Tunus Cumhurbaşkanı Kays Said'in 25 Temmuz tarihinde aldığı cesur ve reformist kararların akabinde bir krize tanık oldu.

Söz konusu kararlar kapsamında parlamentonun çalışmaları 30 günlüğüne donduruldu, milletvekillerinin dokunulmazlığı askıya alındı, başbakan görevden alındı, Said kendisini ülkenin başsavcısı olarak atadı ve gelecek hükümeti kurmakla görevli yeni bir başbakan atanacağını bildirildi.

Söz konusu kararlar ülkenin dışında ve içinde bazı tarafların tepkilerine ve endişelerine yol açtı.

İslami çizgideki Nahda Partisi'ndeki bazı isimler bu kararların anayasaya yönelik bir darbe niteliğinde olduğunu öne sürdü.

Ancak bu Tunus Cumhurbaşkanı tarafından şiddetle reddedildi. Cumhurbaşkanlığı tarafından yapılan açıklamaya göre Anayasa Hukuku Profesörü Said "Anayasa metinlerini çok iyi biliyorum ve saygı duyuyorum. Bu metinleri inceledim. Bunca zamandan sonra bazılarının dediği gibi diktatör olmayacağım" dedi.

Bu açıklamayı inceleyen Fransız Le Point dergisi bu sözleri Fransa'nın eski lideri General Charles de Gaulle'nin daha önceden sarfettiği sözler ile ilişkilendirdi.

Anayasa Hukuku Uzmanı Maurice Duverger bir basın toplantısında Gaulle'ye 1950'lerin sonunda iktidara dönmesinin akabinde temel kamu özgürlüklerini garanti altına almaya hazır olup olmadığını sormuştu.

Gaulle ise "Neden 67 yaşında bir diktatör olarak kariyere başlayacağımı düşünüyorsunuz?" demişti.

63 yaşında olan Cumhurbaşkanı Kays Said, muhaliflerinin iddialarına karşılık Gaulle'nin bu sözünü alıntılayarak aslında bu yaşta bir diktatöre dönüşmeyeceğini söylemek istedi.

Bu diktatörün tanımı, diktatörlüğün ne olduğu ve bazı yöneticilerin erken yaşta diktatörlük uyguladıkları olgusu gibi soruları gündeme getiriyor.
 

Diktatör kelimesinin kökeni Latince "dictator" kelimesine dayanır. Roma İmparatorluğu sırasında bazı olaylar ve siyasi krizler devlet görevlilerini, geçici süreliğine olağanüstü bir şekilde iktidarı yargıçlardan birinin eline vermek zorunda bırakıyordu.

Böylece bu yargıcın ülkenin yönetiminde mutlak söz sahibi olabilmesi amacıyla o sırada yürürlükte olan bütün anayasal kısıtlamalar iptal edilirdi. Kendisine verilen bu yetkiler yüzünden bu geçici yargıç, diktatör olarak adlandırılırdı.

Mussolini, Hitler ve Franco gibi İkinci Dünya Savaşı'nın en ünlü diktatörlerini incelersek, hayatlarının baharında diktatörlük yaptıklarını görürüz.

Benito Mussolini, Temmuz 1883'te doğdu ve 39 yaşındayken başladığı İtalya'yı yönetme sürecinde (1922-1943) rejimi faşizm ile karakterize edildi. 60 yaşında hayatını kaybetti.

Nazi Almanyası'nın lideri Adolf Hitler, 1889'da doğdu, 1933'te Almanya şansölyesi oldu ve 1945'te Berlin'de yaşamını yitirdi. Bu da Hitler'in 44 yaşında iktidara geldiğini, 56 yaşında ise hayatını kaybettiğini gösteriyor.

İspanya'nın durumuna gelince, İspanya'nın diktatörü Francisco Franco, 1892'de doğdu, 1939'da iç savaşa yol açan İkinci İspanya Cumhuriyeti'ni devirdi. Kazandığı bu zafer sayesinde 1939 yılından öldüğü 1975 yılına kadar ülkeyi diktatörlükle yönetti.

Ferdi diktatörlüğün yanı sıra parti diktatörlüğü de vardır. Sovyetler Birliği Komünist Partisi'ne liderlik eden Josef Stalin ve Çin Komünist Partisi'ne liderlik eden Mao Zedong'un deneyimleri buna birer örnektir.

