Greta Thunberg dünya devrimine ilham olurken, genç bir Ugandalı da iklim savaşını ülkesine taşıyor

Her cuma gerçekleştirilen gösterilerin yardımıyla, neşeli Leah Namugerwa güçlü aktivizmiyle herkes tarafından tanındı. Ancak Portia Crowe'un da ortaya koyduğu gibi Namugerwa'nın yaşadığı en büyük zorluk ülkesindeki gençleri harekete geçirmek olabilir

Uganda'daki toprak kayması ve su baskını haberleri Namugerwa'yı 13 yaşında harekete geçmeye teşvik etti (Portia Crowe)

"İklim Adaleti" yazılı pankartı ciddiyetle sallayarak çamurlu Kampala pazarında gençlerin oluşturduğu kalabalığa öncülük eden Leah Namugerwa halinden memnun.

Gelecek İçin Cumalar ağının Afrika'daki en önemli yerel ayağının yürütücülerinden 15 yaşındaki Ugandalı aktivist, 29 Kasım'da küresel iklim grevine işaret etmek için Lake Victoria kıyıları boyunca yürüyüş yapıp, sesi kısılana kadar slogan atıyor.

Namugerwa yabancı büyükelçiler ve Uganda meclis başkanıyla görüşerek, Ruanda, Kenya ve İsviçre'de konferanslara katılarak iklim aktivisti olarak kısa sürede ilgi çekti. Fakat en çok grev yerinde lastik çizmeleriyleyken huzurluymuş gibi görünüyor.

Namugerwa, “Çevreye önem veren bir nesil yetiştirmek istiyorum. Liderler fark yaratamıyorsa, en azından biz fark yaratabiliriz. Çocuklar olarak bizler, olumlu bir fark yaratmak için çok küçük değiliz" dedi.

fazla oku

Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)

Doğu Afrikalı gençler, mahsul üretiminden yetersiz beslenmeye ve hastalıkların yayılmasına kadar her şeyi etkileyebilecek iklim değişikliğinden en kötü etkilenecekler arasında yer alıyor.

Uganda giderek artan biçimde kuzeyde uzun süreli kuraklıklara, doğuda heyelanlara ve kısmen ağaç örtüsünün kaybolmasından kaynaklanan su baskınlarına maruz kalıyor. Son bir haftada, alışılmadık şiddetli yağmurlar nedeniyle 36 Ugandalının hayatını kaybettiği bildirildi.

Şubattan bu yana Namugerwa her cuma derslere girmeyerek, ağaç dikme kampanyasıyla ülkede plastik torba yasağının uygulanmasına ilişkin imza kampanyasına öncülük etti. Uganda'daki toprak kayması ve su baskını haberleri Namugerwa'yı 13 yaşında harekete geçmeye teşvik etti.

Namugerwa “(Bunlar) silahla vurulan insanlar değildi - bu doğaydı. Okul arkadaşlarım okullarını, ebeveynlerini, ekinlerini kaybediyor… Bu gerçekten tedirgin ediciydi” diyor.

Babası ve lafını sakınmayan bir çevreci olan amcasının, hasara aslen iklim değişikliğinin sebep olduğunu açıklamasının ardından Namugerwa internette araştırmalar yapmaya başladı ve iklim değişikliğine dair farkındalık oluşturmak için Twitter hesabı oluşturdu.

 

2.jpg

Gösteri için pankartlar hazırlayan Namugerwa, "Liderler fark yaratamıyorsa en azından biz fark yaratabiliriz. Çocuklar olarak bizler, olumlu bir fark yaratmak için çok küçük değiliz" dedi (Portia Crowe)

 

Namugerwa, Twitter'da üretken biçimde paylaşım yapıyor, bazen cumhurbaşkanını etiketliyor fakat yeni çevre politikaları talep etmiyor. Bunun yerine sadece mevcut mevzuatın uygulanması çağrısında bulunuyor. Hükümet plastik poşetleri 6 kez başarısız biçimde yasaklamaya çalıştı, örneğin Uganda, birçok ülke gibi, Paris İklim Anlaşması'nı imzaladı ancak anlaşmayı yürürlüğe koymak için çok az şey yaptı.

Namugerwa, Twitter aracılığıyla Greta Thunberg'i keşfetti ve Thunberg onun kendi okul grevlerini düzenlemesine ilham oldu.

Kampala Uluslararası Üniversitesi'nde öğrenci olan Gelecek için Cumalar - Uganda'nın kurucularından Sadrach Nirere, “Leah ilk grevini şubatta gerçekleştirdi ve grevin cuma günü yapılmadığını da hatırlıyorum. Galiba salıydı, ardından bir sonraki cuma, sonra salı - Leah çok hevesliydi” diyor.

Namugerwa'nın ilk pankartında Thunberg'in açık mesajından esinlenerek “İklim için Okul Grevi” yazıyordu. (İki genç Madrid'deki Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Konferansı - COP25'te buluşurken, Namugerwa'ya göre ikili daha önce Twitter'da mesajlaşmıştı.)

 

 

Nirere'yle Namugerwa, Gelecek için Cumalar - Uganda'yı oluşturmak için dayanışma ağının kurucularından Hilda Flavia Nakabuye ve kuzeni Bob Motavu'yla birlikte hareket etmeye başladı. Her hafta derslere girmemenin yanında daha büyük etkinlikler planlamaya başladılar.

Ekip çok fazla kurumsal destek almadı.

Nakabuye, “Bu konuda konuştuğum ilk öğretmen bana yaptığımın işe yaramayacağını söyledi. Öğretmen, iklim değişikliğinin Tanrı'nın planı olduğunu ve ben de insan olduğum için bu konuda hiçbir şey yapamayacağımı düşünüyordu” diyor.

