Libya askeri grupları seçimleri güvence altına almak üzere anlaşma sağladı

5+5 Ortak Askeri Komitesi üyeleri Bingazi'de bir araya geldi. Komite üyeleri, anayasal yetkinin tamamlanması için ortamı hazırlamaya ve yerinden edilmiş, göçmen ve kayıpların sorunlarını ele almaya başlama sözü verdiler

BM Libya Özel Temsilcisi ve Birleşmiş Milletler Libya Destek Misyonu (UNSMIL) Başkanı Abdullah Bathiliy, 5+5 Ortak Askeri Komitesi'nin yaklaşan seçimlere ilişkin tutumuna ve bunları güvence altına alma taahhüdüne övgüde bulundu / Fotoğraf: AFP

Libya 5+5 Ortak Askeri Komitesi üyelerinin bir ay içinde üçüncü kez bir araya gelmeleri başta Doğu ile Batı arasındaki otoriter çatışmayı çözmek için yeniden silaha başvurmama konusunda olmak üzere Libya'nın son iki yılda yaşadığı olağanüstü barış ve istikrar durumunun devam ettiğine dair bir dizi olumlu göstergeye yol açtı.

Askeri taraflar arasındaki yeni müzakere oturumunun yeri, ortak komitenin müzakerelerinde kaydettiği ilerlemenin ilk olumlu göstergesi oldu.

Zira bu toplantı ilk kez Bingazi şehrinde Mareşal Halife Hafter liderliğindeki Libya Ulusal Ordusu (LUO) karargahında gerçekleştirildi. Yakın zamana kadar Trablus'taki askeri liderler onunla müzakere etmek için bir araya gelmeyi reddetmişlerdi.


Seçimleri güvence altına almak

Libya 5+5 Ortak Askeri Komitesi’nin Bingazi'de düzenlediği toplantının ardından sunulan kapanış bildirisinde, "Tunus ve Trablus toplantılarında Askeri Komite ile ordu ve güvenlik liderleri arasındaki diyalogdan kaynaklanan her şeye tam bağlılık" teyit edildi.

Ortak Askeri Komite’de, BM nezdinde meşru Libya hükümetine bağlı Libya ordusundan ve ülkenin doğusundaki silahlı güçlerin lideri Halife Hafter güçlerinden beşer kişilik heyetler bulunuyor.

İki yıl önce, Ekim 2020'de İsviçre'nin başkenti Cenevre'de imzalanan ateşkes anlaşmasının uygulanmasında, ordunun BM himayesinde birleşmesi için ülke içinde ve dışında diyaloglar yürütüldü.

Bildiriye göre, Bingazi’de gerçekleşen görüşme turunda ilk kez seçim dosyası, güvenliği ve sorunsuz bir siyasi geçiş için askeri tarafların desteği ele alındı.

fazla oku

Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)

Askeri Komite, müzakere oturumuna katılanların "siyasi süreci desteklemek için askeri ve güvenlik liderleri arasındaki güveni güçlendirme, cari yıl boyunca özgür ve adil seçimler için uygun bir ortam sağlama yolunda ilerleme ve seçim sonuçlarını tüm tarafların kabul etmesi" konuları üzerinde mutabık kaldıklarını doğruladı.

Libya 5+5 Ortak Askeri Komitesi, seçimlerin tüm aşamalarının güvence altına alınması için her türlü desteği sağlamaya hazır olduğunu ifade etti ve Askeri Komite ile Libya İletişim Komitesi'nin paralı askerleri ve yabancı savaşçıları ortadan kaldırma çabalarına destek çağrısında bulundu.

Görüşmede, "çeşitli bölgelerdeki ilgili güvenlik teşkilatları arasında koordinasyon içinde, yerinden edilmiş, göçmen ve kayıp kişilerin sorunlarını çözmek ve güvenli bir şekilde geri dönmelerini sağlamak için pratik önlemlere başvurmanın yanı sıra, her iki tarafça tutulan tutuklular hakkında bilgi alışverişinde bulunmak ve onları serbest bırakmak için pratik adımlar atmanın" kabul edildiği belirtildi.

Bu mesele, Libyalı taraflar arasında son yıllarda hakkında büyük fikir ayrılıkların ortaya çıktığı hassas dosyalardan biri sayılıyor.


Onur kuralı

Birleşmiş Milletler (BM) Libya Özel Temsilcisi ve Birleşmiş Milletler Libya Destek Misyonu (UNSMIL) Başkanı Abdullah Bathiliy, 5+5 Ortak Askeri Komitesi'nin yaklaşan seçimlere ilişkin tutumuna ve bunları güvence altına alma taahhüdüne övgüde bulundu.

Bathiliy, "batı ve doğu bölgelerinin liderlerinin askeri ve güvenlik toplantısının, uygun bir siyasi ortamın özelliklerini ana hatlarıyla belirten bir onur kuralının kabul edilmesine doğru ilerleyebileceğini ve 2023 yılında özgür ve adil seçimleri güvence altına almaya ve sonuçlarını onaylamaya kararlı olduğunu" umduğunu ifade etti.

Bathiliy, şunları söyledi:

Bu toplantıların devamı, 2023 yılında kapsamlı, özgür ve adil seçimlerin yapılmasına elverişli bir ortam yaratarak, krizin çözümüyle sonuçlanacak bir siyasi uzlaşmanın sağlam temellerinin atılmasına katkı sağlayacaktır.


BM Libya Özel Temsilcisi, elde ettiği kazanımların ardından Askeri Komite'nin siyasi çatışmanın sonuçlarından korunmasını talep ederek, "bazılarının teşvik etme eğiliminde olduğu kutuplaştırıcı söylem nedeniyle bu toplantıların rotasından sapmaması gerektiğini" vurguladı.

