Rusya'nın Ukrayna'ya yönelik askeri saldırısı 24 Şubat'ta başladı.
Savaş başlamadan önce genel görüş Rusya'nın kısa sürede askeri hedeflerine ulaşacağı hatta Ukrayna'nın tamamını işgal edeceği yönündeydi.
Bu görüşü dile getirenlerin en büyük dayanağı Rus ordusunun, ABD ordusunun ardından dünyanın en büyük ikinci askeri gücü olarak bilinmesine karşın Ukrayna ordusunun en güçlü ordular sıralamasında ilk 10'da bile kabul edilmemesiydi.
Ancak beklenen olmadı. Ukrayna ciddi direniş gösterdi. Rus ordusu ciddi kayıplar verdiği gibi Rusya'nın stratejisinin hatalı olduğu iddia edilmeye başlandı.
Yine yapılan kimi yorumlarda Rusya'nın Ukrayna'ya yeterli asker sevk edemediği ya da silah sistemlerinin batı ülkeleri tarafından Ukrayna'ya gönderilen silahlar kadar modern ve etkili olmadığı iddia edildi.
Sonuç olarak Rusya, Kiev civarındaki kuşatmasını kaldırarak güçlerini Donbass bölgesine kaydırdı.
Tahminler tutmadı
Bu sefer de genel görüş Rusya'nın Donbass'ın tamamının ve Odessa'nın denetimini kısa sürede sağlayacağı yönündeydi.
Ama bu tahmin de tutmadı. Üstüne üstlük Ukrayna ordusu geçen günlerde Herson ve Harkov bölgesinde iki ayrı saldırıya geçti.
Herson'daki saldırıda beklenen amaca ulaşılamasa bile Harkov'da Ukrayna ordusunun ciddi bir başarı sağladığı görülüyor.
Rus ordusu, bu bölgedeki kimi yerleşim birimlerinden geri çekildi. Yapılan yorumların kimisinde Rus ordusunun aylarca uğraşarak zorlukla ele geçirdiği yerleri dört günde terk etmek zorunda kaldığı söylenirken, bazıları bunun bir taktik geri çekilme olduğunu öne sürüyor.
Sonuç olarak şu kesin ki Rus ordusu neredeyse 7'nci ayına girmekte olan savaşta şu ana kadar kendisinden beklenilen performansı gösteremedi.
Kadirov da Rus ordusunun stratejisini eleştirdi
Hatta bu durum Rusya içerisinde de tartışılmaya yol açtı. Örneğin kendisine bağlı güçler savaşın başından beri Ukrayna'da Rus ordusuyla birlikte savaşan Çeçenistan Devlet Başkanı Ramazan Kadirov, Harkov'daki son başarısızlığın ardından Telegram hesabından paylaştığı 11 dakikalık ses kaydı yayınladı.
Özel askeri operasyonla ilgili bugün veya yarın değişiklik yapılmazsa, Kremlin'e sahadaki durumu açıklamak zorunda kalacağını ifade eden Kadirov, "Savunma Bakanlığı'nda çalışmıyorum ve stratejist değilim. Ancak burada hatalar yapıldığı açık. Umarım kısa sürede gerekli sonuçları çıkarabilirler" dedi.
Peki dünyanın en güçlü ikinci ordusu olarak gösterilen Rus ordusu, neden şu ana kadar en azından kendisinden beklenilen başarıyı elde edemedi?
Ya da Rus ordusu gerçekten de başarısız mı yoksa tam tersine belirlediği strateji kapsamında ilerliyor mu?
Bu soruları iki eski askere ve askeri konulara hakim bir stratejiste sorduk.
"Savaşa giren ülkede hükümet-ordu-halk arasında uyum lazım"
Emekli tuğgeneral Osman Aydoğan, öncelikli olarak savaşa giren bir ülkenin ordusu, hükümeti ve milleti arasında uyum olması gerektiğini söyledi.
Rusya'da bu uyumun bulunmadığını, Putin'in savaş isterken ordu ve halkın Ukraynalılarla tarihsel, ırksal yakınlıktan dolayı tam anlamıyla savaşa destek vermediğini dile getiren Aydoğan, "İlk düğme yanlış iliklenirse işler yanlış gider. Şu an yaşanan da o" diye konuştu.
