Şili'nin eski Devlet Başkanı ve Birleşmiş Milletler (BM) İnsan Hakları Yüksek Komiseri Michelle Bachelet, Şili yönetimini isyan, yağmalama ve kundaklama olaylarını takip eden günlerde bazı protestocuların ölmesine ilişkin bağımsız soruşturma yürütmeye çağırdı. 

Tren ücretlerinde yüzde 4’lük artışa karşı çıkan öğrencilerin protestosuyla başlayan ancak hızla tırmanarak ülke genelinde hayat pahalılığına yönelik öfkeye dönüşen karışıklıkta en az 11 kişinin yaşamını yitirdiği belirtiliyor. 

Sağlık Bakanı Jaime Manalich, ülkede yaşanan kargaşanın üç günlük bilançosuna göre 239 kişinin de yaralandığını teyit etti. 

Şili’nin ilk kadın devlet başkanı olan ve iki kez seçildiği bu vazifenin ikinci dönemini geçen yıl tamamlayan BM yetkilisi Bachelet, polisin protestolara müdahalesine dair soruşturma açılması çağrısında bulundu.

Bachelet, kargaşayı kontrol etmekle görevli güvenlik güçleri ve silahlı kuvvetlerin “aşırı güç kullanımına dair rahatsız edici iddiaların” bulunduğunu ekledi. 

BM İnsan Hakları Yüksek Komiseri, “Şili’de son 5 gün içinde meydana gelen şiddet, yıkım, ölüm ve yaralanmaları görmek beni derinden rahatsız etti ve üzdü (...) Yetkili makamların ve protestocuların yaralanma veya ölüme yol açan tüm eylemlerinin bağımsız, tarafsız ve şeffaf şekilde soruşturulması gerekli” dedi.

Yağmalama ve kundaklamadan etkilenen başkent Santiago ve diğer 5 kentte olağanüstü hal (OHAL)  ilan edilirken, Şili’nin mevcut Devlet Başkanı Sebastian Pinera daha fazla şehirde kargaşanın yayılmasıyla acil durum ilan edilebileceğini söylemişti. 

Bachelet, Şili'yi 2006-2010 ve 2014-2018 yıllarında yönetmişti (AFP)

Selefi Bachelet ise Pinera’dan ülkenin askeri diktatörlükten bu yana ilk kez başkent sokaklarında asker konuşlandırılmasına izin veren bu tür ilanların yasal olmasını sağlamasını istedi.

Bachelet şöyle devam etti: 

Yetkili makamlar uluslararası insan hakları standartlarına tam riayet etmeli ve herhangi bir OHAL uygulaması istisnai ve yasalara uygun olmalıdır (...) Güvenlik güçleri ve silahlı kuvvetlerin aşırı güç kullanımına dair rahatsız edici iddialar var. Gözaltındaki bazı kişilerin hakları olduğu halde avukat erişiminin reddedildiği ve diğerlerinin de gözaltındayken kötü muamele gördüğüne dair haberlerden de endişe duyuyorum.

Milyarder bir muhafazakar olan Pinera, protestoların “suçlular” tarafından organize edildiğini söyleyince eleştirilerin hedefi haline gelirken, “Herhangi bir şeye veya kimseye saygı duymayan, sınırsız şiddet kullanma ve suç teşkil eden eylemlerde bulunmaya hevesli, güçlü ve amansız bir düşmana karşı savaşıyoruz” demişti. 

Devlet Başkanı Pinera cumartesi günü yaptığı açıklamada, ülkede infiale yol açan ücret artışını iptal edeceğini duyurarak öfkeyi dindirme girişiminde bulunmuştu.

Fakat protestoların kapsamı, düşük çalışma ücretleri, mali açıdan yeterince desteklenmeyen sağlık sistemi ve düşük emekli maaşlarının milyonlarca kişinin ekonomik zorluklar yaşamasına neden olduğu ülkede ulaşım meselesinin ötesine geçmiş durumda. 

Şili, Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) ülkeleri arasında en kötü gelir eşitsizliği oranlarından birine sahip olmanın acısını çekerken, zengin-fakir ayrımının büyüklüğü açısından Şili’yi yalnızca Kosta Rika ve Güney Afrika geçiyor.

*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.

https://www.independent.co.uk/news

Independent Türkçe için çeviren: Cenk Korkmazer