Sudan'da ortaya çıkan yeni durumun eski Devlet Başkanı Ömer el Beşir'in geçtiğimiz nisan ayında görevden azledilmesinin ardından gelecek seçimlerdeki siyasi haritayı değiştirmesi bekleniyor.

Anlamsız bir siyasi sahne

Sudan’da günden güne anlamsızlaşan bir siyasi sahne ortaya çıkmaya başladı. Köklü ve nüfuzlu siyasi güçlerin yaşadığı parçalanmalar ve içeride oluşan çatlaklar, birbirinden çelişkili akımlar doğururken bu güçlerin rolü ve etkisini azalttı.

Demokratik dönemin sonu olan 1986’daki son seçimlerde meclisteki en fazla sandalyeyi kazanan güçlerin bugünkü durumuna şöyle bir bakmak, Sudan siyasi sahnesini özetlemeye yetiyor. O dönem en fazla sandalyeyi kazanarak meclisin en büyük bloğu olan Sadık el-Mehdi'nin liderliğindeki Ulusal Ümmet Partisi şimdi 6’ya bölünmüş durumda.

Aynı şekilde rakipleri olan Demokratik Birlik Partisi ve İslami Hareket de nisan ayındaki halk protestoları öncesinde iktidara gelmelerine rağmen Ulusal Ümmet Partisi’yle aynı kaderi paylaştılar.

Silahlı hareketler ise 13 yıl içinde yaşanan parçalanma ve sarsıntılarla adeta bir rekora imza attılar.

İki silahlı hareketten 50 farklı harekete kadar bölünen bu güçlerden 38'i Beşir rejimiyle kurdukları ittifak sonucu ulusal diyalogu seçerken 12'si hala hükümetle birleşmeyi reddediyor.

Söz konusu silahlı hareketlerin isimlerine bakıldığında 10 tanesinin Sudan Özgürlük Hareketi’nden (SLM), 14’ünün ise Adalet ve Eşitlik Hareketi’nden (JEM) doğdular.

Ülkedeki silahlı ve siyasi partilerin ve hareketlerin sayısı 152’yi bulurken, bu rakam Avrupa Birliği (AB) ülkelerindeki partilerin toplam sayısını dahi aşıyor.

Bölünme riskleri

Sudan’daki parti bölünmeleri yeni ortaya çıkmış bir durum değil.

Ulusal Hareket, İngiliz sömürge yönetiminin neden olduğu “böl ve yönet” politikası nedeniyle kuruluşundan bu yana kuzey ve güney siyasi partileri arasında bölünmeler ve anlaşmazlıklara sahne oluyor.

Bununla birlikte son dönemdeki parti bölünmelerinin, ülkedeki demokratik yaşamın gidişatı üzerinde yıkıcı etkileri oldu.

Üç çoğulcu siyasi yapının yıkılmasına katkıda bulunan bu durum, ulusal yapıyı zayıflatırken siyasi hareketliliği de felç etti.

Bununla birlikte aşırılık yanlısı gruplar başkalarının yokluğunda genişlemeye çalışırken ve küçük savaşlarla meşgulken ulusal ve bölgesel sahnede rol oynayan geniş bir boşluk yarattı.

Araştırmacılar, siyasi sahnenin en tehlikeli yönünün, bloklar arasında bağımsız ve kabileci yapıların ortaya çıkmasına neden olan, taraflar arasında büyüyen bölgesel çatışmalar olduğuna inanıyor.

Gençlerin seçime katılma oranları düşük

Öte yandan siyasi analist Osman Salim, ülkenin büyük üniversitelerindeki öğrencilerden seçimlerde oy kullananların sayısının yüzde 10'u geçmediğini belirterek araştırma ve düşünce merkezlerinin, gençlerin siyasi faaliyetlere katılma konusundaki gönülsüzlüğünü araştırmaları gerektiğini söyledi.

Bununla birlikte 2015’teki parlamento seçimlerine yönelik veriler, çoğu seçmenin seçimlerini partisinin siyasi konumundan ziyade adaylara göre belirlediğini gösteriyor.

Salim, başta Sudan siyasi çevrelerinde geçmişleri ve nüfuzları olanlar olmak üzere siyasi güçlere, kendilerini gözden geçirmeleri ve yenilenmelerini sağlayacak şekilde reforma gitmeleri çağrısında bulundu.

Yeni ittifaklar

Sudan Meslek Grupları Birliği (SPA), Nida Sudan İttifakı, Ulusal Birlik Güçleri ve Muhalif Toplanma Koalisyonu ve bazı siyasi partilerden oluşan Özgürlük ve Değişim Bildirgesi Güçleri’nin (ÖDBG) siyasi sahneye hakim olmasının ardından geçtiğimiz nisan ayından bu yana Sudan siyaset arenasında yeni ittifaklar ve yeni güçler ortaya çıktı.

Başta 21 siyasi partiden 7’sini kapsayan Ulusal Güçler İttifakı olmak üzere siyasi güçlerden yeni ittifaklar doğdu.

Bunlardan biri olan ve içerisinde büyük bölgesel güçleri barındıran Sudan Nahda İttifakı ile önceki hükümetlerde yer almayan birçok partinin bulunduğu Birleşmiş Barış ve Adalet İttifakı da yeni ortaya çıkan ittifaklar arasında yer alıyor.

Konuya ilişkin değerlendirmelerde bulunan siyasi analist İvad Babekir ise yeni ittifakların ve blokların ortaya çıkmasının siyaset arenasını önemli ölçüde etkileyeceğini ve Askeri Geçiş Konseyi (AGK) ile ÖDBG’ye başka siyasi güçlerin de olduğu mesajı gönderen yeni bir siyasi denge yaratmaya katkıda bulunacağını söyledi.

Öte yandan, bazı gözlemciler AGK ile ÖDBG arasındaki artan anlaşmazlığın, yeni ittifakların ortaya çıkmasına neden olan bir boşluk yarattığında hemfikirler. Bazı gözlemciler ise yeni ittifakların siyasi güçlerin koalisyon ve ittifaklara girmesine zorlayan bir aşamayı gerektirdiğini düşünüyorlar.

Ulusal Ümmet Partisi lideri Sadık el-Mehdi, daha önce köklü ve siyasal islami güçlere “Perestroyka” çağrısında bulunarak yeniden yapılanma çağrısında bulundu.

 

*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.

https://www.independentarabia.com/node/35586

Independent Türkçe için çeviren: Seda Demiröz