İran'dan itiraf: Hükümet karşıtı son protestolara 200 bin kişi katıldı, 731 banka yakıldı

Bir İran uzmanı, “Bu bilgilerin açıklanmasının tek nedeni, devletin uyguladığı şiddetin boyutunu haklı çıkarmaktır” diyor

Göstericiler 16 Kasım'daki protestolar sırasında İran'ın merkezi şehirlerinden İsfahan'da bir sokağı kapatmıştı (AP)

İran İçişleri Bakanı çarşamba günü yaptığı açıklamada, benzin fiyatlarının ani artışıyla alevlenen hükümet karşıtı son protestolarda 200 bin kadar kişinin yer aldığını belirtti fakat toplamda kaç kişinin öldürüldüğüne dair resmi bir bilgi paylaşmadı. 

Televizyonda yayımlanan brifinginde Abdurrıza Rahmani Fazlı, protestocuların ordu ve polise ait 50'den fazla kışla ve karakola, 183 polis aracına, 731 bankaya, 70 benzin istasyonuna ve 9 dini alana, ayrıca genellikle hükümet yanlısı paramiliter kuvvetler tarafından eylemlerde göstericilerin üstüne sürmek için kullanılan bin 76 motosiklete saldırdığını iddia etti.

Rahmani Fazlı, protestolarda 307 özel araç ve 34 ambulansın zarar gördüğünü de ekledi. 

İranlı bakan, ülke genelinde, en sertlerinden bazıları başkent Tahran ve çevresindeki yoksul mahallelerde olmak üzere, yaklaşık 50 farklı yerde protestoların patlak verdiğini söyledi. Rahmani Fazlı gösterilere toplamda 130 bin ila 200 bin arasında kişinin katıldığını da kaydetti. 

Rahmani Fazlı 16 Kasım'da, en sonunda güvenlik güçleri tarafından gerçek mermi ve göz yaşartıcı gaz kullanılarak bastırılan protestoların zirveye ulaştığı sırada, Tahran'da yaklaşık 100 bölgenin protestolardan etkilendiğini, bu eylemlerde genellikle rejimin sözcüsü diye eleştirilen devlet televizyonunu ele geçirmeyi planlayan yüzlerce kişinin bulunduğunu söyledi. 

fazla oku

Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)

Brifing devlet televizyonunda yayımlandı ve hükümet kontrolündeki büyük yayın kuruluşları tarafından haber olarak verildi.

İranlı liderler sıklıkla rejim karşıtı iç muhalefetin boyutunu küçük göstermeye çalışıyor. Rahmani Fazlı'nın ayaklanmanın yaygınlaşan doğasını ayrıntılandırmada gösterdiği bu iştiyak, muhalefetin yarattığı tehdidi vurgulayarak rejimin destekçilerini harekete geçirmeyi amaçlayan bir hamle olabilir. 

Uluslararası Af Örgütü ülkedeki ağlarına dayandırarak, protesto gösterilerinde en az 134 kişinin öldürüldüğünü duyurdu ama öldürülenlerin bulunduğu yerlere veya kimliklerine dair bir açıklama yapmadı. 

Bir hafta süren eşi benzeri görülmemiş internet kesintisinin ardından sosyal medyada paylaşılan ve hükümete ait karakolları yakan protestocuların yanı sıra eylemcilere yakın mesafeden ateş açan güvenlik güçlerini de içeren videolar geniş çaplı şiddeti göstermişti. 

Brookings Enstitüsü Doha Merkezi'nden İran uzmanı Ali Fetullah Nejad verdiği bir röportajda “Bu bilgilerin açıklanmasının tek nedeni, devletin uyguladığı şiddetin boyutunu haklı çıkarmaktır (...) Halka mantıklı gelecek bir şey sunmak zorundasınız. İlk günden beri hükümet protestocuların şehir eşkıyaları olduğunu söylüyordu. Şimdi, internet erişiminin kısmen geri gelmesinden sonra ölümcül baskıyı haklı çıkarmak için rakamları vermeleri gerekiyor" diye konuştu.

 

 

İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW) çarşamba günü yaptığı açıklamada, İran'ı ölü sayısını açıklamayı reddederek göstericilere uygulanan baskının şiddetini gizlemeye çalışmakla suçlamıştı. 

Rahmani Fazlı ayrıca protestocuların yüzde 10 ila 20'sinin “sabıka kaydı” olduğunu ve göstericilerin biri her zaman kadın olmak üzere 4-5 kişilik ekipler halinde hareket ettiğini ileri sürdü. İranlı bakan, iddialarını kanıtlayacak hiçbir kanıt sunmadı. 

Rahmani Fazlı rejimin en şahin hücum birliklerinin, uluslararası düzeyde geniş çaplı ilgi gören protestoların bastırılmasında yer aldığını da doğruladı. 

Bakan, "Kolluk kuvvetleri tarafından sorumluluğu üstlenmesi istenen Besiç (milisleri) ve Devrim Muhafızları'na bağlı kuvvetler ayaklanmalara karşı verilen mücadelede ilk dakikalardan beri yer alıyor" dedi.

Rejimin diğer üst düzey isimleri gibi Rahmani Fazlı da "yabancı medyayı" ve diğer dış güçleri, İranlı yetkililerin benzin fiyatlarına yüzde 50'den yüzde 300'e kadar varan oranlarda getirdiği zammın ardından gelen şiddet olaylarını kışkırtmakla suçladı.  

İran’ın dini lideri Ayetullah Ali Hamaney kanıt göstermeksizin yaptığı açıklamada, ülke genelindeki protestoların, içinde ABD'nin de parmağının bulunduğu bir "komplonun" parçası olduğunu iddia etmişti. 

 

 

*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.

https://www.independent.co.uk/news

Independent Türkçe için çeviren: Noyan Öztürk

© The Independent

DAHA FAZLA HABER OKU