Bennett: Batı durdurmazsa İran yakında nükleer silaha sahip olacak

İsrail Başbakanı, "İran nükleer silah programını tamamlamaya ‘tehlikeli bir şekilde’ yakın" dedi

Fotoğraf: AA

İsrail Başbakanı Naftali Bennett, İran ile Batı arasındaki gerilimin son zamanlarda tırmandığı bir zamanda, Batının baskı yapmaması halinde İran'ın yakında nükleer silaha sahip olabileceğini söyledi.

İngiliz gazetesi The Telegraph'a konuşan İsrail Başbakanı şunları söyledi: “İran nükleer silah programını tamamlamaya ‘tehlikeli bir şekilde’ yakın. İngiltere Tahran'ın liderleri üzerindeki baskıyı sürdürmeli. İran, eşi görülmemiş bir oranda uranyumu zenginleştiriyor ve nükleer silahları tamamlamaya tehlikeli bir şekilde yakın. İran’ın mevcut nükleer çabalarına devam etmesi halinde daha sert yaptırımlar başlatmak gerekiyor.”

Bennett'in açıklaması, Tahran'ın uranyumu yüzde 60'ı aşan seviyelere kadar zenginleştirmeye başladığı haberlerinin ortasında geldi. Bu oran nükleer silah üretmek için yeterli. Tahran ise nükleer silah üretme çabalarını reddediyor. Gazeteye göre İsrail İngiltere'den, İran'ı nükleer silah elde etmekten caydırmak için “engelleyici” bir mekanizma uygulamayı düşünmesini istedi. Habere göre, bu mekanizma Tahran ile Batı arasında gelecekteki olası herhangi bir anlaşmadan ayrı olacak. Bennett, "Batı'nın baskı yapmaması halinde İran rejimi çok yakında bir nükleer silaha sahip olabilir. Dünya kararlı bir duruş sergilemeli ve İran'daki rejime açıkça şunu söylemeli: Nükleer silah yok, yaptırım yok. İran'ın nükleer programı durdurulmadıkça yaptırımlar durmayacaktır."

Bennett'in açıklamaları, Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı'nın (UAEA) geçen Çarşamba günü İran'ı nükleer programı konusunda resmen eleştirmesinin ardından geldi. Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA), İran’ın nükleer faaliyetlerini izlemek için tesislere kurulan 27 kamerayı kapatma kararını kınadı. UAEA Başkanı Rafael Mariano Grossi, “İran'ın nükleer alanlardaki güvenlik kameralarını kaldırması, uluslararası müfettişlerin Tahran'ın uranyum zenginleştirme faaliyetlerini izleyememe riskini artırdı. Ajans üç ila dört hafta içinde İran'ın nükleer programını izleyemeyecek. Bu, uluslararası toplumla yürütülen 2015 nükleer anlaşması müzakerelerine ölümcül bir darbe vuracaktır.”

İran geçen Perşembe günü, nükleer tesislerinde yeni kurulan uranyumu zenginleştirmek için gelişmiş santrifüjlere gaz pompalamaya başladığını açıkladı. Açıklamayı İran ulusal televizyonuna verdiği röportajda yapan İran Atom Enerjisi Kurumu Başkanı Muhammed İslami, kararın uluslararası düzenlemelere uygun olduğunu iddia etti. İslami, söz konusu santrifüjlerin yerini belirtmedi.

UAEA, Tahran'ın yer altı Natanz nükleer tesisine iki yeni gelişmiş santrifüj seti kurma planını bildirdiğini belirtti. Bu, İran’ın hızla daha fazla uranyumu zenginleştirmesini sağlayacak. Uluslararası Ajans, daha önce Tahran'ın açıklamadığı üç bölgede zenginleştirilmiş uranyum bulgularına rastlanmasının ardından endişelerini dile getirmişti.

İran, 2015 yılında uluslararası yaptırımlardan kurtulma karşılığında nükleer programını sınırlayan bir anlaşmaya imza attı. Ancak eski ABD Başkanı Donald Trump'ın 2018'de çekilmesinden sonra anlaşma nominal bir şekilde yürürlükte kaldı. ABD'nin çekilmesinin ardından Tahran, 2019'dan itibaren anlaşmaya yönelik bazı taahhütlerinden vazgeçti. Avrupa başkentleri, ABD'nin geri çekilmesinden ve 2018'de İran'a yaptırımların yeniden uygulanmasından bu yana Tahran'ın nükleer faaliyetlerini sürdürmede geldiği noktaya ilişkin artan endişelerini dile getirdiler. 2019'dan itibaren İran, bazıları, sivil nükleer enerji üretimi için gerekli olan seviyenin çok üzerinde zenginleştirilmiş uranyum stokları oluşturdu.

ABD Başkanı Joe Biden göreve başladıktan sonra, ülkesinin nükleer anlaşmaya dönme arzusunu açıkladı. İran'a uygulanan yaptırımları kaldırmak ve İran'ı nükleer faaliyetleri konusunda daha önce kabul ettiği sınırlara geri döndürmeye zorlamak için Nisan 2021'de başlayan müzakereler son aylarda durdu. Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, anlaşmaya geri dönme olasılığının zamanla "azaldığı" konusunda uyarıda bulundu.

İran Dışişleri Bakanlığı, dün (Pazar) Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahyan'ın bazı bölgesel ve uluslararası gelişmelerle ilgili Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres ile telefon görüşmeleri yaptığını açıkladı. Dışişleri Bakanlığı, Guterres'in görüşme sırasında İran nükleer dosyasına ilişkin Viyana görüşmelerinin sürdürülmesinin önemini vurguladığını belirtti. Guterres, diplomasiyi "İran ile nükleer anlaşma müzakerelerinde bazı taraflar arasındaki farklılıkları çözmenin en iyi yolu" olarak nitelendirdi. İkili arasındaki telefon teması, UAEA Yönetim Kurulu'nun İran'ın nükleer güvenlik anlaşmasındaki yükümlülüklerine uyması gerektiğini vurgulayan bir kararı oylamasından günler sonra geldi. UAEA geçtiğimiz günlerde açıklanmayan üç yerde uranyum bulgularına rastlanması nedeniyle İran’ı kınamıştı.

İran'ın Türkiye'deki İsrail hedeflerine saldırma girişimleri engellendi

Öte yandan İsrail medyası Pazar günü, İsrail güvenlik güçlerinin İran'ın Türkiye'deki İsrail hedeflerine saldırma girişimlerini engellediğini bildirdi. Jerusalem Post, İsrail Yayın Kurumu'ndan şunları aktardı: “Güvenlik yetkilileri Türk tarafına İran'ın Türk topraklarında İsraillilere bir saldırı başlatma niyetini bildirdi ve saldırıların engellenmesi için yardım talep etti.”

İsrail'deki ulusal güvenlik yetkilileri Mayıs ayı sonunda İsraillilere Türkiye'ye seyahat etmemeleri konusunda uyarılarını sıkılaştırdığı bildirildi. İsrail, Türkiye'de ve İran'la sınırı olan ülkelerde saldırı olasılığı konusunda vatandaşlarını uyardı. Bu uyarılar, İran Devrim Muhafızları'ndan bir liderin öldürülmesinin ardından geldi.

 

*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.

 

Şarku'l Avsat

DAHA FAZLA HABER OKU