1960'lar dönemi, çok sayıda üçüncü dünya ülkesinin bağımsızlık dalgasıyla birlikte Batı sömürgeciliğinin pençesinden kurtularak askeri darbeler geçirmesine tanık oldu.

Bu askeri darbeler Latin Amerika ve Afrika kıtası ülkelerindeki bazı liderlerin iktidarı ele geçirmelerine ve herhangi bir hukuki veya anayasal bir kısıtlama olmaksızın mutlak bir güce sahip olmalarını sağladı.

Bazı analistler ve gözlemciler bazı eski diktatör rejimlerin gerek parti diktatörlüğü (Tıpkı modern Çin'de olduğu gibi partinin genel sekreterinin bütün güçler üzerinde egemenlik kurduğu tek parti sistemi ile) gerekse ferdi diktatörlükle (Tıpkı Rusya'da olduğu gibi anayasal düzenlemelerin mekanizmasını yenileyerek) olsun 21'inci yüzyılda varlıklarını devam ettirdiğini düşünüyor.

Yukarıda bahsettiğimiz bilgiler ışığında bazı ülkelerde diktatörlük olgusunun ortaya çıkmasının totaliter rejimlere sahip ülkelerle sınırlı olmadığı, aksine "popülizm" olgusunun oluşmasıyla bazı demokrasilere de yayıldığı görülüyor.

Bu, siyaset sosyolojisini, siyaset bilimini ve hukukçuları ilgilendiren bir mesele. 1950'li yılların sonundan beri Fransız filozof Raymond Aron, Paris Sorbonne Üniversitesi'ndeki derslerinde diktatörlük olgusunu inceledi ve bunu güncelleyip "Demokrasi ve Totalitarizm" adlı klasik kitabında bastı.

Raymond Aron'a göre felsefi analiz, hangi siyasi sistemin diğerinden daha iyi olduğunu ve bir sistemin diğerine göre ne kadar meşru olduğunu değerlendirmekle ilgilenirken sosyoloji, bir değerlendirmeye tabi tutmadan sistemlerin gerçekliğini olduğu gibi incelemekle ilgileniyor.

Hukuki çalışmalar ise yöneticilerin nasıl seçileceği ve kanun ve kararnamelerin nasıl oylanacağı ile ilgili anayasa metinlerini incelemeye odaklanıyor.

Örneğin bir hukuk insanı, bir ülkede meydana gelen bir olayın anayasa hükümlerine ne kadar uygun olduğunu ve bu hükümlerin uygulanma şeklini inceliyor.

Öte yandan sosyoloji, anayasal kuralları başka unsurlar arasında analiz unsurlarından biri olarak değerlendirmekle ilgileniyor.

Ayrıca, anayasanın yazılı hükümlerini ve bunların siyasi partilerin hayatını kontrol eden gerçek hayatta uygulanmasını dikkate alarak bir ülkedeki siyasi partilerin ve nüfuz sahibi çıkar gruplarının oluşumlarını ve siyasi oyun kurallarını incelemeye özen gösteriyor.
 

Fotoğraflarla dünyadan haberler

Hepsini göster 30

Fotoğraflarla dünyadan haberler

• 1/30

  31 Ekim 2024 - ABD'nin Missouri eyaletindeki St. Charles kentinde bir yurttaş, Cadılar Bayramı'na özel kıyafetiyle oy kullandı. Seçime sayılı günler kala Kamala Harris ve Donald Trump arasındaki yarış başabaş devam ediyor. ABD Başkanı Joe Biden'ın, destekçilerini "çöp" diye nitelemesi üzerine Cumhuriyetçi Parti'nin başkan adayı Trump, çöp kamyonuna bindi. Öte yandan Arnold Schwarzenegger, Kamala Harris'i desteklediğini açıkladı (Robert Cohen/AP)

• 2/30

  30 Ekim 2024 - İspanya'nın güneyindeki Valensiya'da gerçekleşen sel, arabaları bu hale getirdi. Kurtarma ekipleri, şiddetli yağmurların yol açtığı seller sonucunda 95 kişinin hayatını kaybettiğini açıkladı. Kayıpları arama çalışmalarıysa sürüyor. Valensiya'da 1996'dan bu yana metrekareye en fazla yağışın düştüğü bildirildi. Meydana gelen felaketten dolayı 3 günlük ulusal yas ilan edildiği açıklandı (Jose Jordan/AFP)

