Kasım Süleymani'nin öldürülmesi sonrası kim ne dedi?

İran Devrim Muhafızları'nın yurt dışı operasyonlardan sorumlu birimi Kudüs Gücü Komutanı Tümgeneral Kasım Süleymani'nin Irak'ta ABD güçleri tarafından öldürüldüğü teyit edildi.

62 yaşındaki Süleymani'yi hedef alan saldırıda toplam 10 kişinin hayatı kaybettiği öğrenildi.

ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon), "İran Devrim Muhafızları Kudüs Gücü Komutanı Tümgeneral Kasım Süleymani’nin Başkan Donald Trump’ın talimatı doğrultusunda öldürüldüğünü" duyurdu.

Süleymani'nin ölüm haberine ABD'den farklı tepkiler gelirken, İran resmi makamlarından yapılan açıklamalarda 'intikam' vurgusu dikkat çekti.

Saldırıya ilk tepkiyi bölge ülkeleri gösterdi.

ABD

 

ABD Başkanı Donald Trump

ABD Başkanı Donald Trump, haberlerin ardından twitter hesabından sadece Amerikan bayrağının olduğu bir paylaşım yaptı.

Bu paylaşımdan saatler sonra bir tweet daha atan Trump, "İran asla bir savaş kazanamadı, ama asla bir müzakereyi kaybetmedi" yazdı.

ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo

"Iraklılar artık General Süleymani yok diye dans ediyor, özgürlüğün tadını çıkarıyor."

Eski ABD Başkan Yardımcısı Joe Biden

"Hiçbir ABD'li Süleymani için yas tutmaz. Terörü ve kaosu destekleyen biriydi.  Trump ateşe barutla gitti. Bu hamle ABD'yi Ortadoğu'da büyük bir çatışmanın eşiğine sokacak. İran kesinlikle karşılık verecektir."

Kayleigh McEnany (Trump'ın kampanya direktörlüğü basın sekreteri)

"Yüzyılın en büyük dış politika başarısı"

ABD'li Senatör Jim Risch, Senato Dış İlişkiler Komisyonu üyesi

"Kasım Süleymani yüzlerce Amerikalının ölümünden sorumluydu. Bugün adalet sağlanmış oldu."

ABD'li Senatör Elizabeth Warren, Demokrat başkanlık aday adayı

"Süleymani bir katildi, ABD'liler dahil binlerce insanın ölümünden sorumluydu. Fakat bu pervasız hamle İran ile durumu kızıştıracak ve Ortadoğu'da daha fazla ölüme neden olacak. Önceliğimiz başka bir maliyetli savaştan kaçınmak olmalı."

ABD'li Senatör Chris Murphy

"ABD'nin düşmanı Süleymani'nin öldürülmesi daha fazla Amerikalı'nın hayatını riske soktu.Genellikle yabancı siyasi yetkilileri öldürmemizin bir nedeni böylesi bir eylemin daha fazlasına mal olacağını bilmemizdir."

ABD'nin BM nezdindeki eski büyükelçisi Nikki Haley

"Kasım Süleymani ellerine Amerikan kanı bulaşmış teröristlerin şahıydı. Barış ve adaleti gözeten herkes ölümünü alkışlamalı. Trump ile güçlü durduğu ve doğu şeyi yaptığı için gurur duyulmalı." 

İran 

 

İran dini lideri Ayetullah Ali Hamaney

"Süleymani'nin intikamını alacağız. Cihad direnişimiz katlanarak devam edecek." 

İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani

"Süleymani'nin şehit olması sonrası kimsenin kuşkusu olmasın ki, İran ve bölgedeki diğer özgür ülkeler bu saldırının intikamını alacaktır."

 

İran Hükümet Sözcüsü Ali Rebii

"İran, Kasım Süleymani'nin intikamını almayı kendini savunmak ve onurunu korumak için bir hak kabul ediyor. Rehber (Hamaney), bize savaş peşinde olmadığımızı söylemişti. Fakat ABD, İran'ın kırmızı çizgisini aştı. Kuşkusuz kararlı bir cevap alacak. ABD'ye Trump'ın ve tüm başkanlarının hatırlayacağı bir ders vereceğiz"

İran Cumhurbaşkanı danışmanı Hüsameddin Eşna 

"Trump bölgeye en tehlikeli koşullarda girdi, ABD’nin hamlelerinin sonuçlarına katlanmalı"

Devrim Muhafızları eski komutanı Muhsin Rızai

"Süleymani şehit kardeşlerimin arasına katıldı. Fakat biz ABD'den bunun intikamını kuvvetli bir şekilde alacağız." 

İran Dışişleri Bakanı Cevad Zarif

"Çok tehlikeli ve aptalca. ABD, haydutça maceracılığının tüm sonuçlarından sorumlu olacaktır."

İranlı muhalif lider Meryem Racava 

"Süleymani’nin ölümü molla rejimine şiddetli bir darbe vurmuştur. Artık Devrim Muhafızları’nı bölgeden silme zamanı geldi."

Irak

Irak Cumhurbaşkanı Berhem Salih

Salih, yayınladığı yazılı açıklamada, İran Devrim Muhafızları Ordusu'na bağlı Kudüs Gücü Komutanı Kasım Süleymani ve Haşdi Şabi Başkan Yardımcısı Ebu Mehdi el-Mühendis'in öldürülmesinden derin üzüntü duyduğunu belirterek, her iki komutanın da terör örgütü IŞİD ile mücadelede önemli rol üstlendiklerini savundu.

