Sorunun ne olduğunu anlamak için bundan tam 23 yıl öncesine gitmek gerekiyor.
8 Eylül 1999'da kabul edilen 4447 sayılı yasa ile işsizlik fonu düzenlemesi devreye girdi.
Bununla birlikte emeklilik yaşı kademeli olarak uzatıldı.
Yeni yasayla birlikte önceki yıllarda sigortalı olup iş yaşamına başlayan yüzbinlerce insanın emekli olabilecekleri tarih daha ileri bir zamana atıldı.
Emeklilik hakları ileri tarihlere kayan yüzbinler zamanla örgütlenerek seslerini duyurmaya çalıştı.
Onların adları artık kamuoyunda emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) olarak anılmaya başladı.
EYT'liler aradan geçen yıllar içinde pek çok kere umuda kapıldı.
Özellikle seçimlerden önce yapılan açıklamalar ile heyecanlandılar.
Seçim bitince ise hayal kırıklığına uğradılar.
Kimi zaman en yetkili ağızlardan gelen olumsuz açıklamaların ardından EYT düzenlemesinin çıkmayacağı noktasında görüşler ağır bastı.
2023'te yapılması beklenen seçim, kördüğüme dönmüş EYT sorununun çözümüne bir ışık olarak algılandı.
EYT'liler artık çözüme hiç olmadığı kadar yakın. İktidarın çözüm planını önümüzdeki günlerde açıklaması bekleniyor.
Ancak geçen günlerde erkeklerde 50, kadınlarda 48 yaş sınırı getirileceği iddiası, "emeklilikte yaşa takılanlar, yeniden yaşa katılacak" yorumlarının yapılmasına neden oldu.
Doğan olarak beklenti içinde giren insanların tepkisini çekti bu durum.
Bakan Bilgin: Ocak ayına sarkmaz
Gözlerin çevrildiği Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin, Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Genel Kurulu'nda önceki gün yaptığı açıklamada EYT'de sürecin uzamasının nedeninin herkesi dinlemeleri olduğunu iddia etti.
Çalışmanın devam ettiğini aktaran Bilgin, "Kapsamına tam anlamıyla ulaştığımız zaman - ki ben bu ayın sonuna kadar- TBMM'ye getireceğimi söylemiştim. İnşallah sözümü tutarım. Ocak ayına sarkmaz" dedi.
Bilgin açıklamasının devamında "En kapsamlı düzenlemeyi yapacağımızdan kimsenin şüphesi olmasın. Komisyonda, bugün yaş şartı olmasaydı haziran ayına göre ne kadar insan emekli olabilirdi onu açıklamıştım. 1 milyon 600 bine yakındı. Bugün bu sayı biraz daha yükselmiş bulunuyor. Ocak ayında biraz daha yükselecek" ifadelerini kullandı.
Son kararı Erdoğan verecek
Hazırlanacak son planın Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın onayına sunulduktan sonra kamuoyu ile paylaşılacağı belirtiliyor.
Bütün bu olan biten gelişmeleri heyecanla takip edenler ise hiç kuşku yok ki EYT'liler ve aileleri.
Sayılarının 5 milyona ulaştığı belirtilen bu kitleden, EYT düzenlemesinin çıkması halinde ilk etapta 1 milyon 600 bin kişinin emekli olabilmesi bekleniyor.
Peki EYT'liler çözüme ramak kala süreci nasıl takip ediyor?
Gecikmesinden kaynaklı endişeleri var mı?
Yaş sınırı iddialarına nasıl bakıyorlar?
EYT'den emekli olanlara az maaş ödeneceği iddialarına ne diyorlar?
Bütün bu soruları EYT mücadelesinin bilinen isimlerinden Emeklilikte Yaşa Takılanlar Federasyonu Yönetim Kurulu Başkanı Gönül Boran'a sorduk.
"Kaygı içerisindeyiz"
Bakan Bilgin'in açıklamalarından sonra çözümde gecikme olacağı konusunda bir endişeniz var mı?
Kaygı içerisindeyiz. Bütçe görüşmeleri devam ediyor. Dün o kadar merakla bekledik anlatamam. TBMM Genel Kurulu'na girmeden evvel gazetecilerin sorusuyla karşılaşan bakan, "İçeride açıklayacağım" dedi. Pür dikkat ekran karşısında nefes nefese bekledik çalışma bakanını. Ama maalesef, bizleri memnun edecek hiçbir şekilde cümle kurmadı. Yine ötelendik. 'İnşallah ocak ayına sarkmaz' cümlesiyle de aralık ayı sonunu da bekleyeceğiz diyoruz.
"Alın size hakkınızı veriyorum diyecek haliyle gelmeyeceklerini biliyoruz"
Yaş sınırıyla ilgili çalışmaları olduğuna dair içeriden bir duyumunuz var mı?
Yani "Bunun alın size hakkınızı veriyorum" diyecek haliyle gelmeyeceklerini biliyoruz. Bu kaygıyı taşıyoruz ve tastamam hakkımızı istiyoruz diyoruz. Bu da içeride konuşulan kulis bilgileri olarak yine diğer görüştüğümüz milletvekillerinden, ulaşmaya çalıştığımız meclis gazetecilerinden aldığımız bilgi. Ama yetkili ağızdan henüz duymadık onu.