"Rus ordusu, halen II. Dünya Savaşı'ndaki taktikleri kullanıyor"
Aydoğan, Rus taktik ve tekniğinin II. Dünya Savaşı'ndan kaldığını aktaran, "Kullanılan silahların özellikle tankların, zırhlı araçların bir kısmı 1950'lerin 60'ların hatta 40'ların teknolojisi. Eldeki silahlar taktiği de belirler. Halen II. Dünya Savaşı'ndaki taktiği kullanıyorlar" ifadelerini kullandı.
"Rus kurmay heyetinin savaş planlaması da hatalı"
Aydoğan, Rus kurmay heyetinin savaş planlamasında da sorun olduğunu iddia ederek, savaşın başında çok yanlış bir strateji ile zırhlı birlikleri kışın ortasında bataklık haline gelmiş araziye sürdüğünü hatırlattı.
"Batı'dan gelen silah desteği de savaşın seyrini etkiledi"
Aydoğan, Ukrayna'ya batı ülkelerinden ciddi silah yardımı yapılmasının da savaşın seyrini etkileyen faktörler arasında olduğunu söyledi.
Kadirov'un açıklamalarını da değerlendiren Aydoğan, otokratik yönetimlerde en önemli sorunun doğru bilginin yönetime aktarılması olduğunu söyleyerek şöyle devam etti:
Bu tip ülkelerde sanal bir dünya yaratılır. Her şey olabildiğince abartılarak aktarılır. Şeffaflık olmadığından gelen bilgilerin doğruluğu da bilinemez. Örneğin Enver Paşa'ya Sarıkamış harekatı öncesinde tam bilgi vermekten çekinilerek eksik bilgi verildiğinden adam harekata kalkışıyor, sonrası malum. Bizim Sarıkamış Harekatı'nda yaşadığımız sıkıntıları şimdi Rusya yaşıyor. Açık toplum olsaydı daha net bilgiler verilirdi.
"'Rusya, başarısız oldu' demek için çok erken"
Emekli kurmay albay Ünal Atabay'ın ise bu konudaki görüşleri farklı.
Atabay, Rusya'nın başarısız olduğunu söylemek için çok erken olduğunu belirterek, "Başarıyı veya başarısızlığı cephe üzerinde gelişen bir veya birkaç bölge/nokta üzerinden değerlendirmek yanlışa götürür. Aksine cephe hattı üzerinde kısa vadeli taktiksel kazanımlar stratejik cepheyi beklenildiği gibi çoğu zaman olumsuz etkilemez" ifadelerini kullandı.
"Bazen asker yoğunluğu kaybı arttırır"
Atabay, Rusya'nın cepheye yeterli asker sürmediğinden sorun yaşandığı konusundaki iddialara da katılmıyor.
"Cephedeki asker sayısını; kullanılan silah, teçhizat ve coğrafya tayin eder" diyen Atabay, "Bazen asker yoğunluğu zayiatı artırabilir, coğrafya bazen cephede seyrekleşen bir tertiplenmeyi zorunlu kılar. Rusya'nın da bazı hatlarda, noktalarda bunu yapmaya çalıştığı görülüyor" diye konuştu.
"Rusya, Ukrayna sonrası bir savaşa hazırlanıyor gibi"
Ukrayna'nın Harkov bölgesindeki karşı taarruzu ve ele geçirdiği bölgelerdeki unsurlarının kuşatılma riskinin de olduğunu öne süren Atabay, "Muharebe sahasında taktiksel geri çekilmeler bazen tuzak içerir. Bunu bekleyip göreceğiz" iddiasında bulundu.
Savaşın Ukrayna'yı öğüttüğünü ve Rusya'nın Ukrayna sonrası bir savaşa da hazırlanıyor gibi bir izlenim verdiğini ileri süren Atabay, şunları kaydetti:
"Bu nedenle bazı kritik silah sistemlerini ve personelini cimrice kullanıyor olabilir. Savaşın belirleyici seyri bu kış dönemi geçirilecek performansa bağlı. Bu performansın etkisi sonuca dair gidişatı bahar döneminde kendisini gösterecektir."
"Rus ordusu kendisinden beklenen performansı şu ana kadar gösteremedi"
Başkent Üniversitesi Stratejik Araştırmalar Merkezi Danışmanı Ercan Çitlioğlu ise Rus ordusunun kendisinden bekleneni veremediğini dile getirdi.
