Sigaranın haram olup olmadığı sorusu yıllardan beri din çevrelerinde en çok tartışılan konuların başında geliyor.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın 11. Rize Tanıtım Günleri'nde yaptığı konuşmadaki şu sözleri yıllardır süre gelen bu tartışmanın ateşini bir kez daha harladı.
Erdoğan, Diyanet İşleri Başkanı’nı kaynak gösterdi
Bu melaneti bırakalım, kendi kendimize zarar veriyoruz. Hem kasaya, hem keseye, hem vücuda. Yazıktır, günahtır. Bu israf. Ben Cumhurbaşkanı olarak sevdiklerime diyorum ki; inanın bu haramdır. Diyanet İşleri Başkanımız da söyledi. 'Haramdır' dedi. Niye? Kasaya, emanet-i ilahi olan bu vücuda zararı var mı? Var. Doktorlar da burada. Öyleyse haram.
Erbaş: Benim de kanaatim haram olduğu yönünde
Erdoğan’ın açıklamasında kaynak olarak gösterdiği Diyanet İşleri Başkanı Ali Erbaş geçen 27 Ocak 2019 tarihinde Diyanet görevlilerine yaptığı konuşmada sigaranın haram olduğu iddiasıyla ilgili şunları söylemişti.
Sigaranın pek çok ilim adamı ve alim tarafından haram olduğu söyleniyor. Şahsen benim de kanaatim bu yöndedir. Bizim bu noktada çok dikkatli olmamız, hassas davranmamız gerekiyor.
Bundan sonra hac ve umre görevlendirmelerinde sigara içmeyen Diyanet görevlilerinin tercih edileceğini söyleyen Erbaş, 16 Şubat 2019’da Erzincan Kemaliye’de yaptığı konuşmada da “Sigaranın haram olduğunu milletimize anlatmalıyız” demişti.
Din adamlarının sigara konusunda farklı görüşleri var
Konuyla alakalı olarak kamuoyunda tanınan kimi din adamlarının geçmiş yıllarda yaptıkları açıklamalara bakıldığında birbirinden farklı görüşleri olduğu dikkat çekiyor.
Bir kısmı haram olduğunu iddia ederken bir kısmı haram olarak adlandırılamayacağı görüşünde. Yine haram olmayıp da mekruh yani dince yasaklanmayan ama tasvip de edilmeyen davranışlar olarak niteleyenler olduğu gibi Tahrimen Mekruh yani Kur'an’da açıkça yazmayan ama sürekli yapıldığında harama dönüşen davranışlar olarak nitelendirenler de var. İşte o görüşlerden bazıları..
Prof. Dr. Nihat Hatipoğlu / İlahiyatçı
“Sigara için haram diyemem. Ahkam kesmek kolay!”
Ekranların yakından tanıdığı Gaziantep İslam Bilim ve Teknoloji Üniversitesi Rektörü Prof.Dr. Nihat Hatipoğlu, 4 Mayıs 2014 tarihinde katıldığı bir televizyon programında sigaranın haram olarak sayılamayacağını iddia ederek şöyle konuşmuştu:
Sigara için haram diyemem. Sigaranın kötü bir şey olduğunu söylemekle birlikte sigara haram demek tehlikeli bir şey. İçki de haram ama içkiyle sigara aynı şey mi? Zina da haram. Zina ile sigara aynı şey midir? Harama karşı direncimizi azaltır her şeye haram demek. Mekruhtur, şiddetli mekruh olabilir. Doktor bir kişiye 'Sigara kullanırsan üç ayda öleceksin' derse harama dönüşebilir. Ama hocam israftır derseniz parası çok olan için israf olmayabilir. Sağlığa zararlı derseniz herkesi aynı ölçüde etkilemeyebilir. Haram bir şeye benzetirken bütün unsurlarıyla harama benzemesi lazım. Akıldan, mideden konuşup, ahkam kesmesi kolay. Bu işin sokağı, caddesi var yani. Millet size bakacak, bize bakacak ona göre hayatını tanzim edecek. Adama haram içiyorsun dersen zaten haram içiyorum, diğer haramları da işleyim bari der. Onun için bunlar tehlikeli şeyler. Fetva verirken dikkat etmek lazım.
