Başka bir hegemonya biçimi: İran, Irak'tan gelen gazı engelliyor

Koordinasyon Çerçevesi, Washington'u, Bağdat'ın Tahran'a gaz ücreti ödemesine izin vermediği için elektrik kesintilerinin arkasındaki sebep olmakla suçladı

Dora mahallesindeki Bağdat elektrik santrali / Fotoğraf: AFP

Bölgesel sistemlerde hegemonya kavramı, 'devletin yumuşak ve sert güç araçlarını kullanmaya dayanan çok boyutlu bir strateji kullanarak nüfuz araması', 'diğer rejimleri ve onların elitlerini aralarında ortak değerler olduğuna inandırması' ve ardından 'o devletin bu seçkinlere yönelik politikasının herkesin kamu çıkarını temel alması' ile ilgilenir.

Aslında, siyasi düşünür Gramsci'nin vurguladığına göre, hedef rejim ve devletlerdeki elitleri ikna etmeye çalışmak, hegemonya peşinde koşan devletlerin kendi çıkarlarını elde etmek için en düşük maliyetli ve en önemli aracıdır.

fazla oku

Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)

Hegemonik ilişkilerin kurulmasından sonra hırslı devlet, cebir ve baskı araçlarını daha fazla kullanmaya başlar.

Tahran'ın Bağdat'a yönelik stratejisi büyük ölçüde ideolojiyi kullanmaya, İran rejiminden etkilenen gruplar yaratmaya ve önceden var olan diğer gruplara destek sağlamaya dayanır.

Ancak İran'ın Irak'ta uygulamaya çalıştığı hegemonik politikaların sonuçları birçok durumda kendini göstermektedir. Bunların sonuncusu, Irak hükümetine ABD'yi etkilemesi ve İran'a para aktarması için baskı yapmaktır.

İran, temmuz ayının başından bu yana gaz arzını yaklaşık yüzde 50 oranında azaltarak Irak'a sevkiyatı engelledi. Irak'ın, enerji arzının yüzde 30 ila 40'ını elektrik santrallerini işletmek için İran'dan ithal ettiği biliniyor.

Irak'ın devam eden bir elektrik krizinden mustarip olduğu yerlerde, İran'ın Irak'a gaz ihracatını durdurması, Mansuriye, Bağdat, Sadr ve diğer bazı bölgelerdeki gaz dağıtım istasyonlarının durdurulmasına sebep oldu.

İran gazının yasaklanmasının ardındaki sebep, Irak hükümetinin özellikle sıcak yaz mevsiminde elektrik kesintileri nedeniyle ülkede protestoların patlak vermesinden korkması ve ABD'nin yaptırım rejimi nedeniyle Tahran'a olan mali borçlarını ödemede gecikmesidir.

Ekim Hareketi'nin atmosferine geri dönen Irak hükümeti, mali transferleri ödemekten ve böylece ABD yaptırım rejiminden kaçınmak için İran ile Irak ham petrolünü İran gazıyla takas etmeye dayalı bir anlaşma imzaladı.

Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani, İran'ın Bağdat'a gaz ihracatını azalttığını ve bunun elektrik üretim istasyonlarının işletilmesi için yakıt arzının kesilmesine yol açtığını belirtti.

Daha sonra Irak Bakanlar Konseyi, Petrol Bakanlığı'nın İran'ın gaz ve elektrik arzına eşdeğer miktarda ham petrol satması konusunda anlaştı.

İran'ın Irak üzerindeki baskısını hafifletmek amacıyla, İran yanlısı Şii partileri içeren Koordinasyon Çerçevesi, ABD'yi Irak'ın İran'a gaz parası ödemesine izin vermediği için Irak'ta elektrik kesintilerinin nedeni olmakla suçladı.

ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken'in Irak'a 120 günlük bir muafiyet tanıma kararı da böyle geldi. Buna göre Irak, İran'ın Irak dışındaki kısıtlı bankalardaki hesaplarındaki gaz için mali borcunu ödeyecekti.

Yani Washington, gıda ve ilaç gibi insani amaçlarla mal satın almak için İran'a mali transferlere izin verdiğinden ABD'nin izni olmadan harcanmayacak.
 


Aslında ABD'nin kararı, 'İran'ın Irak hükümeti üzerindeki baskısını azaltmak ve mali hesapları olan diğer ülkeler üzerindeki baskıyı başka yöne çevirmek'.

Ancak gerçekte, özellikle Irak'ın para aktaracağı bankaların Umman bankaları olduğu söylentisi ile başka çağrışımlar da taşıyor.

Bu nedenle, ABD'nin kararı, İran'a bir miktar fon elde etme fırsatı vermek anlamına gelebilir. Bu, bazı yaptırımların kaldırılmasına veya Güney Kore bankaları gibi diğer bankalarda dondurulmuş İran bakiyelerinin serbest bırakılmasına alternatif olabilecek bir formül olan ekonomik krizi biraz gevşetiyor.

Kararın İran'ın Irak üzerindeki baskısını hafiflettiği, gaz akışına izin verdiği ve takas anlaşması ihtiyacını ortadan kaldırdığı yönündeki ABD gerekçesi yanlıştır. Çünkü baskı İran'a dost olan diğer hükümetlere aktarılacak ve o zaman Tahran parayı dolaylı yoldan alacak.

Özetle, İran'ın, Irak vatandaşlarının elektriğinin kesilmesine yol açan gaz arzını engellemenin yanı sıra, ihraç edilen gaz fonlarını elde etmesi için Irak'a yaptığı baskının, Irak'ın Tahran tarafından ekonomik olarak sömürülmesine işaret ettiği söylenebilir.

Bununla birlikte, Washington'un Irak krizini İran'a para aktarmak için başka bir kullanımı daha var. Son olarak, hem İran hem de Washington, OPEC'in en büyük ikinci petrol üreticisi olan Irak'ın elektrik ve gaz arzı krizine henüz bir çözüm getirmedi.

 

 

Independent Arabia

DAHA FAZLA HABER OKU