• 3/30

  29 Ekim 2024 - Gazze Şeridi'nin merkezinde Filistinli mültecilerin kaldığı Nuseyrat kampındaki Birleşmiş Milletler Yardım ve Bayındırlık Ajansı'na (UNRWA) ait yardım dağıtım merkezinin kapısındaki açıklıktan bir adam dışarı bakıyor. İsrail, parlamentosunun yıkıma uğramış Gazze Şeridi'ndeki ana BM yardım kuruluşunu yasaklayan bir tasarıyı onaylamasının ardından artan bir uluslararası tepkiyle karşı karşıya kalıyor. 90 gün içinde yürürlüğe girmesi beklenen mevzuatın, UNRWA'nın Doğu Kudüs genel merkezinin kapatılmasına ve Refah üzerinden Gazze'ye insani yardım ulaştırılmasının engellenmesine yol açması öngörülüyor (Eyad Baba/AFP)

• 4/30

  28 Eylül 2024 - Eski ABD Başkanı Barack Obama, ABD Başkan Yardımcısı ve Demokrat Parti'nin başkan adayı Kamala Harris'in Pensilvanya eyaletinin Philadelphia kentinde düzenlenen mitinginde konuştu. Ayrıca Bruce Springsteen ve John Legend gibi sanatçılar da sahneye çıkıp seyircileri Harris'e oy vermeye ve arkadaşlarıyla ailelerini sandık başına gitmeye teşvik etmeye çağırdı (Matthew Hatcher/AFP)

• 5/30

  27 Ekim 2024 - Ferrari pilotu Carlos Sainz Jr. Formula 1 Meksika Grand Prix'sinde pitte. İspanyol pilot kariyerindeki 4. F1 zaferini elde ederken, takım arkadaşı Charles Leclerc, son turlarda yaptığı hatayla ikinciliği McLaren'in şampiyonluk mücadelesi veren pilotu Lando Norris'e kaptırıp üçüncülüğe razı oldu. Pilotlar şampiyonasında zirvedeki isim Max Verstappen ise yarış içinde toplamda 20 saniye ceza aldı ve 6. sırada bitirdi (Carlos Perez Gallardo/Reuters)

• 6/30

  26 Ekim 2024 - Birleşik Krallık'ta göçmen karşıtı protestolardaki bir eylemci, Cumhuriyetçi başkan adayı ve eski ABD Başkanı Donald Trump'ın maskesini takıyor. Eylem İngiltere'nin başkenti Londra'da, ülkedeki aşırı sağcı grupların başında gelen İngiliz Savunma Ligi'nin eski lideri Tommy Robinson'ın çağrısıyla organize edilmişti. Robinson, planladığı yürüyüş öncesi Terörle Mücadele Yasası çerçevesinde suçlanarak dün gözaltına alınmıştı. Irkçılık karşıtları da aşırı sağcılara tepki amacıyla eylem düzenledi. İki grubun karşı karşıya gelmesini engellemek üzere güvenlik önlemleri alındı (Hollie Adams/Reuters)

• 7/30

  25 Ekim 2024 - Rusya'nın Ukrayna'ya saldırısı sırasında Kursk bölgesinde Rus askerleriyle girdiği çatışmada hayatını kaybeden Ukraynalı asker Volodimir Baranov için Çernihiv'de düzenlenen cenaze töreninde halk milli marş söylüyor (Maksym Kishka/Reuters)

• 8/30

  24 Ekim 2024 - Mozambik'in başkenti Maputo'daki Maxaquene mahallesinde protestocular, güvenlik güçleriyle çatıştı. Çevik kuvvet polisi, iki muhalifin vurularak öldürülmesinden günler sonra seçimlere hile karıştırıldığı iddiasıyla eylem düzenleyen kalabalığı dağıtmak için göz yaşartıcı gaz kullandı. Avrupa Birliği gözlemcileri de Mozambik seçimlerinde düzensizlikler ve bazı sandık sonuçlarında oynama olduğunu tespit etmişti (Alfredo Zuniga/AFP)

• 9/30

  23 Ekim 2024 - Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta un kıtlığı yaşanıyor. İsrail, Gazze Şeridi'ne gıda, su, yakıt ve elektrik girişini engellemeye devam ediyor. Savaştan önce bile Gazze nüfusunun sadece yüzde 4'ü güvenli ve temiz suya erişim sağlayabiliyordu. Öte yandan Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres, "Gazze'nin kuzeyindeki çocuk felci aşılama kampanyasının son aşamasının artan şiddet ve erişim eksikliği nedeniyle ertelenmesinden büyük endişe duyduğunu" söyledi (Bashar Taleb/AFP)