Dr. Hüseyin Kayapınar (Diyanet İşleri Başkanlığı Din İşleri Yüksek Kurulu Başkanı)
“Caiz değildir”
Diyanet İşler Başkanı Erbaş’ın “Haramdır” demesine karşın Kayapınar, 30 Ocak 2018’de Diyanet TV’de katıldığı programda sigaranın haram olup olmadığına dair net bir hükümde bulunmamış ama şunları söylemişti:
Sigarayla ilgili Kuran ve sünnette açık bir şey yok. Sigaranın cana, nesle, mala zararı var. Bu zararlara baktığımız zaman caiz değildir. Haram mı mekruh mu tartışması var. Aslına kalırsa mekruhun haram gibi günah olma yönünden pek farkı yok. İkisi de aynı ölçüde günahtır. Ancak haram kesin nas yani ayet ile yasaklandığından onu inkar eden helaldir diyen ayeti de inkar etmiş oluyor ve dinden çıkıyor. Ama tahrimen mekruh denilen şey hakkında ayet olmadığı için ona haram değil denildiğinde dinden çıkmış olunmaz. Ama işleme itibariyle ister haram deyin ister mekruh deyin günahtır.
Nureddin Yıldız / Sosyal Doku Vakfı Onursal Başkanı
“Fıkıf Konseyi’nin haram olduğu yönünde kararı var”
Sosyal Doku Vakfı Onursal Başkanı ve din adamı Nureddin Yıldız, 11 Mart 2019’da internet sitesinden yaptığı konuşmasında sigaranın haram olduğunu iddia edip, bu konudaki görüşlerini yaşadığı bir olay üzerinden şöyle anlatmıştı:
Benim elini öpmem gereken düzeyde bir hocaefendi bana ‘Bizim talebeler senin internette sigaraya haram dediğin konuşmayı gösterdiler’ dedi. Ben de estağfurullah hocam Fıkıh konseyinin böyle bir kararı var, onu iletiyorum, ben bir şeyin haram veya helal olduğunu söyleyecek konumda değilim diye cevap verdim. O da ‘Aslında doğru söylüyorsun ama biliyorsun bizim doğuda hocalar hep sigara içerler, bizim bunu söylememiz çok zor.’ Yani aslında o da haram olduğunu düşünüyormuş da tersini söylerse kendi meşrebinden hocalarla ters düşmemek için söylemiyormuş. Oysa Ebu Hanife doğru bildiği şeyleri söylemek için kırbaç yedi. Bizim ümmetimizin farkı Ebru Hanife gibi alimler yetiştirme gayesidir.
Ahmet Mahmut Ünlü / Vaiz
“Haram diyenler Allah adına konuşmuş olur. Haram değil mekruh”
Kamuoyunda Cübbeli Ahmet Hoca adıyla bilinen İsmailağa Cemaati ileri gelenlerinden Ahmet Mahmut Ünlü ise 20 Aralık 2014 tarihinde katıldığı bir televizyon programında sigaranın haram olmadığını sadece mekruh olduğunu öne sürdü.
Sigara haram değildir mekruhtur. Haram olması için ayet, delil lazım. Helal, haram kanuni bir terim değil ki. Haram derseniz Allah adına konuşmuş oluyorsunuz. Mekruhtur yani Allah’ın istemediği bir şey. Sağlığa zararı tespit edildi. İsraf var ama haram değil.
Prof. Dr. Cevat Akşit / İlahiyatçı
Akşit: Sigara mekruh değil yüzde 100 haram
İlahiyatçı Prof. Dr. Cevat Akşit ise 6 Ağustos 2012 tarihinde katıldığı bir televizyon programında sorulan bir soru üzerine sigaranın yüzde 100 haram olduğunu öne sürdü. Akşit gerekçesini şuna dayandırdı:
100’de 100 haram. Mekruh diyenler oldu. Allah’ın kılmadığını hiçbir kimse haram kılamaz. Eskiden zararı kesin bilinmediği için mekruh diyorlardı. Ancak araştırmalar ortaya koydu ki sigara, esrardan,rakıdan,uyuşturucudan bile büyük zehir. Her türlü bela var sigarada…
“Allah intiharı yasaklamış. Ha sigara içmişsin ha kendini ipe asmışsın”
Akşit sigaranın haram olduğuna dair iddiasını şöyle devam ettirdi.
