WSJ: Latin Amerika krizlerle ve protestolarla sarsılıyor

"Muazzam bir kutuplaşma, kurumlara karşı güvensizlik ve öfke var"

Boluarte hükümetinin attığı adımlar, Peru'daki protestoların durmasını sağlayamadı (Reuters)

ABD'nin önde gelen gazetelerinden Wall Street Journal (WSJ), Latin Amerika'nın protesto gösterileriyle sarsıldığını yazdı.

Haberde, Latin Amerika ülkelerinde son dönemde siyasi ve ekonomik krizlerin arttığına dikkat çekildi.

Şili merkezli anket kuruluşu Latinobarómetro'nun direktörü Marta Lagos, yaptıkları çalışmaların "halkın, politikacıların güçlerini sağlık ve emeklilik gibi iyileştirilmesi istenen konularda yol kat edilmesini sağlamayan şeyler için harcamasından bıktığını" gösterdiğini söyledi.

Şirketin 7 Ekim'de yayımladığı anketinde, 18 Latin Amerika ülkesinden 20 bin kişiyle görüşme yapıldı. Katılımcıların yüzde 73'ü ülkelerinin siyasi elitlerin lehine yönetildiğini düşündüğünü ifade etti. Bu oran, 10 yıl önce yüzde 50 civarındaydı.

fazla oku

Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)

Latin Amerika, ciddi ekonomik sorunlarla da boğuşuyor. Dünya Bankası verilerine göre bölgede 2013-2019'da yıllık ekonomik büyüme ortalama olarak yüzde 1'in üstüne pek çıkmadı.

Pandemi kaynaklı ekonomik sorunlar nedeniyle yoksulluk seviyesiyse 2022'de yüzde 32,1'e yükseldi. Bu oran, 2016 yüzde 27,8'di.

Arjantin'in başkenti Buenos Aires'ten restoran sahibi Noemi Colque, "2001'dekinden daha yoksul durumdayız" dedi. Şili'de mobilya dükkanı işleten Rodolfo Alfaro ise iki aydır dişinin kırık olduğunu ama para bulamadığı için tedaviye gidemediğini söyledi.
 

brezilya protesto.jpg

Güvenlik güçleri, baskın düzenlenen binaları kısa süre içinde kontrol altına almıştı (AP)


Sorunların çözümleri için hükümetlere duyulan güven de azaldı. Latinobarómetro'nun anketine göre ülkelerindeki mevcut iktidarlara destek veren Latin Amerikalıların oranı yüzde 40. Bu oran, 10 yıl önce yüzde 54'tü.

ABD'nin başkenti Washington'da yer alan Amerikalılar Arası Diyalog adlı düşünce kuruluşundan analist Michael Shifter, şunları söyledi:

Muazzam bir kutuplaşma, kurumlara karşı güvensizlik ve çok az ilerleme kaydedildiği için ciddi bir öfkeyle kızgınlık var.

Bu durum, özellikle son dönemde yaşanan protestolarda da görülüyor.

Haberde, Brezilya'da 8 Ocak'ta patlak veren protestolarda eski lider Jair Bolsonaro destekçilerinin, Devlet Başkanlığı Sarayı, Ulusal Kongre ve Yüksek Mahkeme binasını bastığı hatırlatıldı.

Eylemciler, orduya Devlet Başkanı Luiz Inacio Lula da Silva'yı görevden alma çağrısı yapmıştı. Silva, kitlesel protestolardan Bolsonaro'yu sorumlu tutmuş, ülkesinin güvenlik güçlerini eylemcilere göz yumdukları gerekçesiyle suçlamıştı. Gösteriler nedeniyle en az 1800 kişinin gözaltına alındığı bildirilmişti.
 

peru protestolar.jpg

Hükümet karşıtı protestocular, Castillo'nun serbest bırakılmasını ve Boluarte'nin istifa etmesini istiyor (Retuers)


WSJ, Peru'da son dönemde gerçekleşen büyük protestolara da dikkat çekti. Güney Amerika ülkesinin eski lideri Pedro Castillo'nun 7 Aralık'ta azledilmesiyle, yerine Peru'nun ilk kadın Devlet Başkanı Dina Boluarte geçmişti.

Boluarte, Castillo destekçilerinin istifa çağrılarına olumsuz yanıt vermiş, Nisan 2024'te erken seçime gidileceğinin açıklanması da eylemleri durdurmaya yetmemişti. Güvenlik güçleriyle protestocular arasında yaşanan çatışmalarda şimdiye dek 48 kişi yaşamını yitirdi.

Haberde, Meksika Devlet Başkanı Andrés Manuel López Obrador'un hükümetteki yolsuzlukları haberleştiren gazetecileri açıkça eleştirdiği de hatırlatıldı. Meksika'da 2022'de gazetecilere yönelik silahlı saldırılarda 15 kişi yaşamını yitirmişti.

Ayrıca El Salvador lideri Nayib Bukele'nin çetelere karşı başlattığı savaşta yaklaşık 60 bin kişinin tutuklandığına da dikkat çekildi. ABD merkezli Af Örgütü, ülkede yetişkinlerin yüzde 2'sinin cezaevinde olduğunu ve insan haklarının ihlal edildiğini öne sürmüştü.
 


Öte yandan ABD Gümrük ve Sınır Koruması'nın paylaştığı verilere göre ekim-kasımda ülkenin güney sınırında yakalanan 411 bin göçmenin en az 4'te 1'i Küba, Venezuela ya da Nikaragua yurttaşı.

Yetkililer, geçen yıl güney sınırında 2,3 milyon göçmenin yakalandığını ve bunun rekor bir sayı olduğunu bildirmişti.



Independent Türkçe, Wall Street Journal, Guardian, AFP

DAHA FAZLA HABER OKU