• 10/30

  22 Ekim 2024 - İsrail savaş uçağı Beyrut'un güneyindeki bir mahalledeki binayı vurdu. Ayrıca İsrail'in Beyrut'ta Refik Hariri Devlet Hastanesi'nin çevresini hedef aldığı saldırıda ölenlerin sayısı 13'e yükseldi (AFP)

• 11/30

  21 Ekim 2024 - ABD'nin Kuzey Karolina eyaletinde gerçekleştirilen kampanya mitinginde eski ABD Başkanı Donald Trump'ın destekçilerinden biri, break dans yapıyor. Birleşik Devletler'de 2024 Başkanlık Seçimi, 5 Kasım'da gerçekleşecek. Donald Trump, pazar günü Pensilvanya eyaletindeki bir McDonald's'ta çalışırken, Kamala Harris, Stevie Wonder'la şarkı söyledi (Julia Demaree Nikhinson/AP)

• 12/30

  20 Ekim 2024 - İspanya Başbakanı Pedro Sanchez ve eşi Begona Gomez'i tasvir eden bir pankart, başkent Madrid'de hükümeti protesto etmek ve genel seçim çağrısında bulunmak için düzenlenen eylem sırasında İspanyol bayrakları arasında. Bugün Madrid'de bir meydanı dolduran binlerce kişi, sağcı partilerin de destek verdiği bir miting düzenledi. İspanyol bayrakları sallayarak Madrid'in finans bölgesinin kalbindeki Plaza de Castilla meydanında toplanan protestocular "hain" diye bağırarak Sanchez'i istifaya çağırdı. Sağ ve radikal sağla bağlantılı 100'den fazla az bilinen küçük grup, mitinge "Birlik, haysiyet, hukuk ve özgürlük için. Hemen genel seçim!" sloganıyla katıldı (Oscar Del Pozo/AFP)

• 13/30

  19 Ekim 2024 - Cadılar Bayramı öncesinde zombi kılığına giren bir sanatçı, Güney Kore yapımı korku filmi Zombi Ekspresi'nden (Train to Busan) ilham alan "Zombi Şinkansen" hızlı treninde performans sergiliyor. Japonya'nın Tokyo'yla Osaka arasında giden treninin kiralanan vagonunda, "yaşayan ölülerle" karşılaşmaya hazır 40'a yakın heyecan meraklısı vardı. Organizatörlerin koltuklara yerleştirdiği oyuncular, performans kapsamında korkunç bir dönüşüm geçirerek diğer yolculara "saldırmaya" başladı. Etkinlik organizatörü Kenta Iwana, "normalde güvenli ve huzurlu olan yolculuğun bir anda kaosa sürüklenişini canlandırmak istediklerini" söyledi (Kim Kyung-Hoon/Reuters)

• 14/30

  18 Ekim 2024 - Filistinliler cuma namazı kılarken bir kişi, İsrail'in saldırıları sırasında yıkılan Büyük Ömer Camisi'nin kalıntıları arasında yürüyor. Memlük ve Osmanlı döneminin mimari özelliklerini taşıyan caminin yaklaşık 1400 yıllık bir geçmişi var. Bir diğer adıyla Gazze Ulu Cami, Gazze'nin en eski, Filistin'in de üçüncü en büyük camisiydi. Bu cami, bir yılı aşkın süredir devam eden çatışmalarda enkaza dönen tarihi alanların en çarpıcı örneklerinden biri (Dawoud Abu Alkas/Reuters)

• 15/30

  17 Ekim 2024 - İngiliz pop müzik grubu One Direction'ın eski üyesi Liam Payne, Arjantin'de kaldığı otelin üçüncü katından düştükten sonra hayatını kaybetti. Arjantin Polisi, Payne'in başkent Buenos Aires'te Casa Sur adlı otelde kaldığını, "uyuşturucu ve alkol tesiri altında olma ihtimali bulunan agresif bir adam" hakkında gelen şikayet üzerine otele gittiklerini açıkladı. Arjantinli sağlık yetkilileri, otopsi yapılacağını belirtti (Agustin Marcarian/Reuters)

