Ukrayna'daki tehlikeli tırmanış nasıl giderilebilir?

Gökçe Hubar Independent Türkçe için yazdı

Görsel: Reuters

Rusya Federasyonu'nun Moskova'da Donetsk, Luhansk, Herson ve Zaporijya bölgelerini resmi olarak ilhak etme sürecini başlatmak için bir tören düzenlemesinin ardından Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri António Guterres,Rusya'nın Ukrayna'da ele geçirdiği dört bölgeyi ilhak planını, "yasadışı bir hareket", "uluslararası hukukun ihlali" olarak tanımlayara; "modern dünyada yeri olmadığını", "kınanması gerektiğini" ve "yedi aylık savaşta tehlikeli bir tırmanış olduğunu" beyan etti.

Birleşmiş Milletler Sözleşmesi'ni koruma görevi olduğunun altını çizen Guterres, "Tüzük açıktır. Bir Devletin topraklarının başka bir Devlet tarafından tehdit veya kuvvet kullanımı sonucu ilhakı, BM Şartı prensiplerinin ve uluslararası hukukun ihlalidir" dedi. 

Uluslararası hukuka göre, aktif silahlı çatışmalar sırasında işgal altındaki bölgelerde Ukrayna'nın yasal ve anayasal çerçevesi dışında yürütülen referandumlar, halk iradesinin gerçek bir ifadesi olarak adlandırılamaz.

Fakat yaptırım mekanizması işlemediği için, Rusya durdurulamıyor.

Dahası, Ukrayna'nın toprak bütünlüğüne saygı göstermeyerek kuvvet kullanan

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Batı'yı defalarca Rusya'ya yapılacak herhangi bir saldırının nükleer bir tepkiye yol açabileceği konusunda da uyarıyor.

Dünyanın en büyük nükleer gücünü yöneten Putin'in atadığı Çeçen lider Ramazan Kadirov da Ukrayna'da taktik nükleer silahlar kullanılması gerektiğini söylemişti. 

Rusya, nükleer savaş başlığı sayısına göre dünyanın en büyük nükleer gücü olarak öne çıkıyor.

Amerikan Bilim İnsanları Federasyonu'na göre, Rusya'nın 5 bin 977 savaş başlığı, onun gerisindeki ABD'nin ise 5 bin 428 savaş başlığı mevcut.

Prag merkezli bir askeri analist olan Yuri Fyodorov'a göre ise, Putin nükleer silahlar konusunda blöf yapıyor.

ABD'den gelen açıklamalar da, Rusya'nın nükleer kartıyla oynamasına caydırıcı bir engel teşkil ediyor. 

Böyle bir denklemde, Ukrayna'daki tehlikeli tırmanışın nasıl istikrara dönüşebileceği üzerine fikir teatisi yapmakta fayda var. 

Şu aşamada Ukrayna halkının acısının hafifletilebilmesi için, Ukrayna'nın savunma kabiliyetlerini güçlendirecek adımlar atılmasına ihtiyaç duyuluyor.

Avrupa Birliği Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi ve Avrupa Komisyonu Başkan Yardımcısı Josep Borell, "Rus vatandaşlarına yönelik vizelerin sınırlandırılması ve Ukrayna silahlı kuvvetlerine yönelik olası bir AB eğitim misyonu için hazırlıklara başlanması konusunda ortak bir yol üzerinde mutabık kaldık" açıklaması yapmıştı.

ABD ve Birleşik Krallık gibi birçok devlet Ukrayna'ya bir dizi ekonomik, insani ve savunma amaçlı askeri yardım sağlamakta ve Rusya ile Belarus'a ek yaptırımlar uyguluyorr.

Ancak Ukrayna ordusunun esas ihtiyacı, kaybettiği toprakları geri alabilecek denli güçlü olanaklara erişebilmek. 

Rusya'ya yönelik uluslararası bir yaptırım mekanizmasının hayata geçirilebilmesi lazım. Bunun için, özel bir mahkeme teşkil edilmeli.

Zira savaş kurallarının korunmasında rol oynayan Uluslararası Ceza Mahkemesi ve Uluslararası Adalet Divanı'nda Rusya'nın yargılanması mümkün görünmüyor.

Uluslararası Adalet Divanı (UAD) devletler arasındaki anlaşmazlıkları karara bağlamakta, ancak bireyleri yargılayamıyor.

Ukrayna Rusya'ya karşı bir dava başlattı, ancak UAD Rusya aleyhine karar verse bile, bunu uygulamaktan BM Güvenlik Konseyi (BMGK) sorumlu olacaktır.

Konseyin beş daimi üyesinden biri olan Rusya, yaptırım önerilerini veto edecektir.

Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM), ise tek tek devletlerin mahkemeleri önünde olmayan bireysel savaş suçlularını soruşturup yargılıyor.

UCM'nin başsavcısı Karim Khan, Ukrayna'da savaş suçları işlendiğine inanmak için makul bir temel olduğuna inanıyor.

Müfettişler, Rusya'nın Kırım'ı ilhak etmesinden önceki 2013 yılına kadar uzanan geçmişi ve şimdiki iddiaları inceleyecekler.

Kanıt bulunması halinde başsavcı, savaş suçlularını Lahey'de yargılamak üzere tutuklama emri çıkarmalarını isteyecek.

Ancak mahkemenin kendi polis gücü bulunmadığından ötürü, şüphelilerin tutuklanması devletlere bağlı ve Rusya bu mahkemeye üye olmadığından dolayı, herhangi bir şüpheliyi iade etmesi de pek olası değil.

Tek çare, bu amaç için oluşturulacak yeni bir uluslararası mahkemedir. Bunun için ise, çok ciddi gayret ve cesaret gerekir.

 

 

*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir. 

© The Independentturkish

DAHA FAZLA HABER OKU