“Radyo, Televizyon ve İsteğe Bağlı Yayınların İnternet Ortamından Sunumu Hakkında Yönetmelik” Resmi Gazete’de yayınlandı.
Yönetmeliğe göre radyo, tv ve isteğe bağlı yayın hizmetlerini internette sunmak isteyenler, artık RTÜK’ten lisans almak zorunda. Netflix ya da Blu TV gibi yayınlar da, ancak RTÜK’ten izin alarak yayın yapabilecek.
Türk Ticaret Kanunu’na uygun kurulan şirketlere yayın lisansı alma hakkı tanıyan yönetmeliğe göre, internet üzerinden yayın yapan yurtdışı kaynaklı televizyonlar Türkiye’de şirket kurmak zorunda kalacak.
Lisans 100 bin lira
Yönetmelikte lisans ücretleri de belirlendi. Yönetmeliğe göre internetten radyo yayını yapmak isteyenler 10 bin, TV yayını yapmak isteyenler ise 100 bin lira lisans ücreti ödeyecek. Netflix gibi ücret abone sistemi ile çalışan yayınlar, yıllık net satışlarının binde beşi kadar RTÜK’e ödeme yapmak zorunda kalacak. Bu şirketlerin kasasından yayın iletim ücreti olarak da yıllık 100 bin lira çıkacak. Lisans 10 yıllığına geçerli olacak. Lisansı olmadan yayın yapan platformlar, sulh ceza hakimliğinin kararıyla engellenebilecek..
İçerikler de denetime tabi tutulacak
Medya hizmet sağlayıcı kuruluşların ve internet yayın platform işletmecilerinin hükümlülüklerini de belirleyen yönetmeliğe göre, RTÜK tarafından yayın içerikleri nedeniyle uygulanan program durdurma, yayın durdurma ve lisans iptali yaptırımları medya hizmet sağlayıcı kuruluşun yayın yaptığı bütün iletim ortamlarını kapsayacak.
Çocuklar için tedbir uygulanacak
Yönetmelikte çocukların korunmasına ilişkin düzenlemeler de yer aldı. Buna göre, internetten yayın yapan platformlar, çocukların fiziksel, zihinsel veya ahlaki gelişimine zarar verebilecek türde yayınlara ebeveyn kontrolünü sağlayıcı tedbirleri almakla yükümlü kılındı.
Çocuğun üye olamayacağı ve kişiye özel üyelik sistemi ile hizmet veren internet siteleri için ise çocukların korunması amacına yönelik hükümler uygulanmayacak.
‘Yönetmelikte gri alanlar var’
CHP kontejanından RTÜK üyesi seçilen Faruk Bildirici de yönetmelikle ilgili bir açıklama yaptı. Açıklamalarını Twitter’dan paylaşan Bildirici yönetmelikte gri alanlar bulunduğunu iddia etti:
Benim göreve başlamamdan önce hazırlanmış olan yönetmelikte gri alanlar var; Örneğin "özgülenmemiş platformlar"ın tanımı açıkça yapılmamış. Bütün bu gri alanların ve açıklık taşımayan konuların özgürlükler lehine değerlendirilmesi gerektiğine inanıyorum ve ben öyle yapacağım.
Dijital ortamlardan bağımsız habercilik yapan siteler, gazeteciler, youtuberler ve sair bireysel iletişimlerin bu yasal düzenleme ve yönetmelik kapsamına girmediğini savunan Bildirici şu ifadeleri kullandı:
Umarım geçmişteki cezalandırıcı RTÜK pratikleri burada da devreye girmez ve RTÜK'teki çoğunluk grubu da gri alanları özgürlükler lehine değerlendirir. Ayrıca isteğe bağlı yayın hizmetleri platformunun diğer televizyon ve radyo hizmetlerinden daha geniş bir özgürlük alanı olduğuna inanıyorum. Bu platformdaki yayınlara demokrasi, insan hakları, nefret söylemi, ayrımcılık, cinsiyetçilik, şiddeti körükleme, savaş çığırtkanlığı gibi temel insani değerler dışında müdahale edilmemesi gerek. Kişilerin bu platformlarla yaptığı sözleşme devletin yüksek ahlak anlayışının dışında olmalı.
'Şarap yerine fermante üzüm suyu denilmek zorunda kalınacak'
Bildirici, isteğe bağlı yayın platformlarına, RTÜK yasasının 8. Maddesi’ndeki ‘yayın ilkeleri’ne uyma zorunluluğu getirilmesini de eleştirdi:
Bu yönetmeliğin en büyük sakıncalarından biri, ‘isteğe bağlı yayın’ platformlarına da RTÜK yasasının 8. Maddesi’ndeki ‘yayın ilkeleri’ne uyma yükümlülüğü getirmiş olması. Oysa özel sözleşmelerle yapılanyayınlar ile kamuya açık yayınlar aynı kapsamda, aynı "ilkeler ile değerlendirilemez. Birinde izleyici yayına maruz kalıyor, diğerinde izleyici o yayını isterse alıyor. Ayrıca bu yayınlara da ‘koruyucu sembol sistemi’ uygulanması zorunluluğu getiriliyor. Yani ‘akıllı işaretleri’ bu yayınlarda da göreceğiz. Artık orada da sigara dumanı çiçeklenecek, şarap yerine ‘fermante üzüm suyu" denilmek zorunda kalınacak.
Yatırım yapmayı sürdüreceğiz
İnternet üzerinden yayın yapan Netflix de konuyla ilgili bir açıklama yaptı. Şirket açıklamasında Türkiye'nin kendileri için önemli pazar olduğunu belirtti;
İnternet yayınlarına yönelik getirilen düzenlemeyi yakından takip ediyoruz. Türkiye bizim için çok önemli bir pazar. Bu nedenle Türk yetenekleriyle birlikte film ve dizi sektörüne yatırım yapmaya, üyelerimizin bu içeriklere keyifle ulaşmalarını sağlamaya devam etmek istiyoruz.
Independent Türkçe
