Hükümete katılan Iraklı partiler, Ketaib Hizbullah’ın kırmızı çizgiyi aştığını düşünüyor.

Washington yönetimi, İran'la müttefik olan Ketaib Hizbullah'ın pazar günü Ürdün-Suriye sınırında gerçekleştirilen insansız hava aracı (İHA) saldırısına karıştığını bildirdi. Söz konusu saldırı, 3 Amerikan askerinin hayatına mâl oldu ve onlarca kişi yaralandı. Washington yönetimi, bu saldırıya karşı güçlü bir şekilde yanıt verme sözü verdi.

Irak hükümetini zor duruma düşürmek istemediği için Amerikan kuvvetlerine yönelik tüm saldırıları durdurduğunu duyuran Ketaib Hizbullah, İran'la olan anlaşmazlıklar ve direniş ekseni hakkında kamuoyuna açıklamalarda bulundu.

Analistler ve politikacılar, sürpriz bir şekilde gelen bu duyurunun, Tahran yönetimi ve nüfuz sahibi Iraklı grupların Gazze'deki savaşla ilgili bölgesel bir çatışmadan kaçınmak istediklerinin şimdiye kadarki en bariz işareti olduğunu ifade etti. Bu durum, Ekim ayından bu yana Amerikan kuvvetlerine yönelik onlarca saldırının ardından gelen kopuşun temsilcisi oldu.

Londra'daki Chatham House düşünce kuruluşunda görevli kıdemli araştırmacı Renad Mansur, “Bağdat hükümetindeki gruplar, Irak'ın daha geniş bölgesel bir çatışma arenası haline gelmesinden endişe ediyor. Hükümetin içerisinde yer alan bu grupların statükoyu riske atmamak için özel nedenleri var” açıklamasında bulundu.

Irak'ta İslami Direniş Grubu olarak bilinen ve aralarında Ketaib Hizbullah'ın da bulunduğu silahlı gruplar tarafından Suriye ve Irak'taki ABD güçlerine yönelik gerçekleştirilen onlarca saldırı, bu gruplar ile ABD güçleri arasında aylardır süren ateşkesi sona erdirdi. Böylece hükümetin ülkede istikrarı sağlama adına verdiği onlarca yıllık çabalar kesintiye uğradı.

Aralarında bir Şii siyasetçi, bir Iraklı yetkili ve son birkaç gün içinde silahlı gruplarla görüşen bir kişinin bulunduğu üç farklı kaynak, ABD'nin yakın müttefiki Ürdün'de ABD askerlerini öldürmenin çok ileri giden bir adım olduğunu kaydetti.

ABD'nin kapsamlı tepkisinden çekinen Tahran yönetimi, kamuoyuna bu olaya karışmadığını söyledi. Bu esnada Tahran yönetimi, Ketaib Hizbullah’a gizli mesajlar göndererek saldırıları durdurması yönünde talimatlar verdi. Hükümetin içindeki Iraklı Şii gruplar da saldırıların sona ermesine aracılık etti.

Şarku’l Avsat’ın Reuters’tan aktardığı habere göre konuyla ilgili bilgi sahibi bir Şii siyasetçi şunları söyledi: “Bu durum, iç baskıların ve komşumuz İran’ın gerilimi durdurma arzusunun bir sonucu olarak gelişti.”

Bir başka kaynak ise “komşu devlet İran’ın da katılımıyla gerçek kolektif bir çaba ortaya koyulduğunu, diğer Iraklı grupların da saldırıları durdurmayı taahhüt ettiklerini, ancak güçlü bir ABD tepkisi olması halinde Ketaib Hizbullah’ın saldırılara devam edebileceğini” belirtti.

Kaynak, “ABD’nin etki alanı önümüzdeki günlerde genişlerse işler değişebilir” diye ekledi.

Tehlikeli denge

2020 yılında ABD, Bağdat Uluslararası Havalimanı'na düzenlediği saldırıda İran Devrim Muhafızları Ordusu'na (DMO) bağlı Kudüs Gücü Komutanı Kasım Süleymani ve Ketaib Hizbullah liderlerinden Ebu Mehdi el-Mühendis’i öldürmüştü.

Bu saldırı, ABD'nin bir Amerikalı müteahhidin öldürülmesinden Ketaib Hizbullah’ı sorumlu tutmasından günler sonra gerçekleşti. Iraklı yetkililer buna benzer sert bir tepkinin yeni bir şiddet döngüsüne yol açabileceğinden çekiniyor.

Hükümetin başlıca destekçisi olan Irak'taki Şii Koordinasyon Çerçevesi, 2003'te ABD öncülüğündeki işgalin ardından yıllarca ABD güçleriyle savaşan ancak son dönemlerde siyasi ve ekonomik kazanımlar elde etmeye odaklanan Bedir Örgütü ve Asaib Ehli’l Hak gibi Iraklı grupları da içeriyor.

Konuyla ilgilenen farklı beş kaynak, bu grupların ABD güçlerini hedef alan son saldırılara karşı çıktığını söyledi. Bunun sonucunda siyasi kılıflarının çökmekte olduğunu düşünen aşırılık yanlısı gruplarla kamuoyunda ender görülen bir tartışma meydana geldi.

İslami direniş gruplarının üst düzey liderlerinin düşüncelerine hâkim olan bir kaynak, “şu an sırtları duvara dayanmış gibi hissediyorlar” ifadesini kullandı.

Ketaib Hizbullah saldırılarına son verdiğini açıklarken İran ve diğer müttefiklerinin, “ABD işgal güçlerine yönelik baskı ve gerilimi artırmaya sık sık karşı çıktıklarını” söyledi.

Chatham House'da araştırmacı olan Mansur, “Bu her zaman çatışma ve güç gösterisi arasında bulunan bir denge. Dolayısıyla gerilimi artırarak çok ileri gidilmemeli. Risklerle dolu şiddet dengesi korunmaya çalışılmalı” diyerek konuya dikkat çekti.

Mansur, “Bu denge ABD askerlerinin öldürülmesiyle bozulur. Tıpkı 2019'da olduğu gibi… O dönemde gerçekleşen bu denge bozukluğu ABD'nin Süleymani ve el-Mühendis’i öldürmesine yol açmıştı” diye ekledi.

*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.

Şarku'l Avsat'ın haberlerine ulaşmak için tıklayın