"Kendisine izafe edilen performansı şu ana kadar göstermediği konusunda en ufak şüphe yok" diyen Çitlioğlu, şunları söyledi:
"Birinci olarak bunda asker sayısının yetersizliği, mühimmatının azalması ve yanlış taktik gibi nedenler söylense de bence en önemli eksiklik yeterli hava desteği yok. Karada devam eden savaşa yeterli hava desteği vermezsen sonuca ulaşmak mümkün olmaz. Rusya başından beri çok namlulu roketatarlar, topçu ateşi ve cruise füzelerini yaygın kullandı ancak etkili bir hava gücü kullanmadı. Hava gücünün yetersizliği karada uyguladığı sorunun başlıca nedenlerinden birisi."
"Sivil kayıplardan korktuğundan ciddi hava bombardımanı yapmıyor"
Rusya'nın hava gücünü yeterli düzeyde kullanmadığı gibi savaşın başından beri ciddi bir hava bombardımanı da yapmadığını aktaran Çitlioğlu, "Bunda hava bombardımanı yaparak ciddi sivil kayıplara neden olmak istememesini de etkili görüyorum. Sonuçta Ukraynalılar da Ruslarla aynı soydan geliyor. Oluşacak sivil kaybın Ukrayna'daki ve dünyadaki Rusya karşıtlığını arttırabileceğini düşündüklerinden hava bombardımanı seçeceğine de çok başvurmadılar" değerlendirmesinde bulundu.
"İşgalci Rus ordusu ile ülkesini savunan Ukrayna ordusunun motivasyonu farklı"
Rus ordusunun bir işgal gücü olmasına karşın Ukrayna ordusunun kendi ülkesini savunduğunu hatırlatan Çitlioğlu, "Bu iki tarafın motivasyonu adına da ciddi fark yaratıyor. Bu motivasyonun da farklı sonuçları olması doğal" yorumunu yaptı.
Çitlioğlu, Batı'nın Ukrayna'ya çok ciddi modern sistemler gönderdiğine de dikkat çekerek, "Rusya'nın aynı sistemlere sahip olduğu konusunda soru işaretleri var" diye konuştu.
"Rusya, savaşın yayılması ihtimaline karşın hava gücünü rezervde tutuyor"
"Rusya'nın hava gücünü yeterli düzeyde kullanmamasının nedeni uçak eksikliği olabilir mi" sorusuna Rusya'nın elinde 3 bine yakın savaş uçağı olduğunu hatırlatan Çitlioğlu, şu cevabı verdi:
Ancak Rusya hava gücünü rezerv olarak tutmamak istiyor. Savaşın yayılması ve başka ülkelerin de katılma riskini göze alarak hava gücünü bekletiyor. Ukrayna için yaşananlar topyekûn bir savaş olsa bile Rusya açısından sadece bir cephe. Dolayısıyla iki tarafın savaşı algılama ve uygulaması da farklı oluyor. Rusya bir cephede savaş veriyor, Ukrayna bir bütün olarak savaş veriyor. Bunun cepheye yansıması iki güç arasında farklılıklara neden oluyor.
Çitlioğlu, aynı nedenden dolayı Rusya'nın Ukrayna'ya fazladan asker göndermediğini kaydederek, "Örneğin Rusya'nın silah altında bir milyon askeri olmasına karşın cephedeki asker sayısı 150 - 170 bin civarı. Rusya, Baltık bölgesinde yaşadığı sorunlar nedeniyle orada ciddi güç tutmak zorunda. Bundan dolayı kendisi için risk içeren yerlerdeki birlikleri Ukrayna'ya kaydırmıyor ve kaydıramaz zaten" görüşünü paylaştı.
"ABD ve İngiltere savaşın uzamasını istiyor"
Savaşın en az bir yıl daha sürebileceğini iddia eden Çitlioğlu, "ABD ve İngiltere, Rusya'nın iyice zayıflaması için savaşın uzamasını istiyor. Zelenski'nin de ABD ve İngiltere'nin taleplerinin dışına çıkamadığını düşünüyorum" diyerek ileri ki günlere dairi şu tespiti yaptı:
"Rus ordusundan Harkov cephesinde olmasa bile başka cephelerde bir atak bekliyorum. Çünkü Harkov'da Ukrayna ordusu çok hazırlıklı ama Herson'da bir şaşırtma harekatı yapabilir."
© The Independentturkish
