Barış Pınarı Harekatı’nın başladığı 9 Ekim’in hemen öncesinde ABD Başkanı Donald Trump başta olmak üzere pek çok yabancı devlet adamı “Suriye’deki IŞİD’liler ne olacak? Bunları kim yargılayacak?” diye sormaya başladı.
Rejim bölgesinin dışındaki yerlerde tutulan IŞİD’lilerin durumu merak edilirken diğer bölgelerde işenen askeri ihlaller ve suç işleyen sivillere hangi mahkemelerde yargılanacağı pek tartışılmadı.
Türkiye’nin yürüttüğü Barış Pınarı Harekatı kapsamında kontrolü sağlanan Resulayn ve Tel Abyad bölgesinde, yeni bir mahkeme kurulduğu haberi geldi.
Burada yönetimi ele alan ve Türkiye tarafından desteklenen Suriye Geçici Hükümeti Savunma Bakanlığı'na bağlı askeri mahkeme kuruldu.
Suriye Geçici Hükümeti Savunma Bakanlığına bağlı oluşturulan askeri mahkeme, icra edilen faaliyetler esnasında olabilecek insan hakları ihlalleri ve hukuki sorunları çözmek maksadıyla hem Rasulayn hem de Tel Abyad bölgesinde iki mahkemenin kurulduğu belirtildi.
Askeri mahkeme yapılanmasında, cinayet mahkemesi ile soruşturma ve tahkikat mahkemesi görev yapacak.
Cinayet mahkemesinde başkan ve 2 üye bulunurken, soruşturma ve tahkikat mahkemesi de başkan ve 3 üyeden müteşekkil olacak.
Askeri mahkemede toplamda 12 savcı görev yapacak.
Suriyeli muhalifler tarafından oluşturulan Suriye Geçici Hükümeti Başkanı Abdurrahman Mustafa, Geçici Hükümeti Savunma Bakanlığına bağlı Resulayn ve Tel Abyad’da oluşturulan askeri mahkemelerin kuruluş amacını Independent Türkçe’ye değerlendirdi.
“Mahkemeler olabilecek suçları araştırıp gerekli cezayı vermek için kuruldu”
Hukukun üstünlüğü ilkesini benimsediklerini ve geçici hükümet olarak kimsenin kanun dışı eylem ve davranışlarda bulunmasına izin vermeyeceklerini ifade eden Başkan Mustafa, Fırat Kalkanı ve Zeytin Dalı Harekatı bölgelerinde olduğu gibi Resulayn ve Tel Abyad’da silahlı örgütlerden temizlendikten sonra askeri mahkemeler oluşturduklarını söyledi.
Yapılan ihlal ve iddia edilen suçlara oluşturulan mahkemelerin bakacağını söyleyen Mustafa, “Bölgede yaşayan her vatandaş ihlallerle karşı karşıya kaldığında bizzat şikayete bulunabilecek. Milli Suriye Ordusu’na çok iftira atılıyor. Bizzat şahsıma da çok şikayet geldi. Araştırdık çoğu yalan çıktı. Meydana gelen suçları araştırıp gerekli cezayı vermek için mahkemeler kuruldu. Vatandaş her türlü hah ve hukuki ihlallerde sorununa çözüm bulabilmek bu mahkemelere başvurabilecek” dedi.
Oluşturulan mahkemelerin kimseyi istisna tutmayacağını ve herkese eşit davranacağını savunan Mustafa, vatandaşın doğrudan savcılara başvurabileceğini aktardı.
“Suriye kanunlarına göre yargılama yapılacak”
Yaşanacak insan hakları ihlalleri gibi iddiaları uluslararası hukuka dayalı Suriye kanunlarına göre yapılacağını belirten Mustafa, devamında şunları kaydetti:
“Mahkemeler Suriye kanunlarını göz önünde bulundurarak yargılama yapacak çünkü orası Suriye toprağıdır. Başka ülke kanununa göre yargılama durumumuz söz konusu değildir. Ayrıca yargılama kanunları özenle hazırlanmış kanunlardır. Hiç kimse dokunulmaz olmayacak ve herkes işlediği suçun cezasını çekecek. Kuruluş amaçlarından bir tanesi de iddiaları araştırıp doğrusunu ortaya çıkarmaktır.”
Mahkeme heyetinde yer alan tüm hakim ve savcıların Suriye uyruklu olduğu bilgisini paylaşan Mustafa, heyette yabancı kimsenin bulunmadığını sözlerine ekledi.
TOBB Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Bölümü Öğretim Üyesi ve güvenlik uzmanı Doç. Dr. Nihat Ali Özcan ise konuyu uluslararası boyutu ile değerlendirdi.
“Ordular uluslararası normlara göre savaşmalı”
Doç. Dr. Özcan, “Devlet büyüklerimizin aklından ne geçiyor bilmiyorum ama anladığım kadarıyla bir guruba Milli Suriye Ordusu diye bir sıfat vermişseniz ve bununla ilgili bazı eleştiriler varsa milli ordu diye bir sıfat verip sonrada bunun uluslararası normlara göre savaşacağını ya da silahlı güç kullanma kurallarına uyacağız demesi de gerekiyor” ifadelerini kullandı.
“Adı milli orduysa o zaman savaşmanın da bazı kuralları var” diyen Özcan, devamında şu değerlendirmede bulundu:
“O kurallara uyacaksınız. Bunlara uyarak savaşacaksınız. Cenevre sözleşmesi var başka anlaşmalar var. Bunlara uyacağınızı baştan ilan etmeniz gerekiyor. Şimdi bunu ilan etmişseniz ve bunlara uymanız gerektiğine göre bazı adamlarınız bunlara uymayabilir. Mesela bazı dini yapılara, hastanelere, ambulanslara veya sivillere karşı disiplin kurallarının dışına çıkıp disiplini ihlal ederek suç işleyebilir. Dünya bunu öğrenirse o zaman bu suç işleyenleri kendi içinde yargılayacak bir mekanizma kurman lazım. İşte bu mekanizmalarda mahkemelerden oluşuyor.”
Doç. Dr. Özcan, milli ordu denilen kuvvetleri paramiliter güçlerden ayıran özelliğin uluslararası norm ve kendi kuralları olduğuna dikkat çekti.
“Milli ordu dediğin milliyse kuralına göre savaşır ve onları paramilliterden ayıran da budur” diyen Özcan, “Kurallarda hem uluslararası normlar hem de kendi kurallarıdır. Yani hem yasalar hem etiktir. Bunu yapmaya getiriyorsun çünkü öbür taraftan Milli Suriye Ordusu (MSO) üzerinde bazı itham ve suçlamalar var. Dolayısıyla bu suçlamaların doğruluğunu araştırıp eğer gerçekten böyle bir suç işlenmişse bunu cezalandıracak demektir. Kurulan mahkemelerin böyle bir rolü var” diye konuştu.
© The Independentturkish