Bathiliy, "ülkenin restorasyonu ve gelişimi amacıyla koşulları yaratmak için Libya'nın tüm bölgelerinde yeni bir kapsamlı ulusal uzlaşma dönemi başlatma gereğini" vurgulayarak "Libya krizini tam olarak çözmenin ve mevcut siyasi çıkmaza son vermenin zaman ve sabır gerektirdiğini herkes biliyor" dedi.

Bathiliy, "askeri ve güvenlik yetkililerinin seçimler öncesinde, esnasında ve sonrasında elverişli bir güvenlik ortamı sağlanması ve seçim sonuçlarını kabul etme taahhüdünün yerine getirilmesi" çağrısında bulundu.

Bingazi'de bir araya gelen Ortak Askeri Komite'deki ordu delegasyonu başkanı Korgeneral Muraci el-Umemi ise askeri alanda mevcut kazanımların pekiştirilmesinin önemini vurgulayarak "toplantıların önümüzdeki dönemde de Libya'nın herhangi bir şehrinde devam etmesini umduğunu" söyledi. 

El-Umemi, Bingazi'deki güvenlik ve askeri liderler toplantısında BM Libya Özel Temsilcisi Abdullah Bathiliy'nin huzurunda yaptığı konuşmada, "Askeri Komite toplantılarının devamı, güçlüklerin aşılması, sorunların çözülmesi, özgür ve adil seçimlere ulaşılması açısından önemlidir" ifadelerini kullandı.


İyi bir başlangıç

Birçok siyasi analist ve Libya siyasi meseleleriyle ilgilenen isimler, BM'nin yeni Libya Özel Temsilcisi Senegalli Abdullah Bathiliy'nin, son on yılda kendisinden önce görevde bulunan yedi elçinin aksine Libya krizini çözme planında güvenlik ve askeri yola odaklanarak başarılı bir başlangıç yaptığını dile getirdi. 

Bu bağlamda güvenlik işleri araştırmacısı Naci el-Kadari, "BM Libya Özel Temsilcisi Abdullah Bathiliy'nin yaptığı hamleler, paralı askerlerin ve yabancı güçlerin Libya'dan çekilmesi için fiili tedbirlerdir. Bunlar, BM Genel Sekreteri'nin Libya'daki hiçbir temsilcisinin daha önce atmadığı adımlardır" ifadelerini kullandı.

El-Kadari, "Bathiliy'nin yaptığı kesinlikle doğru. Bu dosyadan sadece Libyalıları sorumlu tutmadı. Meselenin çözümüne o çetelerin mensubu olduğu kaynak ülkeleri de dahil etti" dedi.

El-Kadari sözlerine şöyle devam etti:

Bathiliy, her fırsatta veya uluslararası veya bölgesel toplantıda, Libya'daki paralı askerlerin varlığının tüm bölge ve güvenliği için bir tehdit oluşturduğunu ve bunun da onları sınır dışı etmede uluslararası yardımı etkili kıldığını teyit ediyor. Bathiliy'nin bu dosyadaki hamleleri doğrudan Mısır makamları tarafından destekleniyor. Çünkü Kahire, yabancı savaşçıları Libya'dan çekmek konusuyla yakından ilgileniyor. Zira Mısır, batı komşusundaki istikrarı kendisi için bir ulusal güvenlik meselesi olarak görüyor.
 


Libya Devlet Yüksek Konseyi (DYK) üyesi Ahmed Ebuberik, askeri liderlerin Bingazi kentindeki toplantısını memnuniyetle karşılayarak, "Onları siyasi çözüme destek vermeye çağırıyoruz" dedi. 

Ebuberik, "Askeri Komite’nin başardığı şeyin önemi, Libya'daki krizin öncelikle bir güvenlik krizi olduğu gerçeğinde yatmaktadır. Şayet bu toplantılar başarılı olursa, Libya’da tam çözümün yolu açılacaktır" ifadelerini kullandı.

Ebuberik ayrıca, "Libya eliyle çözüm üretebilmek için bu görüşmelerden dış müdahalelerin uzak tutulması gerektiğine" işaret etti.


Tünel dışındaki cıvıltı

Bu arada, Libya'nın batısındaki silahlı tugayların yaptığı açıklama, askeri yolda kaydedilen büyük ilerleme nedeniyle Libya sahnesini etkisi altına alan olumlu havayı ve iyimserliği bozdu.

Söz konusu açıklama başkent ve komşu şehirlerdeki silahlı milislerin en büyük askeri bloğu olan Trablus'taki Libya Devrimciler Birliği tarafından reddedildi.

Birlik tarafından yapılan açıklamada, "devletin militarizasyonunu ve devlette çifte uyrukluların ve elleri Libyalıların kanına bulanmış olanların egemenlik pozisyonlarını üstlenmelerini" reddettiğini ifade etti.

Birlik, "devrimin barışçıl bir güç transferi ve Libya topraklarının birliği hedefine ulaşmak için ilerleme" niyetini teyit ederek "bu siyasi ve güvenlik kaosundan çıkmak, işleri düzeltmek bizim sorumluluğumuzdur" dedi.

Açıklamada, "Libya Devrimciler Birliği'ne bağlı kişi ve mekanizmalar da dahil olmak üzere tüm güçlerin, ulusal güvenliğin güçlü kalkanı olduğu ve Libya halkının yeteneklerini savunmaya hazır olduğu" belirtildi.
 

DAHA FAZLA HABER OKU