Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) 7 bölgeden oluşan 6 ailenin yönettiği bir yönetim sistemine sahiptir.
Yönetici aileler dışında kalan BAE vatandaşlarının yönetim süreçlerine dahil olması için 2006'dan beri üyelerinin kısmen seçimlerle belirlendiği Federal Ulusal Meclis (FNC- The Federal National Council) görev yürütmektedir.
Meclis, hükümete tavsiyelerde bulunmakla yetkilidir. Ancak bu tavsiyelerin bir bağlayıcılığı bulunmuyor.
Yetkileri sadece danışma ve tavsiye ile sınırlanmış olması FNC'nin bu yönüyle klasik aşiret meclislerine benzediği söylenebilir.
Christopher Davidson'un "devingen demokrasi/mobile democracy" olarak adlandırdığı aşiret meclislerinde aşiret üyeleri eğer yöneticilerin bir kararını doğru bulmazlarsa buna itiraz edebiliyorlardı.
Genellikle aşiret üyelerine belirli konularla ilgili danışmak için başvurulan meclis yöneticilere tavsiyeler de veriyordu.
Meclis 7 bölgeden seçilen 40 üyeden oluşmaktadır. 2006'dan beri 4 senede bir yapılan seçimlerde üyelerin yarısı seçimle gelirken diğer yarısı 7 emirliğin yöneticilerinin bulunduğu "Yüksek Yöneticiler Meclisi" (Supreme Council of Rulers) tarafından seçilmektedir.
Ancak seçime tüm BAE vatandaşları değil, vatandaşlar arasından seçilen kurul üyeleri katılabilmektedir.
Seçime girecek adayların belirlendiği "delege kurulu"nun ileri gelen tüccar aileleri ve aşiretlerin önde gelenlerinden seçilmesine dikkat edildiği söylenmektedir.
İlk seçimlerin yapıldığı 2006'da vatandaşların sadece yüzde 1'i bu kurula alınırken zaman içerisinde bu sayı artmış 2011 yılında yüzde 13; 2015'te 224 bin 279 üye ile neredeyse yüzde 50 ve 2019'daki son seçimlerde 337 bin 738 üye kurula seçilmiştir.
Yasa gereği Abu Dhabi ve Dubai 8 sandalyeye sahip olurken Sharjah 6; Ras Al Khaimah 6; Ajman 4; Fujairah 4; Umm Al Quwain 4 sandalyeye sahiptir.
Meclis'e kadınların katılımı
Kadınların Meclis'te temsili uzun bir süreç sonucunda yüksek oranlara ulaşmıştır. Bu dönüşümün en önemli adımı 2015 yılında ilk defa FNC'nin sözcüsü olarak bir kadın seçilmesiyle başlamıştır.
2019 yılında ise Şeyh Halife b. Zayed el-Nehyan bir konuşmasında "Kadınlar toplumumuzun yarısını oluşturmaktadır, o şekilde de temsil edilmelilerdir" açıklamasında bulunmuştur.
Aynı yıl yapılan seçimlerde meclisin yüzde 35'i kadınlardan oluşmuştur.
Oy verme alışkanlığında aşiret bağlarının önemi
Aşiret bağlarının seçim alışkanlıkları üzerindeki etkisi günümüzde de devam ediyor.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
Diğer Körfez ülkelerinde olduğu gibi, BAE'de de insanlar oy verirken aşiret bağlarını dikkate alıyor.
İnsanlar oy verirken kendi aşiretlerinden kişilere veya kişisel bağlantısı olduğu adaylara oy verme eğilimi içerisinde.
2015 yılında yapılan bir ankete göre, BAE vatandaşlarının 43,4'ü oy verirken adayla aralarındaki kan bağına önem veriyor.
Seçmenlerin 47,3'ü ise adayla aralarındaki kişisel bağın oy vermelerinde etkili olduğunu söylüyor.
Aşiret bağlarına göre şekillenen oy verme alışkanlığını Sultan el-Kasimî'nin "Başkasına değil sadece kendi aile üyesine oy vermiş olduklarını gururla söyleyen seçmenleri okumak alışılmadık bir şey değil. Doğrusu, 7 emirliğin en büyüğü olan Abu Dhabi'de el-Emirî aşireti 4 meclis koltuğunun 3'ünü kazandı" (Tribalism and Political Power in the Gulf, s. 132) ifadeleri çok iyi bir şekilde açıklamaktadır.
BAE'de seçim süreçlerinde aşiret bağlarının etkisi ve tarihî aşiret meclisi geleneğinin modern yansımalarının analiz edilmesi ülkenin siyasetinin ve toplumunun anlaşılmasında önemli bir yerde durmaktadır.
Tarihin tozlu sayfalarında kaybolduğu varsayılan aşiret yapısı günümüzde de güçlü ve etkin bir şekilde varlığını sürdürmektedir.
Kaynak:
Alanoud al-Sharekh ve Courtney Freer, (2022). Tribalism and Political Power in the Gulf. I.B. Tauris.
*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.
© The Independentturkish