Askeri liderleri hedef alan saldırıyı kınadığını belirten Salih, olayın hem Irak hem de bölge güvenliği için farklı yansımalara sebebiyet vereceğini belirtti.

Salih ayrıca, yüksek milli çıkarlar için herkesi, kendini kontrol etmeye ve "akıllı davranmaya" davet etti.

 

Irak Başbakanı Adil Abdulmehdi

"Saldırı Irak’ın egemenliğinin çirkin bir ihlali. ABD, Irak ile yaptığı askeri anlaşmaya aykırı davrandı. Saldırı bölgedeki gerilimi tırmandıracak, Meclis’i olağanüstü toplantıya çağırıyorum."

Haşdi Şabi milisleri sözcüsü Ahmed el Assadi 

"Süleymani ve Mühendis'in ölümünden Amerikalılar ve İsrailliler sorumlu."

Irak'ın en büyük silahlı grubu "Asaib Ehlül Hak" lideri Kays Kazali 

"Kasım Süleymani'nin öldürülmesinin bedeli ABD askerinin Irak'taki varlığının sonlandırılması olacak"

Iraklı Şii lider Mukteda Es-Sadr 

"Süleymani’nin hedef alınması devrimci ruhun hedef alınması demektir. Mehdi Ordusu Irak’ı korumaya hazır olsun."

 

Irak'taki Şii dini merci Sistani 

"Bağdat Havalimanı yakınında IŞİD'e karşı zaferin kahramanlarına (Süleymani ve Mühendis) yapılan, kaba bir saldırı ve Irak'ın egemenliğinin ihlalidir. Saldırıya tepki konusunda aklı selimle davranılmalı ve soğukkanlı olunmalı."

 

Fransa

Fransa'nın Avrupa İlişkilerden Sorumlu Bakanı Amelie de Montchalin 

"Daha tehlikeli bir dünyaya uyandık. Korktuğumuz gerçekleşti: ABD ile İran arasında gerilim artıyor. Öncelik bölgenin istikrara kavuşması. Böyle operasyonlarda tırmanmanın başladığını görürüz, ama bizim her şeyden önce istediğimiz, istikrar ve gerilimin düşmesidir"

 

Suriye

Suriye Dışişleri Bakanlığı 

"Kasım Süleymani ve El-Mühendis’İn öldürülmesi bölgedeki gerilimi ciddi şekilde tırmandıracak. Kardeş Irak’taki istikrarsızlığın sorumluluğu ABD’nin suç çetelerine benzeyen bu hain saldırganlığına aittir. ABD’nin bu hamlesi, bölgedeki Siyonist varlığın kontrol ettiği alanları genişletmesini sağlamak için bölge ülkelerinde gerginlik yaratmaya yönelik politikasının bir eseridir."

Filistin

Basim Naim, Hamas sözcüsü

"Süleymani suikastı bölgede tüm olasılıkların kapısını açıyor, sakinlik ve durağanlık dışında. ABD bunun sorumluluğuna katlanacak."

 

Filistin İslami Cihad Örgütü

"Bugün ümmet bu düşmanlığa karşı geri dönüş yapmadan sancağını yükseltecek. Filistin ve Kudüs’ün özgürleştirilmesi yolunda bu elim olaya rağmen yürüyüşümüzü sürdüreceğiz."

 

Rusya

Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Maria Zakharova

"ABD, bölgedeki güç dengesini değiştirmek istiyor. Bu olay, bölgede tansiyonun artması dışında başka hiçbir işe yaramaz ve bundan milyonlarca kişi etkilenecek"

 

İsrail

İsrail Genelkurmay Başkanı üst düzey kurmayları ile toplandı. Lübnan ve Suriye sınırında alarm durumuna geçildi.

 

Lübnan

Lübnan’daki Hizbullah örgütü lideri Hasan Nasrallah

"Süleymani’yi öldürülenlerin cezası, dünyadaki tüm direniş savaşçılarının elinden olacak. Onun hedeflerine ulaşmak için çabalayacağız ve bayrağını tüm cephelerde taşıyacağız."

 

İngiltere

İngiltere Dışişleri Bakanı Dominic Raab

"(Süleymani'nin) Ölümünün ardından bütün tarafları gerilimi düşürmeye çağırıyoruz. Daha fazla çatışma hiçbirimizin çıkarına değil."

Ortadoğu uzmanları

Andrew Exum (Eski ABD askeri, analist)

"Bu savaş anlamına gelmiyor. Bu savaşa yol açar ya da savaşa dair risk barındırdığı anlamına da gelmiyor. Hiçbiri değil. Bu tamamen savaşın ta kendisi." 

Charles Lister,  Orta Doğu Enstitüsü direktörü

"Süleymani'nin öldürülmesinin sonuçlarını tahmin etmek zor, bu Orta Doğu'da son yılların en büyük haberi. ABD yakında Suriye ve Irak'tan tamamen çekilebilir."

Global Politikalar Merkezi'nin Devlet Dışı Aktörler Programı direktörü Hassan Hassan

"ABD'nin insansız hava aracını düşürdü, Suudi Arabistan'ın petrol tesislerine saldırdı, Amerikan üssüne saldırıp bir Amerikalı müteahhiti öldürdü, ABD büyükelçiliğine saldırı organize etti, tüm bunların ardından Süleymani yenilmez olduğunu düşünerek rahatça ortada dolanmaya devam etti. İran, ABD'nin vereceği olası yanıt konusunda fazla rahat davrandı."

 

Independent Türkçe