Halen eskiden mekruh demişler de, bilmem şeyh efendi mekruh demiş diye savunuyorlar. Bizim örneğimiz Kuran’dır, Muhammed Mustafa’dır. Falan şeyh yaptıysa bizim örneğimiz olamaz. Kuran’a Peygambere uyarsa olabilir. Kuran ne diyor kendinizi öldürmeyin. Zehir içebilir misiniz? İçemezsiniz. Allah intiharı yasaklamış , günah demiş. Ha kendini ipe çekmişsin ha sigara içmişsin bunu ben söylemiyorum tıp söylüyor. Kesin haram olduğunu söylüyorum hangi hoca gelirse gelsin tartışalım.
İhsan Şenocak / İlahiyatçı yazar
“Yaptığımız ibadetlerle Allah’ın affedeceği haramlardandır”
İlahiyatçı yazar İhsan Şenocak ise 21 Kasım 2013’de bu konudaki görüşlerini şöyle anlatıyordu:
İslam dünyası sigarayla 15. Yüzyılda tanışıyor. İlk dönem fakihlerimizin (fıkıh bilginleri) eserlerinde sigaraya dair bir hüküm yok. Sigara İslam dünyasına girdikten sonra Fukaha (İslam hukuku uzmanı) eğer hakkında haram olduğuna dair bir şey yoksa Allah yaratılan her şeyi insan için yaratmıştır ve sigara bir bitkiden üretildiğine göre mübah olduğuna dair hüküm verdiler. Daha sonra tıp dünyası sigaranın kesin zararını tespit edince yeni görüşler ortaya çıktı. Bu fakihlerimiz sigara hakkında direk bir ayet olmadığını belirterek tahrimen mekhur ilan ettiler. İkinci görüş ise ki bu tercihen kabul etmememiz gereken görüştür o da haramdır ama yaptığımız ibadetlerle Allah’ın affedeceği haramlardandır. Üçüncü görüş olarak da sigaranın haram olduğunu söylediler.
“Bir insanın kendi kolunu kesmesi haramsa sigarada içmesi de haram”
Şenocak iddiasını ayetlerden örnek vererek şöyle devam ettirdi.
Cenabı Hak, malını böyle insana cemaate faydası olmayacak şekilde harcayanlar şeytanın dostlarıdır diyordur. Bir insanın kendi istiyor diye malını harcama yok etme hakkı yoktur. Örneğin gemisi olan biri keyfi için gemisini batıramaz . Bu haramdır. Bir başka ayette kendi ellerinizle kendiniz tehlikeye atmayın diyor. Tıp çevrelerin sigaranın insan bedenine zararına tespit etmesinden dolayı biz de diyoruz sigara içen biri bu ayete muhalefet ediyor kendi sağlığına zarar veriyor. Bir insanın eline bıçak alıp bu kollar bana ait deyip kesmesi nasıl yasak ve haramsa sigarayla organlarını çürütmesi de o derece haramdır.
“Ailesinin nafakasından kesmese de haram”
Şenocak ayrıca sigaranın kişinin bütçesini sarsmasa bile yine haram olduğunu iddia etti.
Biri ben sigara içiyorum ama çocuğumun nafakasından kesmiyorum dese bile sağlığa olan zararından ve bu konudaki ayetten hareketle sigara içmenin haram olduğunu söylememiz gerek.