• 16/30

  16 Ekim 2024 - İtalyan lüks marka grubu Prada ve Houston merkezli girişim Axiom Space, NASA'nın Artemis 3 Ay misyonunda kullanılacak bir uzay giysisinin tasarımını İtalya'nın Milano kentinde tanıttı. NASA'nın Ay'ın güney kutbuna gerçekleştireceği ilk insanlı görevde Ay'da yürüyen astronotlar bu kıyafeti giyecek. Artemis 3 görevinin Eylül 2026'da gerçekleştirilmesi bekleniyor (Marco Bertorello/AFP)

• 17/30

  15 Ekim 2024 - Güney Kore'nin sınır kenti Paju'dan Kuzey Kore'nin Kaesong şehrine giden yolda, Tongil Köprüsü'ndeki askeri kontrol noktasının son hali. Güney Kore ordusu, Pyongyang'ın ordusu iki ülkeyi birbirine bağlayan yollarda patlamalar gerçekleştirince ağır tahkimatlı sınır yakınlarında "karşı ateş" harekatları yürüttüğünü açıkladı. Kuzey Kore, Güney Kore'nin Pyongyang'a drone uçurduğu iddiasının ardından ordusunun "ateş gücünü" harekete geçirmek için hazır olduğunu söylemişti. Kuzey Kore Savunma Bakanlığı, Kore yarımadasında "her an savaş çıkabileceği" uyarısında bulunmuştu (Jung Yeon-Je/AFP)

• 18/30

  14 Ekim 2024 - Gazze Şeridi'nin merkezindeki Deyr El Balah'ta çocuklara çocuk felci aşısı yapıldı. UNICEF, Gazze Şeridi'ndeki 640 binden fazla çocuğu tamamen aşılamayı hedefliyor. UNICEF'in icra direktörü Catherine Russell, çocuklara bağışıklık sistemlerini güçlendirmek için A vitamini takviyesi sağlanacağını kaydetmiş, Gazze'de çocukların hijyen standartlarının çok kötü olduğunu belirtmişti (Eyad Baba/AFP)

• 19/30

  13 Ekim 2024 - Japonya'nın başkenti Tokyo'nun Kagurazaka mahallesinde düzenlenen Cadılar Bayramı öncesi etkinliğine katılanlar kedi temalı kostümlerini giyip "Bake Neko" (Doğaüstü Kedi) festivaline katıldı. Bake Neko, 2010'dan bu yana her yıl ekim ortasında düzenleniyor. Kagurazaka'da kedi temalı bir geçit töreni düzenlenmesinin nedeni, ünlü Japon romanı "Ben Bir Kediyim"in yazarı Natsume Soseki'nin bu bölgede yaşamış olması (Philip Fong/AFP)

• 20/30

  12 Ekim 2024 - Hindistan'ın Haryana eyaletinde, Hindu tanrısı Hanuman gibi giyinen kişiler, Dussehra festivali için düzenlenen geçit töreninde dans ediyor. Her yıl kutlanan festival, iyiliğin kötülüğe karşı zaferini simgeliyor. Ancak bu yıl Bangladeş'teki Dussehra kutlamaları Hindulara karşı artan saldırıların gölgesinde kaldı. Ülkede 1 Ekim'den bu yana kutlamalarla bağlantılı 35 şiddet olayı yaşandığı bildirilmişti. Hindistan, Bangladeş'teki Hindu tapınaklarına yönelik saldırıları kınayarak komşu ülkeye tüm azınlıkların güvenliğini sağlama çağrısı yaptı (Anushree Fadnavis/Reuters)

• 21/30

  11 Ekim 2024 - Milano'daki iklim değişikliği ve Filistin'e destek eylemine katılan İsveçli aktivist Greta Thunberg slogan atıyor. Thunberg'in kurulmasına destek verdiği iklim değişikliği hareketi Fridays For Future'ın düzenlediği yürüyüşe, binin üzerinde kişi katıldı. Protestoda, Filistinlilerin simgesi haline gelmiş kefiye adlı geleneksel atkıyı takan Thunberg, "Filistinlilerin onlarca yıldır apartheid rejiminin boğucu baskısı altında yaşadığını" söyledi. Küresel ısınmayla silah endüstrisi arasındaki ilişkiye vurgu yapan aktivist "İklim adaleti mücadelesi, fosil yakıt endüstrisine karşı olduğu kadar, silah endüstrilerine, askerileşmeye ve doğal kaynakların aşırı çıkarılmasına karşı da bir mücadeledir" dedi (Piero Cruciatti/AFP)

