cuma günü ülkesinin heyetine başkanlık etmek için Cidde'ye gelmeden önce şunları söyledi:

Görüşmelerin kolay olmayacağını düşünüyorum. Birçok farklılığımız var ve birçok pozisyon duyduk. Ancak fikirlerimizi paylaşmamız önemli. Görevimiz tüm dünyayı Ukrayna etrafında birleştirmek.


Rusya, 24 Şubat 2022'de Ukrayna'ya karşı savaş başlattı ve başkenti ele geçirme girişiminde başarısız oldu.

Ayrıca doğuda geniş toprak parçalarının kontrolünü ele geçirebildi. Batı tarafından desteklenen Ukrayna kuvvetleri bu toprak parçalarını geri almak için savaşıyor.


Barış için 10 husus

Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski'nin ofisi bu hafta Cidde'deki toplantıların Rus güçlerinin Ukrayna topraklarından tamamen çekilmesi çağrısında bulunan 10 maddelik bir barış formülüne odaklanacağını bildirdi.

Bu formül ayrıca, Rusya'nın 2014'te ilhak ettiği Kırım toprakları da dahil olmak üzere Ukrayna'nın eski sınırlarının geri verilmesi çağrısında bulunuyor.

Cidde toplantılarına katılmayan Moskova, herhangi bir müzakerenin "yeni bölgesel gerçekleri" hesaba katması gerektiğini söyledi.

Üst düzey bir Beyaz Saray yetkilisine göre, ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan Cidde'ye giden Washington heyetine başkanlık ederken, Washington büyük bir ilerleme veya ortak açıklama beklemiyor.

Diplomatlar Fransız Haber Ajansı AFP'ye yaptıkları açıklamada, "Toplantılar, bir grup ülkeyi, özellikle de Batılı güçlerin aksine savaşta daha tarafsız bir duruş benimseyen Rusya ile 'BRICS' bloğunun üyelerini barışa giden yol hakkında tartışmalara dahil etmeyi amaçlıyor" dedi.

Çin, Cidde müzakerelerine Ukrayna elçisi Li Hui aracılığıyla katılıyor. Pekin, "Ukrayna krizinin siyasi çözümü için yapıcı bir rol oynamaya devam etme" kararlılığını ifade etti.

Hindistan ve Güney Afrika da Cidde'ye yetkililer gönderirken, Brezilya medyası Cumhurbaşkanı Luiz Inacio Lula da Silva'nın Uluslararası İlişkiler Özel Danışmanı Celso Amorim'in video aracılığıyla katılacağını bildirdi.


Gıda Güvenliği

Dün, Zelenski Cidde görüşmelerini memnuniyetle karşıladığını bildirdi. Savaşın neden olduğu gıda fiyatlarındaki artıştan en çok etkilenen gelişmekte olan ülkeler de söz konusu görüşmeleri memnuniyetle karşıladı. Ukrayna devlet başkanı konuyla ilgili olarak şunları söyledi:

Bu çok önemli çünkü gıda güvenliği gibi konularda, Afrika, Asya ve dünyanın diğer bölgelerindeki milyonlarca insanın kaderi doğrudan dünyanın barış yolunda ilerlemek için ne kadar hızlı hareket ettiğine bağlı.


Ayrıca Suudi Basın Ajansı (SPA)'nın dün ifade ettiğine göre Cidde toplantıları, "Krallığın kalıcı barışa yol açan bir çözüme ulaşılmasına katkıda bulunmak için iyi niyetini kullanmaya hazır olduğunu" vurguluyor.

Birmingham Üniversitesi'nde Suudi siyaseti uzmanı Ömer Kerim, “Riyad'ın, Rusya'nın Cidde toplantılarına karşı herhangi bir tutumunu hafifletebilecek bir klasik dengeleme stratejisi benimsediğini” kaydetti.

Dünyanın en büyük ham petrol ihracatçısı Suudi Arabistan, yaklaşık bir buçuk yılını dolduran savaşta arabuluculuk rolü aramak için Ukrayna ve Rusya taraflarıyla olan ilişkilerine güveniyor.

Bu, son zamanlarda Katar, Türkiye ve ardından İran ve Suriye ile farklılıkları düzeltmeye yönelik çalışmalara tanık olan bölgesel diplomatik adımlarla uyumlu.
 


Geçen mayıs ayında Krallık, Cidde'deki Arap Birliği zirvesinde Zelenskiy'i ağırlamıştı. Burada Ukrayna devlet başkanı bazı Arap liderleri Rus savaşının dehşetini "görmezden gelmekle" suçladı.

Ukrayna konulu toplantıya ev sahipliği yapan Uluslararası Kriz Grubu Ortadoğu programı direktörü Joost Hiltermann, şunları söyledi:

Suudi Arabistan, anlaşmazlıklarda arabuluculuk yapma becerisine sahip küresel bir arabuluculuk gücü olma denemelerini artırmak istiyor. Riyad, Hindistan veya Brezilya ile yan yana olmak istiyor. Çünkü bu arabulucu güçler bir ekip olarak çalışırlarsa, yenilenen bağlantısızlar hareketinin liderleri olarak dünya sahnesinde bir etkiye sahip olmayı umabilirler.


Suudi araştırmacı Ali el-Şihabi ise, "Bu görüşmeler, Suudi Arabistan'ın Ukrayna, Rusya ve Çin ile güçlü ilişkileri sürdürmedeki çok kutuplu stratejisinin başarısının en iyi örneği" açıklamasında bulundu.

Riyad'ın geçen eylül ayında Ukrayna ile Rusya arasındaki büyük bir esir mübadelesinde arabuluculuk rolü oynaması ve krizi çözme çabalarını sürdürmesi dikkat çekiyor.

Geçen mayıs ayında Ukrayna cumhurbaşkanı, Cidde şehrinin ev sahipliğinde düzenlenen Arap Birliği zirvesine katıldı ve o sırada Suudi veliaht prensi savaşın sona ermesi için arabuluculuk yapma isteğini dile getirdi.

Reuters tarafından aktarıldığına göre üst düzey bir Avrupa Birliği yetkilisi Riyad'ın oynadığı rolle ilgili yaptığı yorumda şunları söyledi:

Riyad, Ukrayna'nın eski müttefiklerinin bu kadar kolay ulaşamadığı dünyanın farklı bölgelerine ulaştı.

 

 

Independent Arabia, AFP 

DAHA FAZLA HABER OKU