Ormansızlaşma rekor seviyeye yaklaşırken, Orta Afrika'da Amazon’dan daha fazla yangın var

Macron, Amazon’dakine benzer bir yardım girişimini Sahra Altı Afrika ülkeleri için de önerdi

Brezilya’da 2 bin 127 yangının gerçekleştiği  kaydedildi (AFP)

Brezilya’da Amazon yağmur ormanlarını tahrip eden yangınlara gösterilen ilgi yavaşça artarken, bu yangınlardan daha fazlasının şu anda Orta Afrika’da yaşandığı ortaya çıktı.

NASA’nın Fire Information for Resource Management System (Kaynak Yönetim Sistemi için Yangın Bilgisi) departmanının verileri, Angola’da en az 6 bin 902, Kongo Demokratik Cumhuriyeti’ndeyse 3 bin 395 yangının çıktığını gösteriyor.

Aynı verilerde Brezilya’da 2 bin 127 yangının gerçekleştiği  kaydedildi.

Bu yıl Amazon’da yaşanan yangınlardaki büyük artış küresel endişeye yol açtı. Karmaşık ekosistemde muazzam miktarda karbon depolayan yağmur ormanları, dünyada biyolojik çeşitliliğin en fazla olduğu karasal alan. Eğer küresel ısınmanın etkilerini sınırlandıracaksak bu ormanların muhafaza edilmesi hayati önem taşıyor.

Fakat Afrika’da ormanlık alanları etkileyen yangınların boyutu bilinmiyor. Tarımsal alanlarda kasıtlı çıkarılan yangınlar, tarım yöntemlerinin binlerce yıldır parçası.

Çiftçiler arazide kalan otlardan ve çalılardan kurtulmak için ekin alanlarını tutuşturuyor. Bu yakma işlemi tarıma elverişli zengin toprakların korunmasına yardımcı oluyor. 

fazla oku

Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)

Ancak yerel otlakların eksikliği Afrika’nın bazı bölgelerinde ormanlık arazilerin yakılarak tarla haline getirilmesine yol açıyor ve bu nedenle de endişeler artıyor.

Bilim insanlarına göre Amazon’da gerçekleşen hızlı ormansızlaşma, yağmur ormanlarının büyük bölümünün kuru bozkırlara çevrilmesiyle, dönüşü olmayan bir noktaya ulaşma riski altında.

The Independent’a konuşan George Mason Üniversitesi’nden Profesör Thomas Lovejoy, “Amazon’un güney ve doğu kısımlarının büyük bölümünün ve ortadaki kısımlarının bozkıra hatta belki de daha kuru biçimlere dönüştüğünü görebilirsiniz” dedi.

Brezilya'daki orman yangınlarına da büyük ölçüde tarımsal aktiviteler neden oldu. Bunun yanında, toprak sahiplerinin hasat sonrası anızları yakması, hayvan otlatmaya veya sığır yetiştirmeye alan açmak için ormanlık arazilerin yasa dışı bir şekilde yakılması tekniğini kullanması ya da arazinin değerini artırmak için ağaç kesmesi de etkili oldu.

Yasa dışı ormansızlaşma problemine ilişkin küresel duyarlılığın artmasına rağmen, tropik yağmur ormanları hiç olmadığı kadar hızlı yitiriliyor. Dünya genelinde 2016 ve 2017’de bu asırdaki herhangi bir yıldan daha fazla ağaç örtüsü yok oldu. 

Brezilya Amazonu’ndaki ormansızlaşma oranı temmuzda 2 bin 253 kilometrekareye ulaştı. Bu sayı, temmuz ayının her bir dakikasında yaklaşık 5 futbol sahasının ormansızlaştığı anlamına geliyor.

Profesör Lovejoy’un çalışma arkadaşı ve Sao Paulo Üniversitesi’nde kıdemli araştırmacı Carlos Nobre, The Guardian’a yaptığı açıklamada, ormansızlaşmanın bu yıl yüzde 20-30’a kadar artabileceğini ve son 10 yılı aşkın bir sürede ilk defa 10 bin kilometrekareyi geçmesinin “kuvvetle muhtemel” olduğunu söyledi. 

 

 

Enerji ve İklim İstihbarat Birimi yöneticisi Richard Black'e göre, Afrika’daki yangınların şu anda Amazon’u etkileyenlerle benzer problemler barındırdığını söylemek zor.

The Independent’a konuşan Black, “Açıkçası hem Amazon’da hem de Kongo’da küçük çaplı çiftçilerin yakmaları bir yaşam şekli, böyle şeyler oluyor. Farklı olan, bu yıl Amazon’daki yangınların önceki yıla göre artması. Yangın sayısı neredeyse iki katına çıktı. Bolsonaro’nun bunu teşvik ettiği görülüyor, ancak hiçbir (Afrika) ülkesinde bunun teşvik edildiğine ilişkin bir delil görmedim. Bence temel fark bu” dedi. 

Brezilya Devlet Başkanı Jair Bolsonaro’yla polemiğe giren Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, geçen hafta bir tweet’inde Amazon ormanlarını “dünyanın akciğerleri” olarak nitelendirdi ve “evimiz yanıyor” ifadesini kullandı. 

Fransa’da düzenlenen zirvenin ardından G7 ülkeleri, Amazon’daki yangınlarla mücadeleye katkı sunmak için 20 milyon dolar (yaklaşık 115 milyon TL) bağışlama taahhüdünde bulunmuştu. 

Ancak salı günü Brezilya teklifi reddettiğini duyurdu.

Macron daha sonra Sahra Altı Afrika’daki yangınlara dikkati çekti ve “Amazonlar için duyurduğumuza benzer bir girişimin başlatılması ihtimalini değerlendiriyoruz” dedi.

The Independent’a konuşan Black ise konuyla ilgili şu ifadeleri kullandı:

Bence bu fikrin tamamında kesinlikle bir saflık var. Bolsonaro’nun, Amazon’un sömürüldüğünü görmeye istekli oluşunun nedenlerinden biri açık. Çünkü uluslararası (müdahale) girişimlerinden hoşlanmıyor. (…) Amazon’a para yatırmak için birkaç yıldan beri büyük bir operasyon yapıldı. Bolsonaro bu gibi operasyonların ancak alıcı ülkede gerçek bir siyasi iradeyle desteklenirse sürdürülebileceğini gösteriyor. Çünkü bir ormanı 5 yıl boyunca korumak için para ödemenin anlamı yok. (…) Bolsonaro’nun (20 milyon doları) reddetmesine pek şaşırmadım. Bu kesinlikle tahmin edilebilirdi çünkü onun siyasi felsefesi daha çok ‘biz karar vereceğiz, buna ne olacağına Brezilya karar verecek’ şeklinde. Bu nedenle reddetmesine şaşırmadım. (...) Ayrıca, eğer ciddi koruma çabalarından bahsediyorsanız  bu tutar az.

NASA verileri, Bolivya’nın da aralarında yer aldığı 8 diğer Güney Amerika ülkesinde çıkan yangınları göstererek, yangınların Amazon’un Brezilya dışındaki bölgelerini de etkilediğini belirtiyor. Endonezya genelinde de binlerce yangın çıktı.

Üç büyük tropik orman mevcut. Amazonlar, Kongo, Endonezya ve Borneo. Hepsi de son derece önemli ve son 20 yıldır hepsinde de gerçekten yıkıcı orman yangınlarına şahit oluyoruz.

 

 

* İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.

https://www.independent.co.uk/environment

Independent Türkçe için çeviren: Cenk Korkmazer

© The Independent

DAHA FAZLA HABER OKU