• 22/30

  10 Ekim 2024 - Milton Kasırgası ABD'nin Florida eyaletinde yıkıma yol açtı. Şiddetli yağmurlar ve rüzgarlar sonucu evler yıkıldı ve milyonlarca kişi elektriksiz kaldı. İç Güvenlik Bakanlığı en az 10 kişinin öldüğünü açıkladı. Yetkililer rüzgarların hızının saatte 150 kilometreye ulaştığını söyledi. ABD Başkanı Joe Biden, sosyal medya üzerinden yaptığı paylaşımda "Yardım yolda ancak gelene kadar, yerel yetkilileriniz dışarı çıkmanın güvenli olduğunu söyleyene kadar yerinizde kalın" dedi (Bryan R. Smith/AFP)

• 23/30

  9 Ekim 2024 - Milton Kasırgası'nın Havana'dan geçişi şiddetli yağmurlara neden oldu. Helene Kasırgası'nın üzerinden iki hafta geçmemişken yeni bir kasırga ABD'nin Florida eyaletine doğru yaklaşıyor. Bugün eyalete ulaşması beklenen kasırga öncesinde eyalette yıllardır görülmediği kadar büyük bir tahliye çalışması yürütülüyor. ABD Başkanı Joe Biden, Milton Kasırgası’nın "Son 100 yılda ABD’deki en kötü fırtınalardan biri" olabileceği uyarısında bulundu. Milton Kasırgası'nda rüzgarların saatte 270 km hıza ulaşabileceği söyleniyor (Yamil Lage/AFP)

• 24/30

  8 Ekim 2024 - Yokoluş İsyanı Cape Town, Güney Afrika'nın başkentinde gerçekleşen Afrika Petrol Haftası Konferansı'nın düzenlendiği salonun önünde, fosil yakıtların süregelen kullanımını böyle protesto etti (Rodger Bosch/AFP)

• 25/30

  7 Ekim 2024 - Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus kentinde Filistinli bir çocuk, İsrail saldırıları sonucunda yıkılmış binanın üzerinde. 1 yıl önce bugün Hamas, İsrail'e gerçekleştirdiği saldırıda 1139 kişiyi öldürmüş ve yaklaşık 250 kişiyi rehin almıştı. Aradan geçen bir senede İsrail, Gazze'de en az 41 bin 870 kişiyi öldürdü ve bu sayının aslında çok daha fazla olduğu tahmin ediliyor. Binlerce kişi yıkılan binaların enkazı altında kaldı ya da kendilerinden haber alınamıyor. Binlercesinin daha devam eden bombardıman ve İsrail'in savaşının yarattığı koşullar nedeniyle ölmesi muhtemel. Son 12 aydaki gelişmelerle Ortadoğu bir kez daha topyekün savaşın eşiğine geldi (Mohammed Salem/Reuters)

• 26/30

  6 Ekim 2024 - İspanya'nın Katalonya bölgesinin Tarragona kentinde düzenlenen 26. İnsan Kulesi Yarışması'nda Colla Vella dels Xiquets de Valls ekibi insan kulesi oluşturuyor. Katalonya'daki festivallerde düzenlenen geleneksel insan kulesi yarışmalarında takımlar kule oluşturup bozarak mücadele ediyor. İlki 1932'de yapılan etkinlik o zamandan beri iki yılda bir gerçekleştiriliyor (Lluis Gene/AFP)

• 27/30

  5 Ekim 2024 - Binlerce Oromo, Irreecha festivali için Etiyopya'nın başkenti Addis Ababa'da bir araya geldi. Irreecha kutlamalarında geleneksel kostümler giyerek suya çiçekler daldırıyor ve kendi üzerlerine su serpiyorlar. Etiyopya'nın en kalabalık etnik grubu olan Oromoların yağmur mevsiminin bitişini kutladığı festival, zaman zaman siyasi protestolara da sahne oluyor. 2016'da polisin hükümet karşıtı protestocuları dağıtmak için göz yaşartıcı gaz kullanması ve havaya ateş açmasıyla festivalde 50'den fazla kişi hayatını kaybetmişti (Tiksa Negeri/Reuters)

