Amazon bölgesindeki Rondonia eyaletinin başkenti Porto Velho sakinleri için uyandıklarında duman bulutuyla karşılaşmak artık olağan hale geliyor.

Ağustos ayının başından bu yana dumanlı günler olağan kabul edilirken hastanelerde solunum rahatsızlıklarına dair artış görülmeye başladı.

The Independent’a konuşan kentteki belediye okulu Rio Branco’nun bir üyesi “Bu mevsimde duman normaldir fakat bu yıl daha beter” dedi.

Geçen pazartesi günü şehirdeki havalimanı görüş mesafesinin düşmesi nedeniyle kapatıldı. Havalimanı, ağustos içerisinde üçüncü kez kapatılmış oldu.

Okul üyesi, sadece o sabah üç çocuğun nefes alırken sorun yaşamaları nedeniyle tıbbı yardım aldığını kaydetti.

Okul iki hafta önce, öğrenciler ve öğretmenlerin kentin hava kalitesinin kötüleştiğine dikkat çekmek için düzenlediği eylemle gündeme gelmişti.

Ancak şu günlerde Brezilya’da çevre konusunun son derece siyasileşmediyle birçok kişi söz konusu eylemi, hükümet karşıtı siyasi gösteri olarak değerlendirdi. Bu da karşılık göreceklerinden korkan öğretmenlerin görüşlerini açıkça dile getirmekten vazgeçirdi.

İsminin gizli kalmasını isteyen okul üyesi, The Independent’a şunları söyledi:

Şehrimiz dumanla kaplı. Eylemle göstermek istediğimiz manzara buydu. Böylelikle insanlar daha fazla yangın çıkarmayı bırakabilirdi. Fakat bu a, b veya c’ye karşı bir protesto değildi, dikkat çekmek içindi çünkü insanlar dört bir tarafı dumanlarla kaplı bir şekilde yaşadıklarını idrak edemiyorlar

60 yaşındaki Ivaneide Bandeira, Amazon genelindeki yerli topluluklarla çalışan Kaninde kuruluşunu yönetiyor.

Geçen hafta kuruluşla Rio Guapore’den Guajara Mirim’e seyahet eden Bandeira, kısa süre sonra kendisini yoğun dumana saplanmış buldu.

Bandeira, “Yoğun duman altında 8 saat seyahat ettik. Oraya vardığımızda, şehir de dumanla kaplıydı” dedi.

Duman onları da olumsuz şekilde etkilemeye başladı.

Bandeira, “Herkes hastalanıyor. Başım ağrıyor ve boğazım acıyor” dedi.

Her yıl, kurak mevsimde, Amazon’un büyük bölümünün üstünü bir miktar duman kapladığı görülüyor.

Bu duman, Brezilya’da “queimadas” diye bilinen, genellikle toprak sahiplerinin arazilerini temizlemek ve külle toprağı zenginleştirmek için tarlalarını yakmalarından kaynaklanıyor.

Genellikle bu tip yangınlar sadece yerel manşetleri süslerken, bu yıl rüzgar hızındaki beklenmedik değişim, dumanı Güney Amerika’nın en büyük şehri olan Sao Paulo’ya kadar taşıdı. Dumanlar öğleden sonra gökyüzünün aniden kararmasına neden oldu.

Ulusal Uzay Araştırmaları Enstitüsü’nün verilerine göre, Brezilya’da bu yılki yangın sayısı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 76 arttı.

Bu rakam, Amazon’un karşılaştığı, kaydedilen en kurak yıl olan 2010’dan bu yana en yüksek rakam oldu.

Uzmanlar, hükümetin bu yılki yangın sayısındaki artışı yüksek sıcaklıklara bağladığını ancak 2019’un nispeten ılımlı geçtiğini söylüyor.

Sivil toplum kuruluşu Ipam’da araştırmacı Ane Alencar “Amazonlar’da veya Brezilya’nın merkezinde aşırı kuraklığı artıran kurak bir yılda veya iklim olayları yılında değiliz” dedi.

Fakat Alencar’ın araştırması, bu yılki yangınların ormansızlaşmanın çoğaldığı yerlerde yaşandığını gösteriyor.

Brezilya Amazonu’nda 2019’daki resmi ormansızlaşma oranları birkaç ay içinde yayımlanacak fakat aylık veriler oranın şimdiden önceki yıla göre daha yüksek olacağını gösteriyor.

Hükümetin kullandığı dilin yasa dışı eylemlere teşvik ettiğini ileri süren çevreciler, günümüz yangın ve ormansızlaşma oranlarındaki artışın altında yatan sebebin bu olduğunu belirtiyor.

Hükümet ayrıca büyük çevresel risklere rağmen otoyollar ve hidroelektrik santraller gibi büyük altyapı projelerine yeşil ışık yaktı. Diğer planlar arasında düzensiz madencilik faaliyetlerinin yasallaştırılması ve yerel tarlalarda büyük ölçekli tarıma izin vermek için çevresel düzenlemelerin kolaylaştırılması yer alıyor.

Bölgede yaşayan 20 milyon insan solunum problemi yaşarken, hükümet çözüm açısından çok az şey yaptı.

Bunun yerine hükümet üyeleri onları “büyük zenginlik üzerinde oturan fakir insanlar” diye tanımlıyor.

 

 

*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.

https://www.independent.co.uk/news/world

Independent Türkçe için çeviren: Cenk Korkmazer