Hindistan'ın güneyinde yer alan Karnataka eyaletindeki bir devlet lisesinde son birkaç aydır bir grup Müslüman kız çocuğu, başörtüsü takma hakları üzerine okul yönetimiyle sert bir anlaşmazlığa girdi. Aralarındaki bu savaş şimdi mahkemeye taşındı.

Udupi'deki Üniversite Öncesi (PU) Koleji'nde öğrencilerle yetkililer arasında günlerdir süren münakaşa, ilk olarak, öğrencilerin Müslümanların geleneksel başörtülerini takarak sınıfa girdiği 28 Aralık'ta başladı.

Kolejde 12. sınıf öğrencisi olan 17 yaşındaki Zoya Ahmad*, "Sınıfa girdiğimizde öğretmenler bizi azarlamaya başladı" diye anlatıyor.

Öğretmenler, müdüre gidip başörtüsü taktığımız için bizi şikayet etti.

Zoya, The Independent'a müdürün ilk gün katılmalarına izin verirken, ailelerini aramalarını söylediğini belirtti.

Protesto eden öğrencilerden 17 yaşındaki Şabana Ruksar*, "Ailelerimiz de [başörtüsü takmamıza] izin vermelerini istedi" diyor.

Bir kez değil, birçok kez. Onlarsa dinlemedi.

1 Şubat'ta Zoya ve 7 arkadaşının sınıflarına başörtüsüyle girmelerine izin verilmedi.

Eyaletteki devlet liselerinin üniformalarındaki kesinlik eksikliği etrafında dönen bir tartışma da var. The Indian Express, eyaletin lisans eğitimi departmanının, kolejleri için üniforma zorunluluğu getirmediğini bildirdi ve her kolejin kendi kurallarını koyduğunu da ekledi.

Karnataka hükümeti, 25 Ocak tarihli bir kararla, sorunu çözmek için yönetimin Yüksek Mahkeme ve çeşitli eyalet yüksek mahkemelerinde kıyafet yönetmeliğine ilişkin kararları gözden geçirecek bir uzman komite kurduğunu söyledi.

The News Minute'e göre, o zamana kadar öğrencilerin kurumları tarafından zorunlu kılınan üniformaları giymeleri gerekecek. Fakat hükümet, komitenin raporunu sunması için bir zaman aralığı belirlemedi.

PU Koleji yetkilileri başörtüsü takmanın kurumun üniforma kuralıyla uyuşmadığını iddia ederken, öğrenciler The Independent'a bunun kimliklerinin önemli bir parçası olduğunu ve kuralın Hindistan anayasasınca garanti edilen dinlerini yaşama haklarını ihlal ettiğini söylüyor.

Zoya, "İslam'da başörtüsü takmak çok önemlidir" diyor.

Başımızı başka erkeklere gösteremeyiz… Saçlarımızı başkalarına gösteremeyiz. Başörtüsü takmak bizim vazifemiz. Başörtüsü benim gururum ve itibarımdır

Şabana, "Bu aynı zamanda benim anayasal hakkım" diyor.

Hindistan laik bir ülke, benim bile dinimi yaşama hakkım var.

Şabana, Narendra Modi'nin sağcı Hindu partisi Bharatiya Janata Partisi'nden (BJP) yerel parlamenter Raghupathi Bhat'ı onları tehdit etmekle suçlarken, hak mücadelelerinin adeta "zihinsel işkence" halini aldığını söylüyor.

Yaban hayatı fotoğrafçısı olmak isteyen Şabana, "İlk başta eğitimimiz için endişeleniyoruz çünkü bizi sınıfa almıyorlar" diyor.

Zihinsel bakımdan rahatsız oluyoruz.

Bhat, kolejin 1985'ten beri bir üniforması olduğunu iddia ederek, kız çocuklarının kampüs içinde başörtüsü takmalarına izin verildiğini ama sınıfta çıkarmaları gerektiğini de sözlerine ekledi.

Bhat, The Independent'a şöyle konuştu:

Kolejde okuyan 75 Müslüman kız daha var ve 1985'ten beri herkes [kıyafet kurallarına] uyuyor. Bu kızlar ikinci sınıfta ama bir buçuk yıl boyunca [11. sınıftayken] okula başörtüsü takmadan da devam ettiler.

"Dışarıda, hatta kampüste başörtüsü takmalarıyla ilgili bir sorunumuz yok. Fakat sınıf içinde Hinduların, Müslümanların ve Hıristiyanların üniformaları eşit" diyen Bhat, "üniformanın anlamı, herkes için eşit olmasıdır" diye ekliyor.

Kız çocuklarının avukatı Muhammed Tahir, The Independent'a şunları söylüyor:

Uygulamada, Karnataka'da, Üniversite Öncesi Kolej'de 11. ve 12. sınıflar için üniforma olması gerektiğini söyleyen bir yasa yok.

Bir de PU Koleji departmanının 2021-2022 yılı yönetmeliği var. Bu yönetmelik, PU Kolejleri için bir üniforma olamayacağını açıkça belirtiyor. Herhangi bir otorite veya kolej üniforma dayatmaya çalışırsa, eylemlerinden sorumludur.

Bhat, anayasanın kurumların üniformaları zorunlu kılmasına izin verdiğini iddia ediyor.

Anayasayı doğru okumamışlar.

Kızların kamusal ve kişisel alanlarda başörtüsü takmalarına izin veriliyor. Ama kurumların içinde bazı kurallar var ve buna uymaları gerek.

Bhat, üniversiteye girmeden önce kızların başörtüsünün üniformalarının bir parçası olmadığını bildiğini de ekliyor. Provokasyonun kaynağının ne olabileceğine açıklık getirmeyen Bhat, "Şimdi dış provokasyon yüzünden bunu yapıyorlar" diyor.

Toplumsal önyargı suçlamalarınaysa "75 Müslüman kız çocuğu da dahil disipline edilmiş 1000 kızımız daha var. Hâlâ burada okuyorlar. Lütfen onları da dinleyin" diyerek cevap veriyor.

Öte yandan, Bhat başkanlığındaki kolej geliştirme komitesi, sorun BJP eyalet yönetimi tarafından çözülene kadar öğrencilerin uzaktan eğitimi tercih etmelerini önerdi.

Fakat kızlar, okulun bu teklifini ayrımcılık olarak nitelendirerek reddetti. Zoya "Sadece 8 öğrenci için nasıl çevrimiçi eğitim verilebilir?” diye soruyor.

Diğerleri yüz yüze yapılan derslere katılırken, biz neden o dersleri uzaktan alalım? Bu tam bir ayrımcılık.

Öğrenciler olayı ihtiyati tedbir talebiyle Karnataka Yüksek Mahkemesi'ne de taşıdı. Cuma günü verdikleri dilekçede öğrenciler, mahkemeden yetkililere "hiçbir önyargı ve ayrım gözetmeksizin derslere başörtüsüyle girmelerine" izin verilmesi yönünde talimat vermesini istedi.

Öğrenciler, dersten ayrılmak zorunda bırakıldıkları tüm günlerde için yok yazılmamayı da talep etti.

Kızlar taleplerinin duyulacağından emin. Zoya, "Uzun sürebilir ama başörtümü takıp sınıfa gireceğim" diyor.

*Kız çocuklarının isimleri, kimliklerini korumak için avukatlarının talebi üzerine değiştirilmiştir. Bu haberde aynı nedenle temsili bir görsel kullanılmıştır

https://www.independent.co.uk/asia/india

Independent Türkçe için çeviren: Sevgi Aydoğan