Ebubekir Sifil / İlahiyatçı yazar
“Genelleme yapmamak lazım bazı durumlarda haramdır”
İlahiyatçı yazar Ebubekir Sifil, 16 Ağustos 2015 tarihinde katıldığı bir programda gelen bir soru üzerine sigarayla ilgili şöyle konuşmuştu:
Sigara içmek haramdır diye genelleme yapmayı doğru bulmuyorum. Bu konunun haram olduğunu söyleyen alimlerimiz var. Buna mukabil özellikle Şafi mezhebinden haram olmadığına dair fetvalar da var. Bunu genel hüküm olarak mutlak haramdır veya mutlak mübahtır demeyelim. Ne diyelim. Örneğin kişi astım hastasıyla bile bile sigara içmeye devam edecekse bu sağlığına zarardır. Onun içmesi haramdır. Hamile bir kadının içmesi haramdır. Fakat bütün bunlara rağmen sigaradan etkilenmeyen insanlar da var. Hakkında bir ayet olmadığı için ve herkesin sağlığı da aynı ölçüde etkilenmediği için kesin haram diyemem. Bazı insanlar için haramdır ama bazı insanlar için haram demek için de ayrı delil lazım.
Prof.Dr. Hamdi Döndüren / İlahiyatçı
“En azından mekruhtur”
İlahiyatçı Prof. Dr. Hamdi Döndüren ise 2 Ocak 2016 tarihindeki konuşmasında Suudi Arabistan’dan örnekler vererek sigarayla ilgili düşüncesini şöyle anlattı:
Hacca gidenler görmüştür. Sigara işareti olan tabelalarda Allah habis (kötü) olan şeyleri haram kılmıştır ayetini görürler. Dolayısıyla sigarayı habis kapsamına sokarak sigaranın haram olduğunu levhalara işlemişler. Tabi sigaranın direk habis kapsamına sokulup sokulmayacağı tartışılabilir ancak tıp bilimi sigaranın zararlarını ispatladı. Sigaranın haram olduğunu söyleyenler var. İyice şarap derecesinde kumar derecesinde katı bir haram olmak yerine en iyimser bir yorumla mekruh olduğunu söylemek mümkün. En azından mekruhtur. Bir mekruhu da insan yıllarca günlerce sürdürmemelidir.
Prof.Dr. Abdülaziz Bayındır / İlahiyatçı
"Sigaranın haram olduğu kanaatine varamadım"
İlahiyatçı Prof.Dr. Abdülaziz Bayındır, 4 Eylül 2013 günü katıldığı bir programda sigaranın haram olduğuna dair kesin bir kanaate varamadığını söylüyor.
Ben sigara konusunda haram kanaatine varamadım. Bu yüzden tenkit edenler oluyor vücuda zararlı olmasından hareketle. İçkiyle uyuşturucuyla karşılaştırıyorlar. Bu konuda haram dememenin nedeni Allah, içki ve kumardan uzak durun derken şeytan aranızda kin ve düşmanlık sokmak ister, sizi ibadetten uzaklaştırmak ister der. İçkiliyken namaza yaklaşmayın der. Ama sigaradan sarhoş olanı görmedim. Sağlığa zararı başka. Sigara içtiği için birbirine düşman olanı görmedim. Sarhoş olunca kaza yaparlar, kavga ederler. Çünkü akli dengesi yerinde değildir. Ama sigarada böyle bir şey yok. Bir şeye haram demek kolay değil. Çok kesin delillere ulaşmak lazım.
Prof.Dr. Esad Coşan / İskenderpaşa Cemaati eski Lideri
“Sigara içilmesin diye yazdım 40 alim çattı”
2011 yılında Avustralya’da bir trafik kazasında yaşamını yitiren İskenderpaşa Cemaati lideri Mahumut Esat Coşan da bir konuşmasında sigaraya karşı çıktığı için bir çok din bilgininden aldığı tepkileri şöyle anlatmıştı:
Bir kere İslam mecmasında sigara içilmesin diye yazı yazdım 90 yerden 40 tane alim adamdan yazı geldi sen sigaraya niye çatıyorsun diye. Ne kadar avukatı varmış, ne kadarı seveni varmış. Mesnetli mesnetsiz şeyler söylendi. Sigaraya yeniliyor insanlar.
© The Independentturkish