"Hakkımızı aldık diyeceğimiz bir açıklama dışında hiçbir şey bizi memnun etmeyecek"
Beklentileriniz karşılamayabilirler gibi bir hava mı var şu an için?
Maalesef var ama biz bunu kabul etmiyoruz. Hakkımızı istiyoruz. Bizi memnun edecek tek cümle şu: Emeklilikte yaşa takılanlar 23 yıldır mağdur edilmişsiniz. Biz de sizin mağduriyetinizi gidermek için 8 Eylül 1999 öncesi sizi mağdur eden yasanın yaş haddinin geriye işletilmesinin ama kanunla ama kanun iptaliyle geride hiçbir kimse kalmadan ve hakkınızı aynen eşitlik ilkesinde herkesin faydalanması için veriyoruz demesini bekliyoruz. Bu bizleri memnun edecek. Verdiğimiz mücadelede "Hakkımızı evet tastamam aldık" diyeceğimiz bir açıklama bekliyoruz. Yani onun harici hiçbir açıklama inanın bizi kesmeyecek, memnun etmeyecek.
Yeni bir yaş sınırı, EYT'lilerde bölünme yaratır mı?
Hepimiz birimiz, birimiz hepimiz için birlikteliği yaşıyoruz Yarım mı verecekler? Yarımın tamamını tamamlamak için önümüz seçim var. Muhalefet hazır. Elbette biz de bunun değerlendirmesini tüm topluluğumuzla, kitlemizle yapacağız.
Düşük maaşların nedeni 2008'deki düzenleme
EYT'lilere düşük maaşlar ödeneceği iddialarına diyorsunuz?
Şimdi bu kaygı değil. Bu şu anda bile yaşadığımız yaş haddi en büyük sorunlardan biri. Niye derseniz? Bugün 30 yılın karşılığı temmuz ayı itibariyle bağlanan maaş ne biliyor musunuz? 3 bin 500 lira. Bu rakam sosyal yardım niteliğindeki bir maaşın adıdır. Örneklerini, kayıtlı belgelerini de sunarım. 30 yılın karşılığında bunun reva görülmesi şu anki iktidarımızın 2008'de çıkardığı 5510 sayılı kanunla emekli maaşlarının hesaplama şeklini değiştirilmesinden kaynaklanıyor. Kesinlikle yoksul emekliler. Biz yoksul emekliler olacağız. Niye? Bu kanun sebebiyle bağlanan emekli maaşlarının yüzde 70'lerde olması gerekirken, şu an yüzde 28-30'larla bağlanıyor.
"Emekli maaşlarının düzeltilmesi için de mücadelemiz devam edecek"
Emekli maaşlarının düzeltilmesi için de bir mücadele düşünülüyor mu?
Elbette ki mücadelemiz devam edecek. Bir sonraki nesle de faydalı olabilecek. Şimdiden, Sosyal Güvenlik Kurumu yasalarının kökten yeniden düzenlenmesi için el birliğiyle mücadeleye devam edeceğiz
"EYT'lileri toplu halde işten çıkarmalar başladı"
Düzenlemenin çıkması durumunda halen çalışan EYT'lilere yönelik "Ne de olsa süresi dolmuş" diyerek bir işten çıkarma dalgası bekliyor musunuz?
Bırakın endişeyi yaşayanlar var. Ocakta kıdem tazminatının tavan ve tabanlar oranları yükselecek. Şimdiden işverenler emekli olacaklar için kıdem tazminatlarından bir fayda sağlayabilmek adına toplu halde arkadaşlarımızı işten çıkarıyor. Burada yine işçinin, emekçinin yıpranacak. Kazanç sağlayabilmek adına toplu halde işten çıkarılan arkadaşlarımız var. İnsanların işine son vermek için hazırlık içerisine giren işverenlerin olduğunu da biliyorum.
EYT'lilere yönelik değil mi?
Tabii tabi. Orada senin emekliliğin gelmiş mi? Evet. Ocak ayını bekliyorum diyelim. Ocak ayına bekletmeyecek. "Gel senin tazminatını veriyorum, gönderiyorum" diyenler var.
"Formül istemiyoruz, şart istemiyoruz"
Son bir mesajınız var mı?
Bize koşulsuz, şartsız gelsinler. Formül istemiyoruz, şart istemiyoruz. Yeniden bir yasa ve yaşa takılmak istemiyoruz. Yeniden prime takılmak istemiyoruz. '8 Eylül 1999 öncesi hakkınızı veriyoruz' desinler. Bunu da yaparken elbette aylık bağlanma oranları çok önemli. Çünkü 3 bin 500 veya 5 bin 500 liralarla geçinmek çok zor. 'İnsanca yaşayabileceğimiz bir maaşla emekli olmak istiyoruz' diye feryat, figan bağırmaya da devam edeceğiz. Sorun ya çözülecek ya da çözülecek. Çözülmezse, 'çözüm için geliyoruz' diyene yetki vereceğiz.
© The Independentturkish