• 28/30

  4 Ekim 2024 - Bir kedi Beyrut'un güneyindeki bir mahallede, İsrail'in hava saldırıları sonucunda hasar gören sokakta dolaşıyor. İsrail, üç gün önce kara harekatı başlattığı Lübnan’a saldırmayı sürdürüyor. Hizbullah'a yakın bir kaynak, AFP'ye İsrail'in Beyrut'un Dahiye bölgesini üst üste 11 kere vurduğunu aktardı. Lübnanlı yetkililer, çatışmalar nedeniyle 1,2 milyon kişinin yerinden edildiğini bildirdi (AFP)

• 29/30

  3 Ekim 2024 - ABD'nin Kuzey Carolina eyaletinin Swannanoa kentinin sakinleri, Helene Kasırgası'nın arkasında bıraktığı yıkımın ortasında. Geçen hafta ülkenin güneydoğusunu vuran kasırganın yol açtığı can kayıplarının sayısı 189'a yükseldi. Toplam 6 eyalette kayıp onlarca kişiyi arama çalışmaları sürerken, 1 milyondan fazla ev ve iş yerinde elektrik hâlâ yok (Eduardo Munoz/Reuters)

• 30/30

  2 Ekim 2024 - Meksika'da 1968'deki Tlatelolco Meydanı katliamının 56'ıncı yıldönümüde bir eylemci, polisle çatışıyor. Sözkonusu katliamda ordu, öğrencileri vurarak öldürmüştü. Meksika'nın göreve yeni başlayan başbakanı Claudia Sheinbaum, kendisine "1968 çocuğu" diyerek resmi bir özür yayımladı (Daniel Becerril/Reuters)

Şimdi bu ayrımları, hukuki yorum ve siyaset sosyolojisinin ölçülerini dikkate alır ve bunları Tunus örneğinde Cumhurbaşkanı Kays Said'in karakterine uygularsak şöyle bir sonuç elde ederiz:

Cumhurbaşkanı Said'in -şahsen söylediği gibi- bu kadar geç bir yaşta diktatör olması mümkün değil.

Bu, General de Gaulle'ün Fransa'da Said'den önce gösterdiği yaklaşımın aynısı.

Buna ilaveten Tunus Cumhurbaşkanı, yukarıda bahsettiğimiz diktatör tanımına da uymuyor.

Cumhurbaşkanı Said bağımsız bir isim. Cumhurbaşkanlığı koltuğuna Tunus halkı tarafından ezici bir çoğunlukla doğrudan seçilerek oturdu.

Kendisine oy verenlerin çoğu genç. Bu da Said'in modern, eğitimli ve aydın neslin; devrim ve sosyal medya neslinin vizyonunu temsil ettiğini gösteriyor.

Said fikirlerini ve seçim propagandasını yaymak için gençlere güvendi ve partileri tarafından desteklenen diğer adaylar gibi büyük fonlar almadı.

Daha önce bu gazetede 1 Ağustos tarihinde paylaştığımız makalemizde açıkladığımız gibi Said'in aldığı tüm kararlar anayasa hükümlerine dayanıyordu.

1 Ağustos'taki yazımızda ülkenin bütünlüğünü, güvenliğini ve bağımsızlığını tehdit eden yakın bir tehlikenin ortaya çıkması halinde cumhurbaşkanının kullanma hakkına sahip olduğu istisnai yetkilere ilişkin Tunus Anayasası'nın 80. maddesi ile Fransız Anayasası'nın 16. maddesi arasında bir irtibat kurmuştuk.

Said 25 Temmuz tarihindeki kararlarını 80. maddeye dayanarak almıştı. Bu kararlar, özellikle bazı Tunuslu insan hakları aktivistlerinin öldürülmesinden sorumlu tutulan ve hakkında soruşturma açılan İslami çizgideki Nahda Partisi'nde kargaşaya yol açmıştı.

Tunus cumhurbaşkanının, bir kısmı bazı siyasi partilerin kendisine karşı beslediği siyasi düşmanlıklar çerçevesinde tartışma yaratan kararlarının hepsinde izlediği tutum, bunların yürürlükteki yasalar uyarınca alınmış kararlar olduğunu her zaman gösteriyor.

Bir yetkilinin diktatörlük eğilimi varsa o kişi aldığı kararları böyle açıklamaz.

*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.

Independent Türkçe için çeviren: Sema Sevil

Şarku'l Avsat