Türkiye'de yaşayan Uygurlardan Çin'e giden BM yetkilisine çağrı: "Pekin'e zor sorular sor"

"Umarım Çin yönetimine annemin nerede olduğunu da sorar"

Aralık 2020'de Hong Kong'da düzenlenen protestolarda hükümet karşıtı göstericiler Uygurlara destek vermişti (AFP)

Uygurlar, Birleşmiş Milletler (BM) İnsan Hakları Yüksek Komiseri Michelle Bachelet'nin Çin ziyaretinde Pekin yönetimine zor sorular sormasını talep etti.

Bachelet'nin 6 günlük Çin ziyaretinde, salı ve çarşamba günleri Sincan Uygur Özerk Bölgesi'ndeki Urumçi ve Kaşgar şehirlerine gitmesi öngörülüyor.

Türkiye'de yaşayan Uygurlardan Cevlan Şirememet, Fransız haber ajansı AFP'ye açıklamasında Bachelet'e için "Umarım Çin yönetimine annemin nerede olduğunu da sorar" dedi.

31 yaşındaki Şirememet, annesiyle 4 yıldır iletişime geçemediğini söyledi.

fazla oku

Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)

Türkiye'de oturan Nursimagül Abdureşit ise "ziyaretin değişim yaratacağından pek umutlu olmadığını" ifade etti.

Abdureşit, "Çin yönetimi tarafından önceden hazırlanmış yerleri değil, benim aile üyelerim gibi mağdur kişileri ziyaret etmelerini istiyorum. Eğer BM ekibi Sincan'da sınırsız erişim hakkına sahip olamazsa, onların sözümona raporunu kabul etmeyeceğim" dedi.

Yanında hiçbir uluslararası gazetecinin yer almasına izin verilmeyen Bachelet'nin ziyarete ilişkin izlenimlerini 28 Mayıs'ta yapacağı basın toplantısında kamuoyuna sunması bekleniyor.

Bachelet'nin gideceği Sincan'ın başkenti Urumçi, 2009'da Uygurlarla Han Çinlileri arasında çıkan büyük etnik çatışmalara sahne olmuştu.

Birleşik Krallık'ın kamu yayımcısı BBC'nin aktardığına göre olaylarda en az 197 kişi yaşamını yitirirken, 1721 kişiyse yaralanmıştı.

Yaklaşık 4 milyon kişinin yaşadığı şehirde 400 bin civarında Uygur olduğu düşünülüyor.

700 bin nüfusa sahip Kaşgar'daysa yaklaşık 540 bin Uygur yaşıyor.

Ziyaret tepki toplamıştı

Çin, Sincan'da zorla çalıştırma, işkence ve "yeniden eğitim kampı" adı altında alıkoyma suçlamalarıyla karşı karşıya. İnsan hakları örgütleri, bölgedeki yaklaşık 1 milyon kişinin zorla toplama kamplarına ve hapishanelere yerleştirildiğini öne sürüyor. ABD de Uygurlara yönelik muameleyi "soykırım" olarak niteliyor.

Bu bağlamda Bachelet'nin Çin ziyareti uluslararası kamuoyunda tepki toplamıştı.

18 ülkeden 40 siyasetçinin yer aldığı InterParliamentary Alliance on China (Çin Politikası İçin Uluslararası Parlamento İttifakı) adlı grup, 20 Mayıs'taki açıklamalarında Bachelet'nin ziyaretinin kendisinin güvenilirliğine zarar vereceğini savunmuştu.

Grup, Pekin'in koronavirüs kısıtlamalarını kullanarak ziyaretin özgürce gerçekleşmesini engelleyebileceğini de öne sürmüştü.

ABD ise "Çin Komünist Partisi'nin bütünlüklü bir inceleme için gerekli izinleri sağlamayacağını belirterek ziyaretten derin endişe duyduklarını" açıklamıştı.

Sincan fotoğrafları

Çin'in Sincan'daki Uygur Türklerine yönelik baskı politikalarına dair basına sızan fotoğraflar da tartışma yaratmıştı.

Polis bilgisayarlarının hacklenmesi sonucu elde edildiği belirtilen raporlarda yer alan fotoğraflar BBC tarafından yayımlanmıştı.

Belgelerde Ocak-Temmuz 2018'de polis tarafından çekilen 5 binden fazla Uygur Türkü'nün fotoğrafı yer almış, raporlardaki verilerin bu kişilerden en az 2 bin 884'ünün gözaltında olduğuna işaret ettiği belirtilmişti.



Independent Türkçe, Arab News, AFP, AA, BBC

DAHA FAZLA HABER OKU