Derslere katılım öğrencilerin notlarını doğrudan etkilemese de eğitimin çok önemli olduğu ülkede, her hafta dersleri kaçırmak hoş karşılanmıyor. Bu da ekibi büyütmeyi zorlaştırıyor. Namugerwa'nın arkadaşlarının çoğunun gösterilere katılımı ebeveynleri tarafından engelleniyor.

Ancak Namugerwa'nın kendi ebeveynleri daha çok yüreklendiriyor.

 

3.jpg
Bazı gösterilere yaklaşık bin kişi katıldı (Porcia Crowe)

 

Namugerwa'nın babası Lukwago Cephas, “Endişelenmiyorum. Geleceğimiz yoksa eğitim de faydasız olabilir” diyor.

Cephas ve kardeşleri, 29 Kasım'da Kampala'nın Ggaba Plajı'ndaki greve katıldı. Yaklaşık 40 genç, Ggaba pazarına yürüyüşe geçmeden önce bir saat boyunca göl kıyısında plastik ve çöp topladı. (Önceki protestolara yaklaşık bin kişinin katıldığını belirten organizatörler bu eyleminse birçok öğrencinin sınavlara girdiği ve diğerlerinin de zaten tatil için memleketlerine gittiği sırada yapıldığını söylüyor.)

 

 

Dorothy Nalubega, kadınların oluşturduğu tarımı savunan ve çevreci bir grup adına oradaydı.

Nalubega, “Gençlere katılmak zorundayız. İklim değişikliğini tarımdan ayrıştıramazsınız… Uzun süren kuraklıklarla, sellerle, iklim kriziyle ürün elde edemezsiniz” diyor.

 

4.jpg

Protestoculardan bazıları yetişkinlerin eşlik ettiği küçük çocuklar (Portia Crowe)

 

Diğer katılımcılar arasında yetim ve dezavantajlı çocuklar için oluşturulan bakımevinden gelen kız çocuklarının yanı sıra Ggaba pazarında yaşayan ve çalışan balıkçı Peter Selujja da bulunuyordu.

Kıyıya vuran plastik şişeleri gösteren Selujja, “Burası benim ülkem - her şeyin temiz olmasını istiyorum. Balıklar ölüyor. Bunu gördüğümde içim sızlıyor" diyor.

Siyasi amaçlı görülebileceği için üç veya daha fazla kişinin toplanmasının polis iznini gerektirdiği Uganda'da bu tür protestolar teknik olarak yasadışı. İzin süreci genellikle planlanan etkinliğin tarihi geçinceye kadar bürokrasiye takılıyor. Nirere, “Şimdi yaptığımız işi (bundan dolayı) hiç yapmadığımızı düşünün" diyor.

Nakabuye, "Kendinizi büyük görmek zorundasınız" diye ekliyor.

Ancak güvenliklerine ilişkin endişe duyuyorlar. Çoğunlukla gençlerden oluşan ve reggae müzisyeniyken milletvekili olan Bobi Wine'ın liderlik ettiği muhalif Halk Gücü hareketinin yükselişiyle, öğrenciler iklim değişikliği eylemlerinin siyasi güdümlü olduğu şeklinde yanlış yorumlanabileceğinden korkuyor.

 

 

Nirere, “İnsanlar gençlerin hareketini siyasallaştırmaya çalışıyor” diyor.

Bu, önde gelen muhalif liderlerin dahi açıkça sokakta saldırıya uğradığı bir ülkede tehlikeli olabilir. Fakat Namugerwa o kadar endişeli değil.

Namugerwa, “Güvenliğim mi? Bence (beni tutuklamaya çalışırlarsa) bu daha fazla iklim farkındalığı yaratacaktır. Eğer böyle bir şey olursa, (medya) da gelmek zorunda kalacaktır” diyor.

Bir de Namugerwa'nın internetteki güvenliği söz konusu- hem Uganda'da hem de yurt dışındaki trollerin zorbalığıyla karşılaşıyor. Bazıları onun seçimini eleştirirken, diğerleri daha ırkçı bir ton takınıyor.

Gelecek için Cumalar - Uganda'yı gayriresmi olarak destekleyen Yeşil Afrika Kampanyası kuruluşunun üyesi Namugerwa'nın amcası Tim Mugerwa, Namugerwa'nın genç yaşta karşı karşıya olduğu baskının farkında olduğunu ancak bunu yapmaktan mutlu olduğu sürece yeğenini kimsenin durduramayacağını söylüyor.

Mugerwa, “Bu, onun öğrenme sürecinin bir parçası - sınıfta alması gereken eğitimin bir parçası” diyor.

2021'de yeşil platformun başkanlığına aday olmayı amaçlayan Mugerwa, işsizlik ve eşitsizlik gibi siyasi sorunların daha geniş iklim değişikliği probleminin belirtileri olduğunu söylüyor.

Namugerwa da aynı fikirde. Namugerwa'nın umudu gençlikte - ortalama yaşın sadece 15 olduğu Uganda dünyanın en genç nüfuslarından birine sahip. Gençlik potansiyel olarak önemli bir kaynak olsa da, söylemek yapmaktan daha kolay olabilir. Namugerwa, yurt dışında ülkesindekine nazaran daha fazla takipçisi olduğunu ve karşılaşacağı bir sonraki büyük zorluğun genç akranlarını kazanmak olduğunu kabul ediyor.

Namugerwa, “Ama Ugandalılardan vazgeçmiyorum” diyor.

 

 

*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir. 

https://www.independent.co.uk/news/world/africa

Independent Türkçe için çeviren: Cenk Korkmazer

© The Independent

DAHA FAZLA HABER OKU