Ankara ve Şam arasındaki ilişkilerinin normalleşmesi on yıldan uzun süredir devam eden Suriye iç savaşını yeniden şekillendirebilir.

Reuters'ın Türk ve Suriyeli kaynaklara dayandırdığı haberine göre, Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT) Başkanı Hakan Fidan, geçen haftalarda Suriyeli mevkidaşı ile Şam'da birkaç kez bir araya geldi. İstihbarat teşkilatı başkanları arasındaki bu sık görüşme, Rusya'nın Suriye'de taraflar arası iletişimi artırma çabalarının işe yaradığının işareti olarak görülüyor.

Ajansa bilgi veren Şam ile bağlantılı bir kaynak, Fidan ve Suriye istihbarat teşkilatı başkanı Ali Mamlouk'un son olarak bu hafta Suriye'nin başkentinde bir araya geldiğini söyledi.

İki ülke arasındaki temaslar, Türkiye'den iki ve bölge ülkelerinden bir kaynağa göre Ukrayna işgalinin daha da uzamasına hazırlık yapan ve Suriye üzerindeki nüfuzunu korumak isteyen Moskova'nın dış politikasında değişimin bir yansıması olarak görülüyor. 

Türkiye'den üst düzey bir yetkili ve bir güvenlik yetkilisinin verdiği bilgiye göre Cumhurbaşkanı Erdoğan'a en yakın isimlerden olan Fidan ile Mamlouk görüşmelerde iki ülkenin dışişleri bakanlarının nasıl bir araya getirilebileceğini değerlendirdiler.

Türk yetkili, "Rusya, Suriye ve Türkiye'nin sorunlarını aşmalarını ve herkese... hem Türkiye hem de Suriye'ye faydası olacak belli anlaşmalara varmalarını istiyor" dedi.

Yetkili, büyük sorunlardan birinin de Türkiye'nin Suriyeli muhalifleri Şam ile ileride yapılabilecek görüşmelere dahil etmek istemesi olduğunu belirtti.

Rusya'nın politika değişimi

Türk güvenlik yetkilisi Rusya'nın Ukrayna'ya odaklanmak için askeri güçlerini kademeli olarak Suriye'den çektiğini ve Suriye'de "siyasi çözümü hızlandırmak" için Esad ile ilişkisini normalleştirmesini Türkiye'den istediğini ifade etti.

Şam ile bağlantılı olan kaynak, askeri güçlerini Ukrayna'ya yeniden konuşlandırmasının gerekmesi durumunda kendisinin ve Esad'ın konumunu sağlamlaştırmaya çalışan Rusya'nın Suriye'yi de görüşmelerde bulunmaya yönlendirdiğini söyledi.

Kaynağa göre Fidan'ın Ağustos sonunda gerçekleştirdiği iki günlük Şam ziyareti de dahil olmak üzere en son görüşmelerde ülkelerin daha yüksek seviyede bir araya gelmesinin temeli atılmaya çalışıldı.

Ankara, İran'ın Suriye'de nüfuzunu artırmasını istemiyor

Üst düzey Türk yetkili, Rus birliklerin bıraktığı boşluğun İranlı ya da İran tarafından desteklenen güçler tarafından doldurulmasını Ankara'nın istemediğini söyledi.

Türk güvenlik yetkilisi İran'ın nüfuzunun artmasını Rusya'nın da istemediğini ifade etti.

Bir diplomat, Rusya'nın yaz başında Suriye'nin güneyinden, özellikle de İsrail sınırında bulunan bölgelerden sınırlı sayıda askerini geri çektiğini ve bu boşluğun İran ile bağlantılı güçler tarafından doldurulduğunu belirtti.

Şam ile bağlantılı kaynak ve Esad yanlısı ikinci üst düzey bir kaynak Türkiye-Suriye temaslarının oldukça ilerleme kaydettiğini söyledi, ancak detay vermediler.

Şam ile bağlantılı üçüncü bir kaynağın verdiği bilgiye göre, Türkiye-Suriye ilişkilerinde buzlar erimeye başladı ve ilişkiler "anlayış iklimi yaratacak seviyeye" ulaştı.

Reuters, kaynakların kamuoyuna açıklanmayan temasların hassasiyeti nedeniyle adlarının açıklamak istemediğini kaydetti. Ajans ayrıca, Rusya Dışişleri Bakanlığı, Türkiye Savunma Bakanlığı, MİT ve Suriye İstihbarat Bakanlığı'nın bu konudaki sorulara yanıt vermediğini bildirdi.

Independent Türkçe, Reuters